Η ιστορία του Ορφανοτροφείου Θηλέων Θεσσαλονίκης «Η Μέλισσα», που γιορτάζει τα 100 του χρόνια.
Η Καλλιόπη Καλύμνιου γράφει, εκ μέρους ομάδας φοιτητών του Τμήματος Δημοσιογραφίας του ΑΠΘ που έχουν αναλάβει την καμπάνια για τον εορτασμό των 100 χρόνων του Ορφανοτροφείου Θηλέων Θεσσαλονίκης «Η Μέλισσα», ένα κείμενο αφηγηματικής δημοσιογραφίας.
«Το όνομα Μέλισσα προέκυψε από τη δουλειά που απαιτείται για να μπορέσεις να φέρεις εις πέρας ένα μεγάλο εγχείρημα, όπως ακριβώς κάνουν κι οι μέλισσες».
Αν μία εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις, τότε η εικόνα του κτηρίου της «Μέλισσας» μπορεί να γράψει ένα μυθιστόρημα. Κι οι ζωγραφιές που τόσο περήφανα κοσμούν τον πίνακα αναφοράς του γραφείου της Βασιλείας Μαύρου, διευθύντριας του ιδρύματος «Μέλισσα», μπορούν να πουν εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, ιστορίες ζωής. Ιστορίες που μερικοί δεν μπορούν καν να φανταστούν.
Η ιδέα της «Μέλισσας» ξεκινάει το 1916 από μία ομάδα εύπορων γυναικών της Θεσσαλονίκης, οι οποίες αποφάσισαν να βοηθήσουν τους πρόσφυγες που έρχονταν από τον Καύκασο κι είχαν ανάγκη από τροφή, ρούχα και στέγη.
«Το 1921, λοιπόν, κατάλαβαν ότι οι ανάγκες παρέμεναν ή, μάλλον, αυξάνονταν με την πορεία του χρόνου, κι έπρεπε να δράσουν πιο ουσιαστικά, πιο συνειδητά. Έτσι, αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα σωματείο».
Ένα χρόνο μετά την ίδρυση του σωματείου, το 1922, η Κατερίνα Τουρτούρη, διευθύντρια τότε του ορφανοτροφείου της Σμύρνης, ξυπνάει τα 60 ορφανά παιδιά κατά τη διάρκεια της νύχτας και τα φυγαδεύει, πριν προλάβει η φωτιά που έκαιγε τη Σμύρνη, να φτάσει και στο ορφανοτροφείο. Περιπλανήθηκαν για αρκετές μέρες και, τελικά, κατάφεραν με τη βοήθεια του αμερικανικού στόλου να μεταφερθούν με καράβι στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Η Κατερίνα Τουρτούρη κατόρθωσε να προστατέψει αυτά τα παιδιά κι ένωσε τις δυνάμεις της μαζί με το σωματείο της «Μέλισσας», ώστε να δημιουργηθεί ένα καινούργιο ορφανοτροφείο, το οποίο στεγαζόταν στο πλέον νεοκλασικό κτήριο επί της Βασ. Όλγας.
Το 1940 η «Μέλισσα» θα γίνει αποκλειστικά «γένους θηλυκού». Μετά από εντολή της Γενικής Διοίκησης Μακεδονίας, τα αγόρια που μεγάλωναν στη «Μέλισσα» μεταφέρονται σε διαφορετικά ορφανοτροφεία, κι η «Μέλισσα» αποκτάει τη νέα ταυτότητά της, μία ταυτότητα που συνεχίζει να τη διατηρεί έως σήμερα ως «Ορφανοτροφείο Θηλέων».
«Η Μέλισσα είναι κομμάτι της ιστορίας της πόλης. Μεγάλωσαν πολλές γυναίκες, περάσαν πάρα πολλοί άνθρωποι από ‘κει πέρα»
Με το πέρασμα των χρόνων οι ανάγκες της «Μέλισσας» συνεχίζουν να αυξάνονται. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος κι η ανελέητη φτώχια, όπως τη χαρακτηρίζει η Βασιλεία Μαύρου, οδήγησε πολλούς γονείς σε μία σχεδόν αδύνατη απόφαση.
