Όποιος μιλάει για τη Δαμασκό αναφέρεται στην παλιά της πόλη, μια και αυτή είναι που συγκεντρώνει όλο το ενδιαφέρον του επισκέπτη, με τα δαμασκηνά της παλάτια, τις ρωμαϊκές αψίδες, τα τζαμιά, το μεσαιωνικό φρούριο και τα πολύχρωμα σουκ.
Το μεγαλύτερο τμήμα της περιβάλλεται ακόμα από τα αρχαία τείχη και έχει 7 Πύλες. Αν και δεν έχω πολλούς λόγους να βγω εκτός των τειχών η «δικιά μου» Πύλη είναι η Bab Touma –στη χριστιανική συνοικία–, γιατί εδώ κοντά βρίσκεται το ξενοδοχείο Al Shahbandar Palace, όπου μένω. Είναι ένα υπέροχα αναπαλαιωμένο δαμασκηνό αρχοντικό που περιβάλλει ένα ονειρικό αίθριο και με την πρώτη κιόλας ματιά σε μεταφέρει στη Δαμασκό πριν από 3 αιώνες.
Μπορεί η παλιά πόλη να μην είναι μεγαλύτερη από 2-3 τετραγωνικά χιλιόμετρα, αλλά τα δαιδαλώδη σοκάκια της δημιουργούν ένα λαβύρινθο που ακυρώνει κάθε προσπάθεια προσανατολισμού. Και όποτε χάνομαι, κοιτάζω ψηλά μήπως και εντοπίσω τον ψηλότερο μιναρέ του Umayyad για να βρω το δρόμο της επιστροφής. Όχι ότι και τότε τα πράγματα είναι απλά. Αδιέξοδα καλντερίμια σε αναγκάζουν σε διαδρομές μπρος-πίσω, με τα χαγιάτια των μισοερειπωμένων σπιτιών να κρέμονται πάνω από το κεφάλι σου. Μια πόλη με κυρίαρχο το χαρακτήρα του ισλαμικού μεσαίωνα, που αντιστέκεται εντυπωσιακά στο πέρασμα του χρόνου. Τυπικές εικόνες της Ανατολής αποσπούν την προσοχή σου σε κάθε βήμα. Κρυφοκοιτάζω πίσω από τη μισάνοιχτη πόρτα –ακόμα μια εσωτερική αυλή με το πέτρινο σιντριβάνι στο κέντρο–, τις λεμονιές, και δίπλα η μπουγάδα. Οι μυρωδιές από τα μπαχάρια μπερδεύονται με αυτές των ζεστών κρουασάν του φούρνου. Στα σκοτεινά μαγαζάκια, στοιβαγμένα χειροποίητα δαμασκηνά έπιπλα. Κεντήματα και δαντέλες, άλλοτε διάσημα ως τα πέρατα της γης. Μιναρέδες, παζάρια, πραμάτειες που ανακαλούν μνήμες της παιδικής ηλικίας. Γυναίκες με τσαντόρ, γυναίκες με μπλουτζίν, μουσουλμάνες και χριστιανές, οι άνδρες στα καφενεία, ναργιλέδες, τουρίστες. Έξω από το ιστορικό café Al-Nawfara παρελαύνει όλη η ζωή της παλιάς Δαμασκού.
