Η εμμονή του Ουμπέρτο Έκο με τις λίστες ήταν τόσο μεγάλη, ώστε να γράψει το βιβλίο «Η ομορφιά της λίστας» (2010), αλλά και να επιμεληθεί μία αφιερωμένη στις λίστες έκθεση στο Λούβρο. Με αφορμή την δεύτερη είχε παραχωρήσει και μία συνέντευξη στο Spiegel, στην οποία εξηγούσε την σημασία που έχουν οι λίστες στη ζωή του ανθρώπου ανά τους αιώνες.
Κατά τον Έκο, οι λίστες έρχονται να καλύψουν το κενό που δημιουργείται όταν δεν υπάρχουν τα κατάλληλα λόγια για να πούμε κάτι -όταν υπάρχει «έλλειψη γλώσσας»-, όπως όταν δύο ερωτευμένοι προσπαθούν να περιγράψουν ο ένας τον άλλον απαριθμώντας τα όμορφα χαρακτηριστικά του. Αυτό είναι αποτέλεσμα του ότι ως απλά ανθρώπινα όντα προσπαθούμε να επιβάλλουμε την τάξη στην «άβυσσο», που αντικρίζουμε καθημερινά, μέσα από λίστες, καταλόγους, συλλογές μουσείων, εγκυκλοπαίδειες και λεξικά. Σύμφωνα με αυτό, ο Έκο υποστήριζε ότι οι λίστες αποτελούν την απαρχή του πολιτισμού και μέρος της ιστορίας της τέχνης και της λογοτεχνίας, γιατί «τι θέλει ο πολιτισμός; Να κάνει το άπειρο κατανοητό. Επιπλέον, θέλει να δημιουργήσει τάξη – όχι πάντα, αλλά συχνά». Οι λίστες σηματοδοτούν μία υψηλά ανεπτυγμένη και καλλιεργημένη κοινωνία, διότι μία λίστα μας επιτρέπει να αμφισβητούμε τους βασικούς ορισμούς και οι βασικοί ορισμοί είναι πρωτόγονοι σε συσχετισμό με τις λίστες.
Έτσι, καταλήγουμε να έχουμε την απαρίθμηση των ερωμένων του Ντον Τζοβάννι στην ομώνυμη όπερα, των αντικειμένων που βρίσκονται στα συρτάρια του πρωταγωνιστή του μυθιστορήματος «Οδυσσέας» του Τζέιμς Τζόις και των πλοίων των Αχαιών στην «Ιλιάδα» του Ομήρου. Λίστες, όμως, που αποτελούν πολιτιστικά επιτεύγματα, ο Έκο θεωρούσε και τις καθημερινές πρακτικές λίστες, όπως είναι τα μενού των εστιατόριων, οι λίστες του σούπερ μάρκετ και οι διαθήκες.
Ωστόσο, πολλές από αυτές τις λίστες φαίνονται περιττές, αφού είναι αδύνατον να ολοκληρωθούν, αλλά εμείς συνεχίζουμε να τις κάνουμε. Το γεγονός αυτό ο Έκο το εξήγησε με τον εξής τρόπο: «Έχουμε ένα πολύ αποθαρρυντικό και ταπεινωτικό όριο: τον θάνατο. Γι’ αυτό μας αρέσουν όλα τα πράγματα που θεωρούμε ότι δεν έχουν όρια και συνεπώς ούτε τέλος. Είναι ο τρόπος μας να ξεφύγουμε από τις σκέψεις που σχετίζονται με τον θάνατο. Οι λίστες μας αρέσουν, γιατί δεν θέλουμε να πεθάνουμε».
16°