«Τότε, είχε και σχολείο μέσα η "Μέλισσα". Δεν ξέρω κατά πόσο ήταν επιτρεπτό αυτό, αλλά λειτουργούσε και δημοτικό σχολείο. Μαθαίνανε τα παιδιά κάποιες τέχνες, δηλαδή καλαθοπλεχτική, τα κεντήματα, φτιάχνανε διάφορα πράγματα. Φεύγαν από τη "Μέλισσα" έχοντας κατακτήσει ήδη μία τέχνη. Έτσι, μπορούσαν να βοηθήσουν και τους γονείς τους, γιατί πάντα υπήρχε, όπως και τώρα στα παιδιά, αυτή η βαθιά επιθυμία να υποστηρίξουν τους γονείς».
«Μάλιστα, στα χρόνια εκείνα της κατοχής, που υπήρχε η απόλυτη πείνα, τα παιδιά δεν ήταν μόνο ορφανά που πηγαίναν στη "Μέλισσα". Ήταν γονείς που πηγαίναν τα παιδιά τους στη "Μέλισσα" γιατί δεν είχαν να φάνε κι επέλεγαν να τα αφήσουν γιατί ξέρανε ότι εκεί θα πάνε και θα μορφωθούνε, παρά να τα έχουν σπίτι και να πεθαίνουν της πείνας».
«Είναι πολύ σημαντικό να ξέρεις ότι ανήκεις κάπου»
Οι ζωές των τωρινών κοριτσιών στη «Μέλισσα» είναι μία περίπλοκη υπόθεση. Δεν είναι όλα όμορφα κι ιδανικά, όπως πολλοί πιστεύουν. Οποιαδήποτε αλλαγή φέρνει και τις δυσκολίες της. Η «Μέλισσα» αυτήν τη στιγμή φιλοξενεί 20 παιδιά. Τα περισσότερα που ζουν στη στέγη της «Μέλισσας» δεν είναι πλέον ορφανά, κι οι συνθήκες κάτω από τις οποίες αναγκάζονται να έρθουν διαφέρουν πολύ από εκείνες στην αρχή της λειτουργίας του ιδρύματος.
«Το περιβάλλον στο οποίο ζούνε μπορεί να είναι κακοποιητικό. Μπορεί οι γονείς να είναι ψυχιατρικά περιστατικά, δηλαδή να θέλουν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους αλλά να μην μπορούν. Ή να είναι χρήστες. Τις περισσότερες φορές είναι λόγω κακοποίησης και λόγω παραμέλησης».
«Στις περιπτώσεις, λοιπόν, που δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά, παρεμβαίνει η εισαγγελέας, αφαιρεί την επιμέλεια από τους γονείς κι αναζητά ένα χώρο, ένα πλαίσιο που θα πάει το παιδί για να μεγαλώσει σωστά. Το "σωστά" είναι έχω το σπίτι μου, έχω τη ζεστασιά μου, το φαγητό μου και πολύ, πολύ σημαντικό, πηγαίνω στο σχολείο».
«Υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών που ήρθαν στη Μέλισσα και είχαν να πάνε σχολείο δύο χρόνια ή τρία»
Η κακοποίηση κι η παραμέληση μπορεί να πάρει πολλές μορφές, όπως μου εξηγεί η Βασιλεία Μαύρου. Κάποιοι γονείς δεν ενδιαφέρονται για τα παιδιά τους, ενώ για μερικούς η προσπάθεια που καταβάλλουν απλώς δεν είναι αρκετή. Κάθε κορίτσι που ζει στη «Μέλισσα» απομακρύνεται από το σπίτι του και μπαίνει στη στέγη του ιδρύματος, σε μία νέα πραγματικότητα που πολλές φορές έχει τις δικές της δοκιμασίες.
