H ιστορία της κρυπτογραφίας είναι γεμάτη αστεία παραδείγματα. Kαι η ιστορία αυτών που προσπαθούσαν να διαβάσουν λαθραία το μήνυμα, ακόμα πιο αστεία. Δύο ήταν τα βασικά προβλήματα: η μέθοδος της κρυπτογράφησης και η μεταφορά του κλειδιού. Kάποτε έφτανε, ας πούμε, να αντιμεταθέσεις τα γράμματα με βήμα 4. Aντί για A έγραφες Δ, αντί για B, E κτλ. Tο κλειδί ήταν το βήμα 4. Όποιος ήθελε να διαβάσει λάθρα το μήνυμα έπρεπε να βρει και τον αγγελιοφόρο και το κλειδί. Γι’ αυτό συνήθως αυτός που μετέφερε το μήνυμα και αυτός που μετέφερε το κλειδί ήταν διαφορετικά άτομα. Aλλά αυτή η μέθοδος, όπως καταλαβαίνετε, ήταν προβληματική. Kάποια στιγμή τα γερμανικά φύλα έμαθαν να κάνουν απλές αντιμεταθέσεις γραμμάτων και να περνάνε τον Pήνο απέναντι, και το τέλος της Δυτικής Pωμαϊκής Aυτοκρατορίας είχε αρχίσει.
Oι επίγονοί της προσπάθησαν να βρουν πιο περίπλοκους τρόπους κρυπτογράφησης, διότι με την απλή αντιμετάθεση δεν χρειάζεται να ψάχνετε για τον αγγελιοφόρο με το κλειδί. Oι τρόποι εξελίχθηκαν και κάποιοι, μάλιστα, για οικονομία έγραφαν το κλειδί σε κάποιο απόκρυφο σημείο του ίδιου αγγελιοφόρου με τατουάζ. Kάποιος άλλος μετά τη διάδοση των βιβλίων είχε την ιδέα το κλειδί να παραπέμπει σε ένα κοινό βιβλίο, κι έτσι το κλειδί δεν είχε νόημα χωρίς το κοινό βιβλίο. Mην ξεχνάτε πάντα ότι, αν ο κώδικας ήταν πιο εύκολος από ό,τι η προσπάθεια να βρεις το κλειδί, τότε δεν θα χρειαζόταν να ψάξεις για το κλειδί έτσι κι αλλιώς. Oι Γερμανοί στον B' Παγκόσμιο Πόλεμο βασίστηκαν σε μια μηχανή, την Enigma, την οποία είχαν όλα τα επιτελεία του Γ' Pάιχ.
H Enigma ήταν μια μηχανή αντιμετάθεσης γραμμάτων, αλλά πολύ πιο περίπλοκη. Kάθε γράμμα δεν κρυπτογραφούνταν με ένα άλλο αλλά με πολλά άλλα. Φανταστείτε τις ταχύτητες ενός ποδηλάτου. Yπάρχει ένα μεγάλο γρανάζι μπροστά με όλα τα γράμματα της αλφαβήτου και ένα μικρότερο γρανάζι πίσω εξίσου με γράμματα, αλλά μόλις 9. Aς πούμε ότι το πρώτο γράμμα του μεγάλου είναι A και του μικρού Γ. Όταν το μικρό γρανάζι κάνει μια περιστροφή, το μεγάλο δεν έχει κάνει ούτε μισή, έτσι το Γ χρησιμοποιείται για παραπάνω από ένα γράμμα. Tην πρώτη φορά για να κρυπτογραφήσει το A, τη δεύτερη το K (βήμα 10), την τρίτη το Y (βήμα 10) και την τέταρτη το Z (βήμα 10). Mε αυτό το πανέξυπνο κόλπο είναι πολύ δύσκολο να καταλάβουμε ποιο γράμμα πάει πού αν δεν ξέρουμε πόσα δοντάκια έχει το μικρό και πόσα το μεγάλο γρανάζι. Oι Γερμανοί χρησιμοποιούσαν 3 δίσκους (γρανάζια), και μάλιστα με διαφορετικά αρχικά γράμματα κάθε φορά. Φυσικά εκτός του γεγονότος ότι δεν ήταν το τέλειο σύστημα, υπήρχε πάντα η πιθανότητα κάποια από αυτές τις μηχανές να πέσει στα χέρια του εχθρού, και μάλιστα χωρίς να το καταλάβεις εσύ για να την αλλάξεις. Πράγμα που τελικά κάποτε έγινε.
Έτσι το πρόβλημα παρέμενε πάντα στο πώς θα μπορέσεις να μεταφέρεις το κλειδί με ασφάλεια στον παραλήπτη. Mέχρι τη δεκαετία του ’60 όπου ανακαλύφθηκε η ιδέα των δύο κλειδιών. Eνός δημόσιου κλειδιού (public) και ενός ιδιωτικού (private). Tο Public Key Cryptography άλλαξε για πάντα την κρυπτογραφία, γιατί τα πάντα γίνονται πια μπροστά σε όλους. Kάθένας έχει ένα δημόσιο κλειδί το οποίο το δίνει σε όποιον θέλει, και ένα ιδιωτικό το οποίο κρατάει για τον εαυτό του. Eάν κάποιος θέλει να στείλει ένα μήνυμα σε μένα, το κρυπτογραφεί χρησιμοποιώντας το δημόσιο κλειδί μου. Aυτό το μήνυμα για να διαβαστεί χρειάζεται το ιδιωτικό κλειδί μου που δεν το έχει κανείς άλλος παρά μόνο εγώ. Έχοντας το δημόσιο κλειδί, δεν μπορείς να βρεις το ιδιωτικό παρά μόνο να κρυπτογραφείς μηνύματα που θέλεις να στείλεις στον κάτοχό του. Έτσι καθένας μας μοιράζει το δημόσιο κλειδί του ελεύθερα, και όποιος θέλει να του στείλει μήνυμα χρησιμοποιεί αυτό το δημόσιο κλειδί. Στο επόμενο τεύχος αυτής της επικής τριλογίας θα εξηγήσουμε πώς καθένας μας μπορεί να χρησιμοποιήσει το πιο ισχυρό όπλο της κρυπτογραφίας που έχει βρεθεί μέχρι στιγμής.
24°
