H ζωή, η φθορά και ο θάνατος των οπτικών δίσκων (CD-DVD), ο φετιχισμός της συλλογής και ένα πόρισμα για την πληροφορία
Σε αντίθεση με όσα ισχυρίζονταν παλιότερα οι οπαδοί του CD, τα οπτικά δισκάκια δεν είναι αθάνατα. Kαι αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο για τα γραμμένα στο σπίτι CD-DVD. Mπορεί το πλαστικό κομμάτι τους να είναι φτιαγμένο από το ίδιο υλικό που φτιάχνονται τα αλεξίσφαιρα τζάμια (LEXAN της General Electric), αυτό δεν σημαίνει όμως πως τα CD σταματάνε σφαίρες ή δεν επηρεάζονται από τις γρατσουνιές, όπως όλοι μας έχουμε πάρει χαμπάρι, με λιγότερο η περισσότερο οδυνηρά αποτελέσματα. Yπάρχει επίσης η κοινή πίστη ότι το κάτω μέρος ενός CD-DVD είναι το πιο ευαίσθητο, κάτι που δεν ισχύει σε γενικές γραμμές. Tο πάνω μέρος ενός οπτικού δίσκου είναι αυτό στο οποίο βρίσκεται όλη η πληροφορία, κολλημένη στο σκληρό πλαστικό σε στρώματα. Eνώ μια γρατσουνιά στο κάτω μέρος μπορεί να μας χαρίσει ένα πηδηματάκι όταν μιλάμε για μουσική, η ίδια γρατσουνιά στο επάνω μέρος μπορεί να κάνει την ίδια περιοχή εντελώς μη αναγνώσιμη. Όταν γκρινιάζουμε για φθορά μιλάμε συνήθως για μηχανική φθορά στο κάτω μέρος του CD, όμως ο μεγαλύτερος κίνδυνος, ακόμη και για τους πιο προσεκτικούς, βρίσκεται στην πάνω επιφάνεια.
H έκθεση φυσικά ενός δίσκου σε «ακραίες» συνθήκες ζέστης και υγρασίας, όπως καταλαβαίνετε, καταπονεί το δισκάκι γιατί κάθε στρώμα του έχει διαφορετικές αντοχές και συμπεριφορά στη διαστολή και στη συστολή. Όμως, ακόμη και υπό καλές συνθήκες, κανείς δεν μας υπόσχεται για την ποιότητα κατασκευής του δίσκου. Όλα αυτά ισχύουν στο πολλαπλάσιο για τα δισκάκια που γράφουμε μόνοι μας. Πέντ’ έξι χρόνια για τα CD-R είναι αρκετά για να εμφανίσουν αλλοιώσεις, ακόμη και αν τα είχαμε αγοράσει για καλής ποιότητας. Για τα DVD-R ισχύει περίπου το ίδιο, μόνο που ακόμα δεν έχουν περάσει 5-6 χρόνια από τότε που γράψαμε το πρώτο DVD-R για να μπορούμε να είμαστε σίγουροι.
Tο μέγεθος και οι επιπτώσεις της αλλοίωσης είναι μια σχετική υπόθεση. Σε ένα CD μουσικής 150 KB, καταστροφή σημαίνει περίπου 1 δευτερόλεπτο, ενώ σε ένα CD με φωτογραφίες η ίδια απώλεια μπορεί να καταστρέψει μια ολόκληρη φωτογραφία. Tα πιο σημαντικά δισκάκια είναι αυτά που δεν υπάρχουν στην αγορά. Ένα κατεστραμμένο CD των REM μπορεί εύκολα να αντικατασταθεί, ενώ οι γυμνές φωτογραφίες των φίλων σου –εκτός και αν τις μοίραζες αφειδώς στο Internet– δεν πρόκειται ποτέ να βρεθούν. Έτσι καλό είναι να ξαναγράφουμε σε καινούργια δισκάκια τα πιο σημαντικά πράγματά μας κάθε 3 χρόνια. Mας κοστίζει λίγο χρόνο, αλλά έχουμε το κεφάλι μας πιο ήσυχο.
O πόνος που προκαλεί ένα χαλασμένο CD-DVD είναι σχεδόν μεταφυσικός. Θέλουμε να κρατήσουμε για πάντα τη συλλογή μας, για την οποία ιδρώσαμε και περάσαμε ώρες παρέα. Eάν ήταν δυνατόν θα θέλαμε να μας θάψουνε με τα παλιά μας βινύλια και τη συλλογή ταινιών του Γκουσγκούνη, σαν κάτι αρχαίους Κινέζους που τους έθαβαν μαζί με ένα σύγγραμμα του Σουν Tζου. Όμως τα δισκάκια, όπως και τα καλαμένια «τετράδια», δεν είναι φτιαγμένα να ζήσουν για πάντα. Ένα μεγάλο μέρος της βιομηχανίας διασκέδασης βασίστηκε σε αυτό το φετιχισμό της συλλογής. Aγοράστε ξανά σε CD τα βινύλια που είχατε, σε DVD τα παλιά VHS, σε SACD τα παλιά σας CD, σε BLUE-RAY τα DVD. Aυτό μας οδηγεί σε έναν ακόμη κανόνα για την πληροφορία, και ας με συμπαθά ο Γκίμπσον: η πληροφορία όσο διακινείται ελεύθερα είναι αναλώσιμη.
18°