«Είναι δύσκολη (η προσαρμογή) γιατί όσο κακό ή κακοποιητικό και να είναι το οικογενειακό περιβάλλον, τα παιδιά αυτό ξέρουν ως οικογένεια, δηλαδή αυτούς ξέρουν ως γονείς. Μπορεί να είναι κακός ο γονιός, αλλά αυτός είναι κι αυτόν αγαπάμε. Επομένως, είναι δύσκολη η προσαρμογή. Δεν τους αρέσει καθόλου στην αρχή. Θέλουν να είναι στο σπίτι τους, στο περιβάλλον τους, στους όποιους φίλους είχαν τέλος πάντων. Σχεδόν πάντα, θα έλεγα, αντιμετωπίζουμε αυτή τη δυσκολία».
«Κάποιες φορές στις αποφάσεις των δικαστηρίων υπάρχουν σημεία που λένε ότι απαγορεύεται η επικοινωνία με τους γονείς. Είναι λίγες, ευτυχώς, οι περιπτώσεις αυτές. Θεωρούμε σημαντικό να έχουν επικοινωνία με τους γονείς γιατί τα παιδιά πρέπει να έχουνε ρίζες. Θέλω να πω, όταν φύγουν από δω πέρα, είναι πολύ σημαντικό να ξέρεις ότι έχεις κάποιους ανθρώπους, είναι πολύ σημαντικό να ξέρεις ότι ανήκεις κάπου».
«Θέλω όσο γίνεται, να έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους. Είναι κάτι που τους λείπει αυτό. Όταν δε μεγαλώνεις σε οργανωμένο οικογενειακό περιβάλλον, δεν έχεις αυτήν την εμπιστοσύνη, δηλαδή αυτήν τη σιγουριά για τον εαυτό σου, ότι "ναι, ρε παιδί μου, μπορώ να τα καταφέρω, μπορώ να προχωρήσω, μπορώ να κατακτήσω πράγματα". Η σταθερή αγάπη από τους γονείς, από τους δύο πυλώνες της ζωής μας, νομίζω, είναι αυτό που σε βοηθάει και να είσαι μία ολοκληρωμένη προσωπικότητα αλλά και να πιστεύεις πολύ στον εαυτό σου. Είναι πράγματα πολύ δεδομένα αλλά δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο σημαντικά είναι. Κι όταν λείπουν, δημιουργούν τεράστια κενά».
Για τα κορίτσια της «Μέλισσας» η ζωή αλλάζει μόλις ενηλικιωθούν. Καλούνται να παραχωρήσουν τη θέση τους σε κάποιο άλλο παιδί, που την έχει εξίσου ανάγκη, και να φύγουν από τη στέγη του ιδρύματος. Όπως μου εξηγεί η Βασιλεία, σε αυτήν την περίπτωση τα κορίτσια έχουν συγκεκριμένες επιλογές.
«Για το κομμάτι αυτό, εμείς έχουμε δύο διαμερίσματα, έτσι ώστε τα κορίτσια μετά τα 18, εάν θέλουν να συνεχίσουν να υποστηρίζονται από τη "Μέλισσα", μπορούν να μετακινηθούν εκεί. Τρεις και τρεις στο κάθε σπίτι και μπορούν να μείνουν άλλα τρία χρόνια. Με μια προϋπόθεση, βέβαια, να σπουδάζουν κάτι…»
Η εισαγωγή σε Α.Ε.Ι. δεν είναι εγγυημένη. Ιδίως όταν αφορά παιδιά που έχουν παραμεληθεί, που δεν πήγαιναν σταθερά στο σχολείο και που έχουν χρόνια μαθησιακά κενά. Πολλές φορές, τα κορίτσια βασίζονται σε υποτροφίες από Ι.Ε.Κ. ή σε σχολές του Ο.Α.Ε.Δ. για να κατακτήσουν ένα διαφορετικό «βραχιόλι».
