Πολιτικη & Οικονομια

Το ψευδαισθητικό σε αντιπαράθεση με το ορθολογικό

Αυτό το παράδοξο της ενότητας των αντιθέτων καλούμαστε να το διαχειριστούμε όλοι.

102280-203531.jpg
Ανδρέας Βασιλιάς
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
102211-203387.jpg

Οι προσωκρατικοί ξεχώρισαν για ένα σημαντικό λόγο: για την εισαγωγή του νοήματος της φιλοσοφίας στην παγκόσμια σκέψη. Αυτή η παγκόσμια καινοτομία της αρχαιοελληνικής σκέψης για τα έως τότε δεδομένα όπου κυριαρχούσε ο μύθος και το ανορθολογικό, εισήγαγε τη διαλεκτική με μια από τις βασικές της παραδοχές: την ενότητα των αντιθέτων που στην προκειμένη περίπτωση είναι η ενότητα του ψευδαισθητικού ή ανορθολογικού με το ορθολογικό.

Όταν ο μύθος και το συναίσθημα βρίσκονται σε αρραγή ενότητα με τον ορθό λόγο, τότε τα πράγματα ισορροπούν και οι ερμηνείες φυσικών ή κοινωνικοπολιτικών φαινομένων μπορούν να εξηγούνται με βάση την πραγματικότητα χωρίς ταυτόχρονα να χάνονται είτε η άποψη είτε η συναισθηματική έκφραση του υποκειμένου. Έτσι και η απλή καθημερινότητα του απλού ανθρώπου αποκτά ένα ορθολογικό νόημα που τον βοηθά να μπορεί να ερμηνεύει τον κόσμο μακριά από θεοκρατικού, ιδεολογικού και συναισθηματικού τύπου εκδοχές. Αντίθετα όταν τα φαινόμενα ερμηνεύονται με βάση τη διεύρυνση της αντίθεση ανάμεσα στο ανορθολογικό και το ορθολογικό, είτε η πλάστιγγα γέρνει προς τη μια ή προς την άλλη κατεύθυνση, τότε θα κυριαρχήσει το ανορθολογικό, η ψευδαίσθηση.

Ο Φρόιντ ερμηνεύοντας τον ανθρώπινο ψυχισμό σε ατομικό επίπεδο ακολούθησε και αυτός τη διαλεκτική προτείνοντας ένα άλλο ζεύγος αντιθέτων, μια άλλη πρωταρχική αντίθεση/ενότητα που καθορίζει ρητά τον ανθρώπινο ψυχισμό: εκείνη ανάμεσα στην αρχή της ηδονής και στην αρχή της πραγματικότητας. Όταν η μια υπερτερεί της άλλης τα πράγματα μέσα στην ψυχή δυσκολεύουν ή και διαστρέφονται. Ακόμη περισσότερο δημιουργείται μια ανισορροπία του «μέσα» με το «έξω» και κυρίως διαστρέφεται η οπτική με την οποία το υποκείμενο «βλέπει» την τρέχουσα πραγματικότητα.

Μια σημαντική καινοτομία στη σκέψη του Φρόιντ είναι ότι η αποδοχή της τρέχουσας πραγματικότητας προϋποθέτει την αντοχή στη ματαίωση. Ματαίωση σε ελπίδες, όνειρα, κατακτήσεις, απολαβές. Ματαίωση στην αρχή της ηδονής. Δηλαδή αντοχή στον πόνο που προκαλούν η ματαίωση της πραγματοποίησης της επιθυμίας και η έλλειψη του επιθυμούμενου αντικειμένου.

Αυτή η ψυχική λειτουργία μάς αφορά όλους, αλλά πρωτίστως εκείνους που ψήφισαν το «όχι» στο δημοψήφισμα. Μόνο πάνω στη βάση της αποδοχής της ματαίωσης που επιφέρει η νίκη του «όχι», αυτή θα αποκτήσει νόημα και θα οδηγήσει σε μια πραγματική ενότητα των αντιθέτων. Σε μια ενότητα του ψευδαισθητικού με το ορθολογικό.

Αυτό το παράδοξο της ενότητας των αντιθέτων καλούμαστε να το διαχειριστούμε όλοι. Σε αντίθετη περίπτωση η «νίκη» θα αποδειχθεί μια τρύπα στο νερό αφού έχει ήδη προστεθεί στην πλάτη όλων των Eλλήνων ένα ακόμη χρέος, εκείνο των τραπεζών, που και αυτό δεν μπορούμε να το διαχειριστούμε μόνοι μας.

Στις συνθήκες όπου οι διαπλεκόμενοι και οι διεφθαρμένοι στη χώρα μας προωθούν εδώ και πέντε χρόνια με κάθε τρόπο και κάθε μέσο τον οικονομικό θάνατό της, η μόνη απάντηση είναι η θεσμική, πολιτική και οικονομική αναγέννηση. Αυτή η απάντηση δεν μπορεί να δοθεί ούτε μέσα από ψευδοδιλήμματα του τύπου ευρώ ή δραχμή, ούτε με βάση ιδεολογικές ψευδαισθήσεις ούτε φυσικά με βάση τη μισαλλοδοξία της διόγκωσης των ταξικών αντιθέσεων χάριν κάποιων καρεκλοκένταυρων ή εμμονικών.

Αυτό μπορεί να επιτευχτεί μόνο με την ενότητα των δυνάμεων που θέλουν και επιδιώκουν έμπρακτα το δικαίωμα στη ζωή και στην κοινωνική δικαιοσύνη για όλους, μέσα σε μια ευνομούμενη δημοκρατία όπου θα κυριαρχεί η ενότητα του ψευδαισθητικού με τον ορθό λόγο.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