Τα μπερδεμένα μέτρα, οι απρόθυμοι μαγαζάτορες και μια απλή λύση

Ακόμα κι αν δεν το ξέραμε, μετά από ενάμιση χρόνο πανδημίας μάλλον το συνειδητοποιήσαμε: για να έχει αποτέλεσμα και να τηρηθεί οποιοδήποτε μέτρο είναι βασικό α) να υπάρχει διάθεση ελέγχου και επιβολής β) να υπάρχει διάθεση συμμόρφωσης γ) να ειναι απλό και κατανοητό (ή τουλάχιστον να μη μοιάζει με τον χάρτη του μετρό του Λονδίνου χωρίς ονόματα στάσεων και χωρίς οι γραμμές να έχουν διαφορετικό χρώμα).

Τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για τα εστιατόρια, τα μπαρ, τα σινεμά κλπ δεν πρόκειται να έχουν κανένα αποτέλεσμα επειδή καμία από τις προϋποθέσεις αυτές δεν υφίσταται.

Για αρχή τα μέτρα όχι μόνο δεν είναι απλά, αλλά είναι τόσο μπερδεμένα ώστε να είναι σχεδόν βέβαιη η αδυναμία ελέγχου τους. Κατηγορίες και υποκατηγορίες και υποκατηγορίες των υποκατηγορίων, αστείες αντιφάσεις (π.χ. μαγαζιά για εμβολιασμένους πελάτες με ανεμβολίαστους υπαλλήλους) κάνουν κάθε απόπειρα ελέγχου υπερβολικά χρονοβόρα εως πρακτικά αδύνατη. Οι παραβατικοί θα ξεγλιστράνε σαν τα χέλια και οι «ελεγκτικοί μηχανισμοί» (μτφ. μερικοί βαριεστημένοι δημόσιοι υπάλληλοι) δεν θα μπαίνουν καν στον κόπο να βεβαιώσουν παραβάσεις για τις οποίες ούτε οι ίδιοι δεν θα είναι και εντελώς σίγουροι.

Η απλότητα μπορεί να βοηθούσε κάπως και τη διάθεση ελέγχου και επιβολής που (και από πριν την πανδημία) ξέρουμε ότι έτσι κι αλλιώς απουσιάζει από το ελληνικό δημόσιο. Ζούμε σε μια χώρα που η παραβατικότητα πρακτικά έχει νομιμοποιηθεί επειδή οι πλειονότητα των συμπολιτών που πληρώνονται για να την ελέγχει βαριέται ή έχει εντολές να μη δουλέψει. Σε αντίθεση με τις εντολές λευκής απεργίας, η βαρεμάρα συχνά είναι απολύτως δικαιολογημένη καθώς καμία κυβέρνηση δεν κάνει τίποτα προκειμένου να κάνει τον έλεγχο πιο εύκολο και πιο γρήγορο. (Πάρτε για παράδειγμα εναν τροχονόμο που κόβει κλήση. Γιατί η δουλειά του να μην τελειώνει με την, διάρκειας λίγων δευτερολέπτων, καταχώρηση σε μια συσκευή του αριθμού κυκλοφορίας του παραβάτη και του κωδικού της παράβασης; Γιατί θα πρέπει να έχει μπλοκάκια και να γράφει με το χέρι και ποιος ξέρει τι άλλο γραφειοκρατικο να κάνει μετά;)

Η απλότητα των μέτρων και η ευκολία ελέγχου θα επηρεάζε αναπόφευκτα και τη διάθεση συμμόρφωσης την οποία πολλοί επιχειρηματίες δεν φαίνεται να έχουν ιδιαιτέρως ανεπτυγμένη με αποτέλεσμα να λένε μπούρδες όπως αυτή που πάει «Δεν είναι δουλειά μου να ελέγχω τους πελάτες μου» και στην οποία η μόνη απάντηση είναι αυτή:  

Α ναι; Σοβαρά; Δηλαδή να υποθέσουμε ότι σερβίρεις ποτά σε ανήλικα; Δεν έχεις ακούσει ότι απαγορεύεται να το κάνεις; Δεν έχεις ακούσει ότι είσαι υποχρεωμένος να ελέγχεις την ηλικία των ανθρώπων στους οποίους σερβίρεις αλκοόλ; Αν δεν θέλεις να το κάνεις μάλλον θα πρέπει να βρεις άλλη δουλειά, να γλιτώσει και κανα ανήλικο από την ανευθυνότητά σου.  

Εντωμεταξύ όχι μόνο είναι δουλειά σου να ελέγχεις τους πελάτες σου, αλλά έτσι κι αλλιώς το κάνεις συνέχεια. Γι αυτό εμποδίζεις τους πελάτες να μπουν στο μαγαζί αν έρθουν με τα σώβρακα, τους πετάς έξω αν αρχίζουν να φέρονται περίεργα, ελέγχεις σε ειδική συσκευή τη γνησιότητα των χαρτονομισμάτων που σου δίνουν αν σε πληρώνουν με μετρητά και τους κυνηγάς αν σηκωθούν να φύγουν χωρίς να πληρώσουν. Σταμάτα να βρίσκεις γελοίες δικαιολογίες επειδή, προκειμένου να τα έχεις καλά με όλους, δεν έχεις πρόβλημα να στείλεις και μερικούς στις ΜΕΘ ή στον άλλο κόσμο.

Όλο αυτό μοιάζει με αδιέξοδο, αλλά καθόλου δεν είναι. Η λύση υπάρχει, είναι απλή και δεν χρειάζεται καν να τη σκεφτούμε εμείς. Ήδη στην Ιρλανδία η κυβέρνηση αποφάσισε ένα (1) ΠΟΛΥ ΑΠΛΟ ΜΕΤΡΟ: στις παμπ και τα εστιατόρια μπορούν να μπουν ΜΟΝΟ οι πλήρως εμβολιασμένοι ή οι άνθρωποι που έχουν νοσήσει με κορωνοϊό. Ούτε τετραγωνικά, ούτε μισοι από δω μισοί από κει, ούτε αμιγείς και μικτοί χωροί, ούτε τεστ, ουτε σούξου μούξου μανταλάκια και διάφορες αηδίες που μπερδεύουν και κάνουν εύκολη την παραβίαση των μέτρων.

Τώρα που όλα τα εμβόλια είναι στη διάθεση όλων, δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για άρνηση εμβολιασμού και άρα κανένας απολύτως λόγος να μπερδευόμαστε με πολύπλοκα και πρακτικώς ανεφάρμοστα μέτρα ή με την απροθυμία κάποιων μαγαζατόρων να δείξουν στοιχειώδη υπευθυνότητα (εννοείται πως ο ίδιος κανόνας θα πρέπει να ισχύει και για τους εργαζόμενους στις επιχειρήσεις οι οποίοι αν θέλουν να είναι εργαζόμενοι σε αυτές τις επιχειρήσεις θα πρέπει να εμβολιαστούν). Αν κάποιος δεν θέλει να εμβολιαστεί μπορεί να μην εμβολιαστεί αλλά δεν πρέπει να έρχεται σε επαφή με κόσμο με τον ίδιο τρόπο που κάποιος που δεν έχει δίπλωμα οδήγησης δεν πρέπει να πιάνει τιμόνι στα χέρια του. Μέτρο απλό, κατανοητό και άρα μέτρο που εφαρμόζεται και ελέγχεται εύκολα. Και μπράβο του.