«…Το ζητούμενο για εμάς είναι να μπορέσουν να σπουδάσουν κάτι. Να κατακτήσουν κάτι. Να μάθουν μία τέχνη. Αυτό που έλεγαν η μαμά μου κι ο μπαμπάς μου παλαιότερα, ένα "βραχιόλι". Γιατί αυτό το βραχιόλι μόνο θα τους βοηθήσει στην πορεία της ζωής τους».
«Είναι πολύ σκληρή αυτή η παύλα»
Κατά τη διάρκεια της συζήτησής μας, η Βασιλεία δεν σταματάει να κινείται. Ανοίγει συνεχώς τα ντουλάπια του γραφείου της και κάθε φορά βγάζει από μέσα ένα μικρό κομμάτι ιστορίας της «Μέλισσας». Χειρόγραφα μητρώα από το 1921, φωτογραφίες από τα εγκαίνια της καινούργιας στέγης, ασπρόμαυρες εικόνες μικρών κοριτσιών που χαμογελούν στην κάμερα.
Και ξαφνικά, σταματάει. Κρατάει στα χέρια της ένα μακρύ χαρτί και μένει να το κοιτάει για λίγα δευτερόλεπτα. Είναι ένα έγγραφο δεδομένο για πολλούς, μία τυπικότητα, κάτι γραφειοκρατικό που δεν αξίζει ούτε δεύτερη ματιά. Είναι ένα απολυτήριο δημοτικού. Κι έχει μία απλή λέξη επάνω, «ορφανή».
«Δεν υπάρχει όνομα πατρός, είναι ορφανό. Είναι πολύ σκληρό αυτό. Συμβαίνει και τώρα. Δεν γράφει ορφανή, έχει παύλα, όταν δεν αναγνωρίζονται τα παιδιά. Είναι πολύ σκληρή αυτή η παύλα».
Πλέον υπάρχουν τρόποι για να βρει κανείς τους βιολογικούς του γονείς. Η τεχνολογία έχει εξελιχθεί κι επιτρέπει το άγνωστο να γίνει γνωστό σε λίγα δευτερόλεπτα. Το τι θα βρει, όμως, είναι μία τελείως διαφορετική ιστορία, η οποία, όπως μου εξηγεί η διευθύντρια της «Μέλισσας», συχνά καταλήγει άδοξα.
«Δεν έχει κανένα καλό αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές. Δεν υπάρχει ενδιαφέρον. Αν ένας άνθρωπος ενδιαφερόταν για το παιδί του, θα το έβρισκε».
«Ευτυχώς κάθε μέρα είναι μία καινούργια μέρα»
«Και συνεχίζουμε». Αυτό είναι το σλόγκαν των εργαζομένων της «Μέλισσας». Κάθε φορά που εμφανίζεται ένα εμπόδιο στον δρόμο τους, κάθε φορά που απελπίζονται από τα νέα οικονομικά δεδομένα, βρίσκουν τον τρόπο «και συνεχίζουν». Η ζωή στη «Μέλισσα» συνεχίζεται εδώ κι έναν αιώνα, γιατί οι εργαζόμενοί της δεν πτοούνται, ακόμη κι όταν το μέλλον μοιάζει, στην καλύτερη των περιπτώσεων, αβέβαιο.
Η οικονομική κρίση άλλαξε για άλλη μία φορά τα δεδομένα, και για τους εργαζόμενους αλλά και για το ίδρυμα. Υπήρξαν μήνες που δεν πληρώθηκαν κι υπήρξαν καιροί που η «Μέλισσα» βασίστηκε αποκλειστικά στην υποστήριξη των εθελοντών της. Κάθε φορά, όμως, τα εμπόδια ξεπεράστηκαν και θα συνεχίζουν να ξεπερνιούνται, γιατί το όραμά τους κι η θέλησή τους αποδεικνύονται νικηφόρα.
