Η Ειρήνη Θεοδώση δημιουργεί πήλινα πνεύματα στο εργαστήρι της στα Άνω Ιλίσια
Η Ειρήνη Θεοδώση, (ή αλλιώς Irzzy) είναι μια νεαρή εικαστικός που ενθουσιάζει τους λάτρεις της «spiritual» διακόσμησης. Στις δημιουργίες της προσθέτει κρυστάλλους, κάνει επικαλύψεις με τσιμέντο, φτιάχνει τυχερά σκόρδα και τάματα, αντικείμενα από ύφασμα ή ζωγραφικά έργα. Η σειρά που δημιούργησε κατά το διάστημα του lockdown με τα δεκάδες «Πνεύματα» από πηλό αγαπήθηκαν τόσο που εξαντλήθηκαν σχεδόν αμέσως. Tην συναντάμε στο εργαστήριο της στα Άνω Ιλίσια και μας μιλά για την σημειολογία και τα σύμβολα στα έργα της αλλά και για τις χειρονακτικές τέχνες που άνθισαν στην Αθήνα κατά την πανδημία.
Φωτογραφίες: ολίνα (@olina._)
«Η κεραμική προέκυψε μέσα στην πρώτη καραντίνα. Τότε η δημιουργικότητα μου ήταν κλεισμένη στο συρτάρι αρκετά χρόνια, όμως την πρώτη φορά που έπιασα πηλό ήταν σα να με χτύπησε το ρεύμα και από την υψηλή τάση να βρήκε δίοδο η δημιουργική ενέργεια, που πάσχιζα να εκδηλώσω με διάφορους τρόπους όλη μου τη ζωή» θα μου πει η ίδια. Η πορεία της ξεκίνησε από το Πάντειο Πανεπιστήμιο που σπούδασε Επικοινωνία Μέσα και Πολιτισμό. Ακολούθησε μεταπτυχιακό στην οπτική σημειολογία στην τέχνη και τον πολιτισμό και συνεχίζει για διδακτορικό. Σήμερα ζει κοντά στο βουνό στα Άνω Ιλίσια μαζί με το γάτο της Νώντα και τα φυτά της που έχουν το δικό τους δωμάτιο.
Όπως περιγράφει, στην τέχνη της δοκιμάζει συνεχώς νέες φόρμες για διάφορα αντικείμενα. Κάθε νέα «εικαστική περίοδο» διαλέγει έναν άλλο πηλό με θεματολογία γύρω από μια συγκεκριμένη ιδέα, έννοια ή συναίσθημα. Αυτό το διάστημα για παράδειγμα καταπιάνεται με ψάρια, στρείδια και θαλασσινά θέματα. Λίγο καιρό πριν δημιούργησε μια σειρά από κηροπήγια που θυμίζουν τις κοιλότητες των βράχων στην αγαπημένη της παραλία στην Παλαιόχωρα Χανίων όπου παραθερίζει τα τελευταία 25 χρόνια.
Φωτογραφίες: ολίνα (@olina._)
«Γενικά η δουλειά μου συνδέεται άρρηκτα με την πνευματικότητα, και συγκεκριμένα με την δική μου πνευματικότητα, με τα πράγματα στα οποία πιστεύω και από τα οποία αντλώ δύναμη. Αν και αυτό θα φάνταζε δύσκολο «προϊόν» δεδομένου ότι δουλεύω με αρχετυπικούς συμβολισμούς, τελικά πολύ περισσότεροι άνθρωποι απ' ότι πίστευα συνδέθηκαν με αυτό το πνευματικό κομμάτι που κουβαλάνε μέσα τους.»
