«Ο Επικήδειος» του Ιάκωβου Καμπανέλλη στο θέατρο Αλκμήνη

Ένας ηλικιωμένος συγγραφέας, γυρνώντας από την κηδεία ενός καταξιωμένου συναδέλφου του και αγωνιώντας για τη δική του καταξίωση έστω και μετά θάνατον, τηλεφωνεί στον φίλο του και συνάδελφό του προσπαθώντας να τον πείσει να γράψουν τον Επικήδειο ο ένας του άλλου…

Λίγα λόγια για το έργο από τον ίδιο τον συγγραφέα

“Στον Επικήδειο, το άλλο πρόσωπο, αυτό που χωρίς να φαίνεται και να ακούγεται συνομιλεί με το επί σκηνής,  με ενδιέφερε όσο και το επί σκηνής πρόσωπο που βλέπουμε και ακούμε. Χωρίς να είναι παρών, ο θεατής θα έπρεπε σιγά-σιγά να αρχίσει να τον φαντάζεται, να τον γνωρίζει, ακόμα και να μαντεύει και τις αντιδράσεις του. Αυτό φυσικά σημαίνει ότι πρώτος εγώ έπρεπε να ξέρω εξίσου καλά με τον επί σκηνής χαρακτήρα και τον αφανή συνομιλητή του. Ουσιαστικά δηλαδή πρόκειται για ένα διάλογο όπου αφαιρέθηκε ένας από τους δύο «λόγους». Για να αποκαλυφθούν και οι δύο μέσα από την οικονομία του ενός. Ποια η διαφορά; Τεράστια θα ’λεγα. Τόση που σαν συνήθη διάλογο αυτό το μονόπρακτο δε θα  μού ’κανε κανένα κέφι να το γράψω. Αυτή δα είναι και η μαγεία ενός μονολόγου, αυτή η μοναξιά του ενός προσώπου επί σκηνής, μοναξιά που ρευστοποιεί τα συγκεκριμένα του περίγυρου σε ύλη φαντασίας, ονείρου, σκέψης, δίνοντάς τους έτσι μιαν παραπανιστή σημασία και άπλα.” 
Ιάκωβος Καμπανέλλης. 

Σημείωμα σκηνοθέτιδας

Προσεγγίσαμε το έργο με πυξίδα αυτά τα λόγια του ίδιου του συγγραφέα και μια εξπρεσιονιστική διάθεση που θεωρούμε ότι αποδίδει με τον καλύτερο τρόπο την υπερβολή της μαύρης κωμωδίας. Ο Επικήδειος είναι μια ξεκαρδιστική μαύρη κωμωδία πιο επίκαιρη από ποτέ. Στην εποχή της πανδημίας όπου ο φόβος του θανάτου οδήγησε πολλές φορές στην έκπτωση των αξιών, η Τέχνη είναι αυτή που καλείται να τις επαναπροσδιορίσει και να τις επανορθώσει. Ο Επικήδειος το καταφέρνει με τον πιο αστείο και απολαυστικό τρόπο βάζοντας στο προσκήνιο έναν συγγραφέα του οποίου η αγωνία για καταξίωση έστω και μετά θάνατον τον οδηγεί στην απώλεια κάθε ίχνους αξιοπρέπειας, ακεραιότητας, αλληλεγγύης, ενσυναίσθησης και συντροφικότητας, ακόμα και λογικής. Στη θέση τους βασιλεύουν η ματαιοδοξία, ο φθόνος, η μικροπρέπεια, η κολακεία, η ιδιοτέλεια και ο παραλογισμός. Ο Καμπανέλλης δημιουργεί αυθεντικούς ελληνικούς χαρακτήρες, μορφές που μας είναι οικείες και που γι’ αυτό το λόγο εύκολα μπορούμε να τις αναγνωρίσουμε. Αντλεί την ποίηση μέσα από την τάξη των λαϊκών ανθρώπων. Μιλώντας απευθείας στην ελληνική ψυχή όπως μόνο αυτός ξέρει, με εργαλείο του την υπερβολή της κωμωδίας, καταδεικνύει τις πιο σκοτεινές πτυχές του ψυχισμού μας. «Αθωότατα τα σκουληκάκια του ψαλμού, μπροστά σ’ αυτά που μας τρώνε ζωντανούς» λέει κάποια στιγμή στο έργο ο ήρωας σαν να τα εξαπολύει με τη φράση του να φάνε ζωντανό το συνομιλητή του, καθώς και το κοινό. Στην πραγματικότητα, αυτό που συμβαίνει είναι ότι τα ξεκαρδιστικά «μαύρα» λόγια του «ενεργοποιούν», μέσα μας, αυτά τα σκουλήκια, και τις σκιές που μας στοιχειώνουν, με την ελπίδα να τα ξορκίσουν -μες από το γέλιο- και να μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους, όπως μόνο η Τέχνη ξέρει και μπορεί.