Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αγωνία από το να κρατάς μέσα σου μια ανείπωτη ιστορία. Αυτό είναι η γιορτή για την Ημέρα της Γυναίκας. Να ακούσουμε ιστορίες και να ρίξουμε φως σε στιγμές από σπουδαίες γυναίκες.
Σχόλιο για τις γυναίκες ηρωϊδες με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκα
Στο βιβλίο της Ελίφ Σαφάκ «Πώς να μην χάσουμε το μυαλό μας σε μια εποχή κρίσης» (εκδόσεις Ψυχογιός) αναφέρει: «ότι μας στερούν τη φωνή σημαίνει ότι μας στερούν τη ζωή. Σημαίνει επίσης, αργά αλλά συστηματικά, ότι αποξενωνόμαστε από τη δική μας πορεία, τους δικούς μας αγώνες και τις εσωτερικές μας μεταμορφώσεις κι ότι αρχίζουμε να βλέπουμε ακόμη και τις πιο προσωπικές μας εμπειρίες μέσα από τα μάτια του άλλου. “Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αγωνία από το να κρατάς μέσα σου μια ανείπωτη ιστορία”, έγραφε η ποιήτρια, πεζογράφος κι ακτιβίστρια για τα πολιτικά δικαιώματα, Μάγια Αγγέλου».
Η Ημέρα της Γυναίκας εορτάζεται κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου. Είναι γιορτή, είναι δήλωση παρουσίας, ορατότητας και δικαιωμάτων. Μια Κυριακή, 8 Μαρτίου του 1908, χιλιάδες γυναίκες βγήκαν στους δρόμους της Νέας Υόρκης ζητώντας καλύτερους μισθούς, λιγότερες ώρες εργασίας και δικαίωμα ψήφου. Από τότε άλλαξαν πολλά. Οι γυναίκες ψηφίζουν, οι γυναίκες αμείβονται, έχουν ίδια εργασιακά δικαιώματα με τον άνδρα. Οι γυναίκες δολοφονούνται, αδικούνται, ασθμαίνουν κάτω από γυάλινα ταβάνια κι από αντίχειρες που τείνονται: ως εδώ.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αγωνία από το να κρατάς μέσα σου μια ανείπωτη ιστορία. Αυτό είναι η γιορτή για την Ημέρα της Γυναίκας. Να ακούσουμε ιστορίες και να ρίξουμε φως σε στιγμές από σπουδαίες γυναίκες. Οι δικές μου ηρωίδες με μαγιά κι αλεύρι ανέθρεψαν γενιές σε τρεις ηπείρους. Έμαθαν να ζωγραφίσουν θεούς του Ολύμπου σε κεραμικά βάζα για να είναι ελεύθερες. Έμαθαν να οδηγούν αυτοκίνητο και μηχανές για να φεύγουν μακριά από τον φόβο. Μαρσάρουν για να καταπίνουν χιλιόμετρα και να φτύσουν υποτίμηση. Με τριβέλονα τιγκέλια και κοπτοράπτες γάζωναν ματαιώσεις και προσβολές σε βαμβάκι και τις μετέτρεπαν σε ένδυμα καθαρό.
Οι δικές μου ηρωίδες επέλεξαν τον δικό τους τρόπο για να πουν την ιστορία τους. Επέλεξαν τα υλικά τους. Με κλωστές Ντε Μι Σε και κοτόν περλέ κέντησαν την υποταγή. Με μαλλιά Μολοκότου δίδαξαν την αγάπη και τον σεβασμό. Έστησαν σπίτια πέρα από τον Ατλαντικό, έμαθαν ξένες γλώσσες μέσα από της σαπουνόπερας τα σκάνδαλα. Δίπλα σε σόμπες πετρελαίου ζέσταιναν αυτοπεποίθηση κι αισθήματα. Κράτησαν σπίτια μ’ έναν μισθό και με χλωρίνη σβήναν τα σημάδια του φθόνου. Τηγανίζαν πιροσκί στην καρδιά της Νέας Υόρκης. Οι δικές μου ηρωίδες γελούσαν δυνατά κι αν έλειπε και κανένα δόντι, έβαζαν το χέρι μπροστά και ανάμεσα στα χάχανα ψέλιζαν «μα την πίστη σου». Έσκαβαν χωράφια κι όργωναν θέσεις εξουσίας σε κοινωνίες πατριαρχικές, πάλευαν για εκείνες και τα παιδιά τους. Πάλευαν για τις άλλες που δεν πάλευαν και δεν παλεύονταν.
