Aπό την πρώτη ματιά καταλαβαίνει κανείς πόσο επηρεάστηκε ο Τιμ Μπάρτον για την ταινία του «Sweeney Todd: Ο φονικός κουρέας της οδού Φλιτ» από το σουρεαλιστικό, «άγνωστο» φιλμ του 1923 «Τα Μυστήρια ενός Κουρείου» (Die Mysterien eines Frisiersalons) που υπογράφει ο Μπέρτολντ Μπρεχτ με τον σκηνοθέτη Έριχ Ένγκελ(Erich Engel).
Το φιλμ του Μπρεχτ βγαίνει από τις 3 Ιανουαρίου σε πρώτη προβολή στις αθηναϊκές αίθουσες από την New Star και είναι μία καλή ιδέα για να ξεκινήσει κανείς την (κινηματογραφική του) χρονιά, με ένα γκροτέσκο σλάπστικ, παρανοϊκού χιούμορ α λα Marx Brothers.
Πρόκειται για την πρώτη κινηματογραφική δουλειά που έκανε ο Μπρεχτ, γοητευμένος από την προσωπικότητα και την τέχνη του θρυλικού Καρλ Βάλεντιν, που θεωρείται ο κορυφαίος κωμικός περφόρμερ της Βαϊμάρης. Με τον σκηνοθέτη Έριχ Ένγκελ(Erich Engel) έγραψαν το σενάριο αυτής της σουρεαλιστικής μικρής φάρσας, που μοιάζει πολύ με τα απλοϊκά στο ύφος νούμερα που παρουσίαζε ο Βάλεντιν στις μπυραρίες του Μονάχου και τα καμπαρέ, με επιρροές από τα ανατρεπτικά καλλιτεχνικά κινήματα του μεσοπολέμου, το Νταντά, τον Εξπρεσιονισμό και την Νέα Αντικειμενικότητα.
Ο Μπρεχτ ήταν 25 χρονών όταν έκανε την ταινία και είχε γνωρίσει τον ήδη διάσημο Βάλεντιν - ηθοποιό, περφόρμερ σε καμπαρέ, κλόουν, συγγραφέα και παραγωγό ταινιών- σε μια παράστασή του στο Οκτόμπερφέστ του Μονάχου, το 1922. Τον θαύμαζε τόσο πολύ που ομολογούσε ότι «από αυτόν έμαθα τα περισσότερα από όσα ξέρω» και τον συνέκρινε με τον Τσάρλι Τσάπλιν γιατί κι αυτός «δεν κατέφευγε στη μίμηση και στη φτηνή ψυχολογία». Ακόμα και μετά από αυτό το κινηματογραφικό πείραμα, ο Μπρεχτ ζητούσε πάντα τη γνώμη του για τα θεατρικά του έργα.
Αν και το φιλμ δεν θεωρήθηκε επιτυχία από κανέναν από τους δημιουργούς του («ήταν ένα μικρό αστείο για τον Μπρεχτ» όπως δήλωσε κάποτε ο ηθοποιός Erwin Faber που υποδύθηκε τον ρόλο του ερωτευμένου Dr. Moras στην ταινία) και επομένως δεν βγήκε ποτέ σε κανονική προβολή για το κοινό, έχει αναγνωρισθεί η αξία του – από τότε που ανακαλύφθηκε σε κάποιο αρχείο στη Μόσχα, στη δεκαετία του 1970 – σαν ένα από τα 100 σημαντικότερα φιλμ στην ιστορία του Γερμανικού κινηματογράφου.
Ο Βάλεντιν παίζει έναν ηλίθιο κουρέα υπεύθυνο για πολλά από τα μυστήρια που συμβαίνουν στο κουρείο του. Κουρεύει τους πελάτες άσχετα από τις επιθυμίες τους, άλλοι βγαίνουν φαλακροί και άλλοι με απείραχτα τα γένια τους, τα εργαλεία του κουρέα είναι τανάλιες και πετονιές, η βοηθός του καταστήματος κάνει μοιραία λάθη και απολαμβάνει το ηλεκτρικό ρεύμα που διαπερνά τα πόδια της.
Αυτοσχεδιασμοί, ερωτικές σατιρικές σκηνές, δηλητηριώδες χιούμορ, ένα γκροτέσκο σκετς, εκκεντρικό και παράδοξο, μοναδικό στην ιστορία του κινηματογράφου, που χρησιμοποιεί μοτίβα της ψυχανάλυσης και παίζει με το σοκ και την ηδονή.
Info:
«Die Mysterien eines Frisiersalons», Γερμανία 1922/1923, 32΄
Από 3 Ιανουαρίου 2013 στους κινηματογράφους, σε πρώτη προβολή, από την New Star
Σκηνοθεσία & σενάριο: : Bertolt Brecht & Erich Engel
Πρωταγωνιστούν: Karl Valentin, Blandine Ebinger, , Carola Neher, Max Schreck, Erwin Faber, Annemarie Hase, Hans Leibelt, Josef Eichheim, Lies Karlstadt
16°
