Στη φωτογραφία βλέπετε ένα νεοκλασικό σπίτι της Αθήνας. Βρίσκεται Ακταίου και Λυκομιδών, στο Θησείο, και, κατά την επιγραφή στην πόρτα του, είναι «Ιδιοκτησία της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας». Ο λόγος που βάζω τη φωτογραφία είναι γιατί έχω βαρεθεί να βλέπω τη λέξη «νεοκλασικό» να ξεφουρνίζεται με περισσή επιπολαιότητα για κάθε παλιό σπίτι αυτής της πόλης, και πάντοτε ως τίτλος τιμής. Ούτε όλα τα παλιά σπίτια είναι νεοκλασικά, ούτε όλα τα νεοκλασικά είναι κατ’ ανάγκην όμορφα (επανειλημμένα έχω γράψει για την ασχήμια της βαρυφορτωμένης Ακαδημίας Αθηνών). Αυτό εδώ όμως είναι. Παρακαλώ ρίξτε μια δεύτερη ματιά. Έχει άριστη λιθοδομή, ελαφρώς προεξέχοντα κλίτη και ανάγλυφες δωρικές κολόνες-παραστάτες που πλαισιώνουν τις πόρτες, αρμονική στοίχιση των παραθύρων στους δυο ορόφους, μικρά μπαλκόνια με σιδερένια κάγκελα - μαρμάρινο δάπεδο - μαρμάρινα στηρίγματα (φουρούσια), χαρακτηριστικά διακοσμητικά «δόντια» κάτω από τη στέγη, ακροκέραμα, (ίχνη από) γύψινα διακοσμητικά στους τοίχους, μαρμάρινα σκαλιά, σιρίτι στο μεταίχμιο των ορόφων, ανάγλυφα στ’ ανώφλια των θυρών και των πάνω παραθύρων. Πάνω απ’ όλα, όμως, είναι ένα στιβαρό, κομψό, λιτό, ψηλοτάβανο και γενναιόδωρο κτίριο, δίχως καμιά εκζήτηση, με ένα από τα τυπικά χρώματα της αθηναϊκής ώχρας. Την ξύλινη σκάλα και την αυλή τις μαντεύουμε στο εσωτερικό. (Ευχαριστώ, Σίλη)
Τα καμένα ονόματα
Παρατηρούσα τα τοπωνύμια των περιοχών που έκαψε ή απείλησε η τελευταία πυρκαγιά στην Αττική. Κυριαρχούσανε κάτι πομπώδη, που αντικαταστήσανε με «το έτσι το θέλω» τα μη αρεστά παλιά: Πάντειος Πολιτεία, Καλλιτεχνούπολη, Λόφος Έντισον, Άνοιξη, Ανθούσα, Ροδόπολη, Πολυδένδρι, Δροσιά, Άγιος Στέφανος, (έλειπε το κορυφαίο λεκτικό εξάμβλωμα, η Ιπποκράτειος Πολιτεία, γιατί είναι στην Πάρνηθα). Από κοντά τ’ αρχαία τοπωνύμια, σπανίως με συνέχεια από τα παλιά τα χρόνια και συνήθως ως αυθαίρετες, μετά από χιλιετίες, αναβιώσεις: Πεντέλη, Παλλήνη, Μαραθώνας, Ραμνούς, Διόνυσος. Ειδικές περιπτώσεις τα Βίλια, εξέλιξη του αρχαίου Ειδύλλια, καθώς και η προσφυγική Νέα Μάκρη. Εμένα όμως με συγκινούν όσα ξεφύγανε από τη μανία του Συμβουλίου Αλλαγής Τοπωνυμίων (ή όπως αλλιώς το λέγανε). Δηλαδή τα ταπεινά, λαϊκά τοπωνύμια –ελληνικά, αρβανίτικα, τούρκικα, βλάχικα, σλάβικα, φράγκικα– που δείχνουν αλογόκριτη την πολυεθνική διαδρομή του τόπου μας: Γραμματικό, Σταμάτα, Σχοινιάς, Βρανά, Σέσι, Ραπέντοσα, Σούλι, Καλέντζι, Πόρτο Γερμενό, Βούτζας, Ντράφι. (Εννοείται πως οι ονοματολογικές μου ανησυχίες ουδόλως συγκίνησαν τη φωτιά)
«Γιάννης»
Ένα μαγαζί που μοιάζει σα φερμένο από χωριό ή σα βγαλμένο από την Αθήνα του ’60, βρίσκεται ωστόσο δίπλα στην Πειραιώς, στα Κάτω Πετράλωνα. Ο Γιάννης είναι κατά βάση καφενείο. Όμως λειτουργεί και σαν ταβερνάκι (όλο και μαγειρεύει μερικά φαγητά), ενώ είναι και λίγο μπακάλικο ή μανάβικο. Το φετινό καλοκαίρι βρέθηκα στη λαϊκή της περιοχής και κάθισα για λίγο εδώ. Ο Γιάννης μού σέρβιρε το μεγαλύτερο και πλουσιότερο «εργατικό» σάντουιτς που έχω φάει ποτέ συν ένα αναψυκτικό, με χρέωση μόνο € 3,50. Αλκμήνης 46 & Δαιδαλιδών, Κάτω Πετράλωνα
21°