Οι ηρωίδες οι δικές μου λέγαν ιστορίες που ως επιμύθιο είχαν «σπούδασε, παιδί μου». Γιατί εκείνες μπορεί να μην τελείωσαν ούτε δημοτικό. Η γνώση απελευθερώνει κι απεγκλωβίζει. Είχαν ως επιμύθιο: «προχώρα κι εγώ είμαι εδώ». Σ' αυτές τις ιστορίες, έρχονται οι συνταγές της Εύης Βουτσινά που προκόψαν από τα ματινέ και τα σουαρέ της στις κουζίνες της Ελλάδας. Τα ταξίδια της Σώτης Τριαντάφυλλου και οι δαίδαλοι της Ζηράννας Ζατέλη. Οι φωνές της Χαρούλας, της Άλκηστις, της Δήμητρας. Για να γίνουν οι ιστορίες στέρεο και να πλάσουν κορίτσια όπως η φίλη μου η Μαρία που για μαξιλάρι έχει διαβατήριο και τη βαλίτσα πάντα έτοιμη. Που ελπίζει σ' έναν κόσμο δικαιότερο κι έτσι όπως τον φαντάζεται εμένα μου αρέσει. Όπως η Αγγελική που έκανε παιδί όταν θέλησε, η Ελιάνα που τη δική της κόρη τη μεγαλώνει μόνη της.
Για κάθε ανείπωτη ιστορία, ένα βλέμμα σκοτεινιάζει. Είμαι τυχερός πολύ διότι το κορίτσι που φωτίζει το δικό μου βλέμμα, δεν αφήνει ιστορίες ανείπωτες ή μισοτελειωμένες. Θέλεις τύχη, θέλεις πείσμα, κατάφερε να μπει στο ανδροκρατούμενο τερέν της αθλητικής δημοσιογραφίας κι έπειτα στο διάβα της ζωής να μην αδικήσει κανέναν και στην υποτίμηση να απαντάει με σκληρή δουλειά. Είναι το ταλέντο της να ρίχνει φως στις κρυμμένες ιστορίες: είτε για να χαϊδέψει μια πονεμένη ψυχή, είτε για να κάνει μια συνέντευξη, είτε για να τις διηγηθεί στον γιό μας, Αριστείδη.
Από τη Σιμόν ντε Μποβουάρ στη Lady Gaga, από τη Μάργκαρετ Θάτσερ στην Κριστίν Λαγκάρντ και από τη Μάγια Αγγέλου στη Μαλάλα, γυναίκες που ξεχώρισαν προωθούν με λόγο και πράξεις τη γυναικεία ενδυνάμωση.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αγωνία από το να κλείνεις τα αυτιά: άνοιξε αυτιά και μάτια, καρδιά και νου. Μην αναρωτιέσαι για ποιον λόγο δεν υπάρχει Ημέρα του Άνδρα, τελειώσαμε με αυτό το αστείο όταν η έμφυλη βία αποτελεί καθημερινότητα του αστυνομικού δελτίου. Η σημερινή γιορτή είναι για την ορατότητα της γυναίκας σε μια κοινωνία που την παραβλέπει και την κακοποιεί. Είναι για την αυτοδιάθεση του σώματος, του ταλέντου, του βλέμματος και των ιστοριών των γυναικών. Των ανείπωτων και εκείνων που έγραψαν ιστορία.
Αν σας ήρθε λογαριασμός ρεύματος ή αν πήγατε σουπερμάρκετ, ξέρετε για τι ψυχρολουσία μιλάμε… Αν όχι, χαιρόμαστε που ο πύργος σας έχει τελεφερίκ.