Περνάω μπροστά από χαμηλές ξύλινες πόρτες που πίσω τους κλείνουν τη μαγεία της πόλης. Είναι εύκολο να τις προσπεράσεις, γιατί δεν σε αφήνουν να υποψιαστείς τι κρύβουν. Αν όμως τις ανοίξεις, θα βρεθείς μπροστά σε υπέροχα δαμασκηνά σπίτια και χάνια, ατμόσφαιρα Χίλιες και Μια Νύχτες. Αυτή είναι η γοητεία της Δαμασκού, είναι η ομορφιά πίσω από τις κλειστές πόρτες, οι ατμοσφαιρικές γωνιές που συναντάς τυχαία καθώς χάνεσαι στο λαβύρινθο της πόλης. Ένα ταξίδι στον 18ο αιώνα, τότε που η Δαμασκός γνώριζε δόξα και πλούτη. Γιατί μετά ήρθε η παρακμή, όταν η αστική τάξη άρχισε να εγκαταλείπει οριστικά την παλιά πόλη, η οποία με τον τρόπο που ήταν χτισμένη δεν άφηνε περιθώρια στους κατοίκους της να ανακαινίσουν τα σπίτια τους σύμφωνα με τα νέα πρότυπα της Δύσης. Έτσι η πόλη-κόσμημα, μία από τις αρχαιότερες της Μέσης Ανατολής, η πόλη που ιδρύθηκε την 3η χιλιετία π.Χ. και που κατοικήθηκε αδιάλειπτα χωρίς ποτέ να διακόψει το νήμα της ιστορίας της, αρχίζει να ερημώνει. Το 1979 χαρακτηρίζεται από την UNESCO Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, γεγονός που σηματοδοτεί τη διάσωσή της. Και τα τελευταία χρόνια, η Δαμασκός βγαίνει ξανά στο προσκήνιο. Πολλά από τα υπέροχα παλιά της κτίρια γίνονται μουσεία και άλλα μετατρέπονται σε εστιατόρια ή boutique ξενοδοχεία, που σε αφήνουν άφωνο καθώς διασχίζεις το κατώφλι τους.
Χαθείτε στα σοκάκια της παλιάς πόλης. Για να δείτε περισσότερα παλιά δαμασκηνά σπίτια, περπατήστε γύρω από τηStraight Street (η άλλοτε Via Recta, η κεντρική λεωφόρος της Δαμασκού κατά τα ελληνορωμαϊκά χρόνια). Επισκεφθείτε το τζαμί Umayyad, ένα από τα πιο εντυπωσιακά μνημεία του Ισλάμ, χτισμένο τον 8ο αιώνα. Κάντε μια στάση για τσάι και ναργιλέ σε ένα από τα ιστορικά καφενεία της πόλης, το Al-Nawfara ή το Ash-Shams. Δείτε οπωσδήποτε το Παλάτι Azem, εξαίρετο δείγμα δαμασκηνής αρχιτεκτονικής, και το αριστουργηματικό χάνι Khan As’ad-Pasha. Περπατήστε στο πολύβουο Souk Al-Hamidiyeh και στο ατμοσφαιρικό Souk Al-Bzouriyya, φορτωμένο με καφέ, μπαχάρια και αρώματα. Στην καινούργια πόλη επισκεφτείτε το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (στην οδό Shoukri al-Quwati) και δίπλα ακριβώς το τζαμί Tekkiyeh-Soulaymaniye. Αν έχετε χρόνο, περάστε από την γκαλερί σύγχρονης τέχνης Atassi (www.atassigallery.com).
Στη χριστιανική συνοικία στη Bab Touma θα συναντήσετε τα καλύτερα και πιο σοφιστικέ εστιατόρια της παλιάς Δαμασκού.
>> Δοκιμάστε jedy bzeit (αρνάκι με sauce λεμονιού) στο Al-Khawali Restaurant (Medhat Basha, 222 5808). Από τις καλύτερες γεύσεις της Δαμασκού σε ένα υπέροχα αναπαλαιωμένο δαμασκηνό σπίτι.
>> Εξαιρετικό μπαμπαγκανούς και φατούς, και πολύ ωραίο locale, στο εστιατόριο Al Dar 111(Bab Touma, 544 5900).
>> Tο καλύτερο όμως φαγητό σε όλη τη Συρία σερβίρεται στο εστιατόριο Al Halabi του ξενοδοχείου Four Seasons στη νέα πόλη (Shukri Al Quatli, 339 1000).
>> Παγωτό στο παραδοσιακό ζαχαροπλαστείο Bakdash, στο Souk al-Hamidiyeh.
>> Μη φύγετε αν δεν αγοράστε εξαιρετικά ανατολίτικα γλυκά από το διάσημο ζαχαροπλαστείο Semiramis (πίσω από το ξενοδοχείο Four Seasons, στην καινούργια πόλη).
Tip
Πριν ξεκινήσετε την εξερεύνηση της Δαμασκού εφοδιαστείτε με τον εξαιρετικό εικονογραφημένο χάρτη της παλιάς πόλης, από τον αρχιτέκτονα Zakariya Kibrit. Αναζητήστε τον στα τουριστικά μαγαζιά γύρω από το τζαμί Umayyad.
20°
