Η πολιτική επιλογή ενός σούπερ σταρ άνδρα στο εξώφυλλο της πιο συντηρητικής Vogue σκιαγραφεί την κοινωνία που αλλάζει
Το εξώφυλλο στη Vogue με τον Harry Styles με Gucci φόρεμα και τι αυτό σηματοδοτεί.
Η μόδα, όπως και η τέχνη, οφείλει να έχει αναφορές, ορατές ή διακριτικές. Χωρίς παρελθόν, έστω κι αν το ακυρώνεις ή εμμέσως το αμφισβητείς, κάθε έργο μετατρέπεται απλώς σε μια selfie από το τηλέφωνό σου: εύκολο και προσιτό. Κάθε έργο διάνοιας φέρει μέσα του ρεύματα τέχνης, προηγούμενους δημιουργούς, ιστορικές συγκυρίες, δίπλα ακριβώς στην έμπνευση, το αίτημα και την έκφραση του καλλιτέχνη. Ο τραγουδιστής Harry Styles, ετών 26 και mega star από τα 16 του ως μέλος του γκρουπ One Direction, η fashion editor της αμερικανικής Vogue, Camilla Nickerson, και ο 25χρονος φωτογράφος, Tyler Mitchell, με τη σύμφωνη γνώμη της Anna Wintour, πήραν μια απόφαση, ένα Gucci φόρεμα και δρόμο για το Sussex: για πρώτη φορά στο εξώφυλλο της συντηρητικότερης Vogue, της αμερικανικής, θα φωτογραφηθεί μόνος του ένας άνδρας (ο Styles εν προκειμένω) φορώντας το Gucci φόρεμα. Μια απόφαση που θα τάραζε το social σύμπαν και τα νεύρα της Candance Owens, συντηρητικής συγγραφέως εξ ΗΠΑ. «Bring back manly men», έγραψε στο Τwitter της.
Άνδρες με φούστες, γυναίκες με smoking
Τον Μάρτιο του 1965, ο George Lois βάζει στο εξώφυλλο του Esquire τη Virna Lisi να ξυρίζεται και το κεντρικό θέμα να εξετάζει την ανδροποίηση (sic) της Αμερικανίδας. Έναν χρόνο μετά, ο Yves Saint Laurent θα σχεδιάσει το πρώτο γυναικείο smoking (κι ας το φορούσαν χρόνια η Dietrich και η Josephine Baker), το οποίο θα μείνει για πάντα στην ιστορία όταν μια δεκαετία μετά θα το φωτογράφιζε ο Helmut Newton. Ενώ είναι αποδεκτό για μια γυναίκα να αξιοποιεί την ανδρική γκαρνταρόμπα, δημιουργείται το λιγότερο αμηχανία όταν ένας άνδρας επιλέγει ένα γυναικείο αξεσουάρ. Σκεφτείτε τι άκουσαν όσοι πρώτοι φόρεσαν σκουλαρίκια, ροζ χρώμα σε οποιοδήποτε ρούχο, κολάν (πριν το athleisure κατακλύσει τη ζωή και τα μπούτια μας), προϊόντα ομορφιάς, δαχτυλίδια, make up ή βερνίκι νυχιών. Εξάλλου, αν δεν το φορέσει ποδοσφαιριστής –από τον Beckham στον Bellerin– trend δεν γίνεται.
Ο Harry Styles δεν είναι ο πρώτος. Προηγήθηκε o David Bowie το 1973, ο Curt Cobain στο εξώφυλλο του The face το 1993 και σε συναυλίες του, ο Brad Pitt στο εξώφυλλο του Rolling Stone το 1999, o Σάκης Ρουβάς με φούστα Valentino, o Iggy Pop στο Τ Magazine το 2011 (με τη θρυλική ατάκα: «Δεν ντρέπομαι να ντυθώ σαν γυναίκα διότι δεν πιστεύω ότι είναι ντροπή να είσαι γυναίκα»), o David Beckham και ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης (σε εξώφυλλο του περιοδικού Kλικ) φόρεσαν ένα κομμάτι από τη γυναικεία γκαρνταρόμπα. Στο σήμερα, ο μικρός γιος του Will Smith, Jaden, έχει υιοθετήσει φορέματα στο στιλ του, μάλιστα είναι και master του layering: «Σε πέντε χρόνια δεν θα δέρνουν ένα παιδί στο σχολείο επειδή φόρεσε κάτι που του άρεσε, δεν θα έχει σημασία», θα εξηγήσει στο Nylon.
