Χάρη στην επιστήμη και τα εμβόλια μπορούμε σήμερα να ζούμε πολύ περισσότερο απ’ όσο προοριζόμασταν βάσει στατιστικής τη μέρα που γεννηθήκαμε.
Ο πατέρας κι η μητέρα μου έχουν χάσει αμφότεροι από μια αδερφή σε βρεφική και νηπιακή ηλικία αντίστοιχα απ’ αυτό που λέμε σήμερα «ασθένειες της εποχής». Δηλαδή, τέτανο και κάποιο ιατρικό λάθος στην αντιμετώπιση μιας κλασικής περίπτωσης ρινορραγίας, που δύσκολα θα γινόταν στις μέρες μας. Ήταν η δεκαετία του ’50 και, παρά το σοκ για τους παππούδες και τις γιαγιάδες μου τότε –που είχαν επίσης χάσει αδέρφια σε παιδική ηλικία, όπως εικάζω και η συντριπτική πλειοψηφία των δικών τους προγόνων-, η παιδική θνησιμότητα δεν ήταν δα και κάτι απρόσμενο. «Όσοι μείνουν και όσους πάρει το χώμα», έλεγε η γιαγιά μιας φίλης, που τις πλείστες γέννες της τις έχασε από αρρώστια ή από πόλεμο.
Οι θάνατοι των δύο κοριτσιών επήλθαν σε μια εποχή όχι ιδιαίτερα μακρινή’ ήταν τα πρώτα χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κι αν ζούσαν, θα ήταν σήμερα σε ηλικία σύνταξης, περίπου συνομήλικες με πολλούς από εσάς που πιθανόν διαβάζετε τώρα αυτές τις γραμμές ή με πολλούς απ’ όσους ξέρετε. Ευτυχώς για όλους μας, η Επιστήμη έχει έκτοτε κάνει άλματα. Χάρη στην επιμονή κάποιων ανθρώπων που ξημεροβραδιάζονται σε κρύα εργαστήρια, με μόνη συντροφιά μερικά ζευγάρια τρωκτικά που ζουν σε αποστειρωμένο περιβάλλον για να δοκιμαστεί πάνω τους κάποια θεραπεία σχεδιασμένη από Homo Sapiens, μπορούμε σήμερα να ζούμε πολύ περισσότερο απ’ όσο προοριζόμασταν βάσει στατιστικής τη μέρα που γεννηθήκαμε, επειδή πλέον υπάρχουν καλύτερες θεραπείες, καλύτερες τεχνικές -όλο και πιο εξατομικευμένες μεταξύ άλλων-, αλλά κυρίως, καλύτερη πρόληψη.
Μέχρι την αυγή του περασμένου αιώνα, ένα στα τέσσερα ή τρία παιδιά αγροτικών οικογενειών δεν έφτανε στην ενηλικίωση’ πέθαινε από «παιδικές ασθένειες», συνήθως διφθερίτιδα, ιλαρά ή ευλογιά. Η ευλογιά έχει επισήμως εξαλειφθεί από τον πλανήτη από το 1980’ η διφθερίτιδα έχει καταστεί εξαιρετικά σπάνια, ενώ η ιλαρά όδευε προς εξαφάνιση, μέχρι να εμφανιστεί το 1998 ένας –τέως πλέον- γιατρός που παρουσίασε μια ψευδοέρευνα –όπως αποδείχθηκε πολλάκις στη συνέχεια- που συνέδεε το εμβόλιο με τον αυτισμό, τροφοδοτώντας έτσι ένα αντιεμβολιαστικό κίνημα που έφερε έκτοτε εξάρσεις της νόσου σε διάφορες χώρες, συνοδευόμενες από όχι αμελητέους θανάτους. Μέχρι σχετικά πρόσφατα, η αντίσταση στα εμβόλια ήταν «προνόμιο» κυρίως παραθρησκευτικών ομάδων, όπως οι Ταλιμπάν που εμποδίζουν τους εμβολιασμούς για την πολιομυελίτιδα στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν –τις μόνες χώρες όπου ουσιαστικά υπάρχει ακόμα η νόσος- ή οι υπερορθόδοξοι προτεστάντες που ζουν στην «Ζώνη της Βίβλου» στην Ολλανδία, μια κλειστή κοινότητα όπου κάθε λίγα χρόνια παρατηρούνται εξάρσεις της ιλαράς, εξαιτίας της άρνησης εμβολιασμού.
Στο λυκαυγές του 2021 όμως, μετρώντας παγκοσμίως πέραν του 1 εκατομμυρίου ασφυκτικούς, μοναχικούς θανάτους από μια πανδημία που πέρσι τέτοιο καιρό ούτε καν φανταζόμασταν, με ανυπολόγιστες συνέπειες στις ζωές, τις ελευθερίες, τις οικονομίες μας, τι είναι αυτό που κάνει τόσους ανθρώπους να αντιστέκονται απέναντι σε αυτό που τόσους μήνες επιζητούσαμε ως πανάκεια; Πέρα από την προφανή μάστιγα των fake news, που με την επικράτηση των social media έχουν πάρει διαστάσεις πανδημίας, η απάντηση πιθανότατα βρίσκεται σε κάτι απλό, που στην πραγματικότητα δεν μπορούμε πρακτικά να διανοηθούμε, όπως το περιέγραψε εύγλωττα ο ιστορικός Yuval Noah Harari, συγγραφέας του παγκόσμιου μπεστ σέλερ «Sapiens»: «Σήμερα οι άνθρωποι μπορούν να αμφιβάλλουν για τα τεράστια οφέλη των εμβολίων για έναν και μόνο λόγο: τα εμβόλια έχουν κάνει τόσο καλή δουλειά, που πολλοί από μας δεν μπορούμε καν να φανταστούμε πόσο κακή ήταν η ζωή χωρίς αυτά».