Όπως για πολλούς «shadow artists», έτσι και για την Ειρήνη, το πρώτο της εργαστήριο ήταν ένα δωμάτιο στο σπίτι. Εκεί δημιούργησε τις αρχικές της σειρές έργων και σταδιακά αυτό που ξεκίνησε από χόμπι γέμισε ράφια και βιβλιοθήκες ώσπου χρειαζόταν μεγαλύτερο χώρο. Nοίκιασε έναν μικρό χώρο στη γειτονιά της, με τη βοήθεια του People's Trust που στηρίζει οικονομικά και συμβουλευτικά νεοσύστατες και υφιστάμενες επιχειρήσεις στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
«Θέλησα να δημιουργήσω έναν χώρο δημιουργικότητας σε μια γειτονιά της Αθήνας που είναι λιγάκι ξεχασμένη, επενδύοντας στην αίσθηση της κοινότητας, προσκαλώντας τους ηλικιωμένους όσο και τους φοιτητές που μένουν εδώ. Τον χώρο, τον χάζευα επί έξι χρόνια και πάντα ονειρευόμουν να τον νοικιάσω-έξι χρόνια ήταν κλειστό, πιστεύω πως με περίμενε!Τοirzzy.studeo.athens είναι πραγματικότητα πλέον, με ειδικό καμίνι κεραμικής, όλα τα πιθανά υλικά για μαθήματα πηλού, υφάσματος, ζωγραφικής αλλά και διαλέξεις και σεμινάρια. Αυτό που αγαπώ πιο πολύ στο εγχείρημα αυτό είναι το ότι με κάνει να νιώθω ασφαλής να εκφραστώ, πως είναι ένα safe space τόσο για εμένα και την δημιουργικότητα μου, αλλά και για όσα άτομα έρχονται στα μαθήματα, ή γενικά στο εργαστήριο.»
Το «Studeo» μαθαίνω από την ίδια, είναι μια παρήχηση του studio, που στα λατινικά σημαίνει μελετάω πολύ, αφιερώνομαι σε κάτι και σε μια μεσαιωνική εκδοχή της λέξης σημαίνει «στέκομαι κοντά στο θείο - το πλησιάζω». Από που ακριβώς εμπνεύστηκε όμως τη συλλογή με τα πνεύματα;
«Οι Φίλοι από τον Κόσμο των Πνευμάτων δημιουργήθηκαν κατά τύχη. Ένα βράδυ στην πρώτη καραντίνα, παίζοντας με την τεχνική της προτομής, δημιουργήθηκε ο Τίτο, το πρώτο πνεύμα. Εκείνη την περίοδο είχα δει ένα περίεργο όνειρο και ένιωθα πως κάποια ενέργεια βρίσκεται στο σπίτι μου, έτσι σκέφτηκα πως αν της έδινα τον Τίτο για να κατοικήσει δε θα αισθάνεται μοναξιά και δε θα με τρομάζει στον ύπνο μου. Διαβάζοντας μπόλικο Carl Jung και Claud Levi–Strauss για το διδακτορικό μου, περί τοτεμισμού και επέκταση του ασυνείδητου νου, συνειδητοποίησα πως κάπως έτσι λειτούργησε αυτό το ειδώλιο για εμένα. Σαν ένας πνευματικός φάρος, σαν ένα φυλαχτό, σαν ένα δοχείο κοσμικής ενέργειας που μπορεί να ενδυναμώσει τον «χρήστη». Έτσι ξεκίνησα να κάνω κι άλλα πνεύματα, και άνθρωποι να τα αγοράζουν.
Το feedback ήταν η μεγαλύτερη πληρωμή. Άλλοι πελάτες μου τα χρησιμοποιούν για να γειωθούν, άλλοι για να αισθάνονται πως μια αόρατη δύναμη που εκείνοι ελέγχουν, προστατεύει τις ψυχές των ανθρώπων που έχουν χάσει, άλλοι για να μη βλέπουν εφιάλτες ή να μην έχουν άγχος για εισβολή στο χώρο τους. Το εντυπωσιακό είναι πως δούλεψε σε κάθε περίπτωση, γιατί σε ο,τι πιστεύουμε όπως λέει κι ο Jung, δίνουμε δύναμη. Έχω πελάτες που αγόρασαν πνεύματα από διαφορετικές συλλογές μιας και κάθε μια είχε διαφορετική πρόθεση, για παράδειγμα τα πνεύματα της γης είχαν την ενέργεια της, είχαν θαφτεί σε χώμα για δύο εβδομάδες, είχαν μια γειωτική ενέργεια λοιπόν, ενώ τα μαύρα πνεύματα (Chaos Spirits) ήταν ιδανικά για ανθρώπους σε μεταβατικό στάδιο ή διαχείριση της απώλειας και του εσωτερικού μας σκοταδιού.»