Το ανδρόγυνο έχει φύλο
Ας το παραδεχτούμε. Mεγαλώσαμε σε μια κοινωνία που το ανδρόγυνο έχει φύλο και είναι αποκλειστικά γυναικείο. Μεγαλώσαμε σε μια κοινωνία που θέλει τη γυναίκα δυνατή αλλά όχι τόσο δυνατή όσο ο άνδρας, τόσο διεκδικητική ώστε να μην απειληθεί ο άνδρας. Φόρεσε βάτες και μεγάλα σακάκια για να δείχνει πιο δυνατή, αλλά αν απαιτούσε το δίκιο της ή ανέβαινε ιεραρχικά «είναι σκύλα», «έχει τα ρούχα της», «είναι ανέραστη» ή «πηδιέται με όλους». Η γενιά Ζ, οι σημερινοί εικοσάρηδες, το 32% του πλανήτη, έχει άλλη φιλοσοφία. Τεχνολογικά εγγράμματοι (literate, πώς το λέτε εσείς εδώ;), πραγματιστές, ρεαλιστές, μεγαλωμένοι σ’ ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον κι έχοντας εισπράξει την απογοήτευση των γονιών τους στην περίοδο της οικονομικής κρίσης αλλά και της τωρινής πανδημίας, συγγράφουν έναν νέο κώδικα ηθικής, επιθυμούν μια κοινωνία που σέβεται το περιβάλλον και τον άνθρωπο, δίνουν προτεραιότητα στο inclusivity και το diversity (αυτά δεν ξέρω πώς τα λέτε εσείς εδώ). Μια γενιά ανθεκτική και επίμονη, έχει απαιτήσεις από την κοινωνία, τους εργοδότες, τους γονείς τους, τα brands, τους celebrities. Ξέρει τι θέλει, δεν εντυπωσιάζεται από σταρς. Αναζητά την αλήθεια και αναρωτιέται για τη δυαδικότητα των φύλων. Ονειρεύεται μια κοινωνία που εκπροσωπούνται ισότιμα όλοι ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας, σεξουαλικότητας, θρησκείας, σωματότυπου.
Ξεφόρτωνε για περισσότερες από 3 ώρες - Δεν τον αναγνώρισαν - Τι ανέφερε αυτοπτης μάρτυρας
Άλλο φύλο και άλλο σεξ
Προσοχή! Η συζήτηση δεν έχει καμία σχέση με τη σεξουαλικότητα κάποιου. Ή μπορεί να είναι απολύτως συνυφασμένη με αυτή. Αυτό ακριβώς είναι το θέμα: κάποιος μπορεί να φοράει φόρεμα αν θέλει, να φιλάει αγόρια αν θέλει, να φιλάει κορίτσια αν θέλει. Κι όσο το toxic masculinity ισοπεδώνει μέλη της παγκόσμιας κοινότητας που δεν έχουν φωνή ή που φοβούνται να την υψώσουν, οι Harry Styles οφείλουν να κάνουν αυτό που κάνουν: να διασκεδάσουν μ’ ένα κρινολίνο και οι Candance Owens του κόσμου τούτου να μην αφηνιάζουν. Απειλεί κάποιον αυτό το εξώφυλλο; Κανέναν.