Πέρα από το κομμάτι των έργων, η Ειρήνη ασχολείται με την συμβουλευτική αισθητικής, βοηθά δηλαδή τους πελάτες να στήσουν το αισθητικό κομμάτι της δουλειάς τους, από την διακόσμηση του χώρου τους μέχρι το έντυπο υλικό τους. «Μερικές φορές είναι δύσκολο για ένα brand να εντοπίσει την ταυτότητα του, το τι πρεσβεύει και το πως αυτό επικοινωνείται εικαστικά. Εδώ έρχεται η εικαστικός - σημειολόγος να προτείνει ιδέες και αφηγήσεις, σε κείμενο, προϊόν, εικόνα και χώρο. Άλλωστε όλα αυτά είναι ένα πράγμα, κάτω από την ομπρέλα ταυτότητας» μoυ εξηγεί καθώς συμφωνούμε πως τα social media παίζουν καίριο ρόλο στο να έρθειο καλλιτέχνης σε επαφή με τον εκάστοτε ενδιαφερόμενο αλλά και με νέες ιδέες που κυκλοφορούν παγκοσμίως. Η διαπροσωπική επαφή ωστόσο για την ίδια είναι πολύ σημαντική:
«Ήμουν ανέκαθεν φαν των social media γιατί έχουν μια φοβερή ελευθερία έκφρασης, δεν είναι πάντα καλό αυτό, αλλά στα εικαστικά είναι πολύ σημαντικό. Για εμένα το 50% της δουλειάς μου είναι το άλλο άτομο, είναι η επικοινωνία μαζί του, η ανταπόκριση που θα πάρω και χαίρομαι να μαθαίνω νέα τους, πάντα. Νομίζω πως είναι σημαντικό για την δική μου δουλειά συγκεκριμένα, είμαι πολύ ανθρωποκεντρική. Άλλωστε οι πρώτοι μου πελάτες ήταν οι άνθρωποι που χρόνια με σαπόρταραν στα social media σε ο,τι φάση κι αν περνούσα. Με πολλούς δεν έχουμε ειδωθεί ποτέ από κοντά... Αυτό που με δίδαξαν τα πολλά χρόνια στο πανεπιστήμιο είναι να κάνω έρευνα, και τόσο τα social media όσο και γενικότερα το υλικό -θεωρητικό ή τεχνικό- που υπάρχει στο ίντερνετ είναι πολύ σημαντικά στην εξέλιξη της δουλειάς μου. Έτσι παρακολουθώ πολλούς διαφορετικούς καλλιτέχνες, με διαφορετικά μέσα ή τεχνικές ο καθένας, έλληνες και ξένους, λογαριασμούς ιστορίας της τέχνης, αρχαιολογίας.»
Θεωρείς ότι η πανδημία ήταν βασικός παράγοντας στην στροφή του κόσμου στα αστικά κέντρα προς τις χειρονακτικές ενασχολήσεις, όπως η κεραμική; Ρωτάω την ταλαντούχα καλλιτέχνη για να μου απαντήσει:
«Θεωρώ την πανδημία κυρίως μια αφορμή, όχι αιτία. Έβραζε χρόνια μέσα στους ανθρώπους η ανάγκη για να φτιάξουν κάτι με τα χέρια τους. Ιστορικά έχουμε απομακρυνθεί πάρα πολύ από τις δουλειές που γίνονται με τα χέρια. Όταν ξαφνικά ο κόσμος «σταμάτησε» οι άνθρωποι έφτιαξαν κεραμικά και ψωμί, αυτό δεν ήταν τυχαίο. Επέλεξαν δύο δραστηριότητες που θέλουν χρόνο, εμπειρία... Όπως διδάσκω στα σεμινάρια για τη δημιουργικότητα, πρόκειται για μια έμφυτη ικανότητα που πάντα ιστορικά και λαογραφικά οι άνθρωποι εξασκούσαν. Τα τελευταία 60 χρόνια του ύστερου καπιταλισμού, η δημιουργικότητα έγινε κάτι που αφορά περισσότερο τους προνομιούχους. Αυτή την αντίληψη είχα κι εγώ πολλά χρόνια. Αισθάνομαι πως πλέον ο άνθρωπος αναζητά όλο και περισσότερο τον δημιουργικό εαυτό του- γι αυτό έκανα το εργαστήριο, γιατί εγώ επιτέλους τον αποδέχτηκα. Η Ελλάδα δεν διαφέρει από τα Ευρωπαϊκά αστικά κέντρα σε αυτό, έχουμε τις ίδιες δημιουργικές ανάγκες.»
Περισσότερες πληροφορίες για τα έργα της Ειρήνης αλλά και για τα μαθήματα κεραμικής που θα ξεκινήσουν σύντομα στο εργαστήρι της, μπορεί να βρει κανείς στις σελίδες της στα social media ενώ στο μέλλον θα δημιουργηθεί το e-shop και η σελίδα της.
17°