Τι σημαίνει όμως manly man στο 2020; Ζούμε στην εποχή που στην Ελλάδα μπορεί να ξεκινήσει εμφύλιος για μια διαφήμιση που δείχνει έναν μπαμπά να τον βάφει η κόρη του. Όποιος έχει παιδί, γνωρίζει. Μα κι αν δεν έχεις παιδί, πόσο μπορεί να σε τρομάξει μια τέτοια εικόνα; Η τοξική αρρενωπότητα, όπως πια αρθρώνεται, περιλαμβάνει όλα όσα ακριβώς σήμαινε να είσαι αγόρι που γίνεται άνδρας: να μην κλαις, να δέρνεις, να μην εκφράζεις τα συναισθήματά σου, να είσαι macho, να μην κάθεσαι σταυροπόδι αλλά να ανοίγεις τα σκέλια σου πολύ, να σου συχγωρούνται όλα γιατί «ο άντρας είναι πάντα παιδί». Όχι πια. Το #metoo και το Black lives matter μας δίδαξαν επιτέλους ότι η βία και η επιθετικότητα δεν είναι τρόπος έκφρασης, είναι αδικήματα και δεν θα έπρεπε να είναι πλέον ανεκτά. Κι όσο επικροτούμε τέτοιες συμπεριφορές, τόσο πιο δυνατές είναι οι φωνές που αισθάνονται να πνίγονται. Που δεν ζητούν να μην υπάρχουν άνδρες (ακούγεται συχνά αυτή η παρανόηση από πολλούς άνδρες) αλλά να υπάρχουν άνθρωποι περήφανοι, ισότιμοι, ελεύθεροι, γυναίκες και άνδρες. Δεν υπερασπίζομαι το δικαίωμα να φορέσει ο άνδρας φούστα αλλά το δικαίωμα να φορέσει ο καθένας ό,τι θέλει χωρίς να απειληθεί.
Το εξώφυλλο και το μήνυμα
Ποτέ ως τώρα δεν με είχε απασχολήσει αυτό το φιλοσοφικό ερώτημα. Αλλά ορίστε που ήρθε η ώρα του
«Αφήνω, λέτε, ψήγματα σεξουαλικής ασάφειας για να γίνω λίγο πιο ενδιαφέρων; Όχι», θα πει ο Harry Styles στον Guardian πέρυσι, όπου και φωτογραφήθηκε με φόρεμα Comme des Garçons. Στη φετινή συνέντευξη στη Vogue, λέει στον σπουδαίο δημοσιογράφο μόδας, Hamish Bowles: «Αν κάτι που φοράς σε κάνει κι αισθάνεσαι φανταστικά, είναι σαν στολή σούπερ ήρωα. Τα ρούχα υπάρχουν για να περνάμε καλά και να πειραματιζόμαστε και να παίζουμε. Οι διαχωριστικές γραμμές χάνονται. Αν απομακρύνεις τον διαχωρισμό ανάμεσα σε ανδρικά και γυναικεία ρούχα, ανοίγεται μια αρένα στην οποία μπορείς να παίξεις». Η αγορά του gender fluid ή neutral ανοίγει, όχι για να δημιουργήσει ίδιους ανθρώπους αλλά μοναδικούς: τα αρώματα του Francis Kurkdjian απευθύνονται σε άνδρες και γυναίκες χωρίς ταμπέλες. Μάλιστα, η τελευταία κυκλοφορία l'Homme a la Rose είναι το πρώτο άρωμα με τριαντάφυλλο που δημιουργήθηκε για άνδρες. Ο Thom Browne, ήδη από το 2018, παρουσιάζει non binary συλλογές.
Η μόδα οφείλει να ανοίγει συζητήσεις, να προκαλεί, να δημιουργεί ερωτηματικά. Το εξώφυλλο της αμερικανικής Vogue είναι υπέροχο, δεν με σοκάρει, το έχουμε δει όμως πολλές φορές. Θα μπορούσε να μοιάζει με τον θείο που κάθεται στο τραπέζι με τη νεολαία: να κάνουμε επίκληση στον ηθικό κώδικα των Genz που δεν πιάνουν περιοδικό στο χέρι τους: βάζοντας στο εξώφυλλο έναν άνδρα με φόρεμα. Σίγουρα είναι μια χρειώδης κίνηση σε μια κοινωνία που θεωρεί απειλητική μια τέτοια εικόνα, που τη θεωρεί παραφωνία. «Be whatever the fuck you want to be», όπως απάντησε ο ηθοποιός Zach Braff στην Candace.
Πόσοι δεν ζήλεψαν τα ωραία του εξώφυλλα και το ονειρεμένο team των συνεργατών που το υπέγραφαν