«…Τα καταφέρνουμε με τη βοήθεια του κόσμου, τη βοήθεια του καθενός που θα μας υποστηρίξει είτε με χορηγία ειδών, είτε με κατάθεση χρημάτων. Εταιρίες μεγάλες που μας υποστηρίζουν, άνθρωποι που μας υποστηρίζουν από το εξωτερικό. Εκδηλώσεις που κάνουμε εμείς, όπως τα μπαζάρ, κι εκδηλώσεις που κάνουν άλλοι για εμάς. Έχουμε και κάποια ακίνητη περιουσία, όπως όλοι οι φορείς, όπου παίρνουμε κάποια ενοίκια για να μπορούμε να προχωράμε.
Απλώς, τώρα τα πράγματα έχουν δυσκολέψει γιατί υπάρχει ο ΕΝΦΙΑ. Συγκεκριμένα για εμάς, για τη "Μέλισσα", είναι 20.000 ευρώ τον χρόνο, κι αυτό έχει δυσκολέψει την κατάσταση πιο πολύ. Δηλαδή, αν ήταν λιγότερο, νομίζω θα ήταν λίγο πιο διαχειρίσιμη και αντιμετωπίσιμη η κατάσταση. Αυτά τα 20.000 ευρώ είναι, πιστέψτε με, αγχωτικά για τη "Μέλισσα"».
Η «Μέλισσα» είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Με απλά λόγια, η στέγη λαμβάνει μία μικροσκοπική κρατική επιχορήγηση, της τάξεως των 41.000 ευρώ, τη στιγμή που οι ανάγκες της φτάνουν τις 300.000 ευρώ ετησίως. Το 2007, πριν την οικονομική κρίση, η «Μέλισσα» λάμβανε επιχορήγηση κοντά στις 200.000 ευρώ. Εύκολα αντιλαμβάνεται κάποιος ότι οι ανάγκες της «Μέλισσας», αλλά και των περισσότερων ιδρυμάτων της χώρας, βασίζονται στη αλληλεγγύη των πολιτών και στην επιμονή των εργαζομένων για να συνεχίσουν να λειτουργούν.
«Η υποστήριξη του κόσμου κι ο σκοπός για τον οποίο είμαστε εδώ πέρα, νομίζω ότι μας κάνει να είμαστε πάντα αισιόδοξοι και να έχουμε πίστη ότι θα αγωνιστούμε και θα τα καταφέρουμε. Νομίζω ότι ο στόχος είναι το όραμα, είναι το όνειρο που έχουμε και μας βοηθάει να μη χάνουμε την πίστη μας. Όχι ότι κάποιες στιγμές δεν ήταν πολύ δύσκολες. Περάσαμε ένα διάστημα που, ως εργαζόμενοι, είχαμε να πληρωθούμε κι έξι μήνες. Κι, όμως, ήμασταν εδώ».
«Και, εξάλλου, ξέρετε κάτι; Οι κυρίες του διοικητικού συμβουλίου, τότε μετά τον πόλεμο, στην Κατοχή, δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο τρέχανε για να βρούνε τρόφιμα για τα παιδιά… Επομένως, σκέφτομαι πολλές φορές, "Βασιλεία, αφού τα κατάφεραν οι κυρίες εκείνες σε περίοδο πολέμου, σε περίοδο κατοχής, ε, να πάρει η ευχή, δεν γίνεται να μην τα καταφέρεις εσύ"».
«Ποτέ δεν κατάφερα να φύγω δυο τετράγωνα παραπέρα από τη "Μέλισσα"»
Ο εθελοντισμός για τη «Μέλισσα» παίρνει πολλές μορφές. Οι άνθρωποι που την ενισχύουν δεν είναι μόνο αυτοί που προσφέρουν χρήματα και υλικά αγαθά. Υπάρχουν καθηγητές, δάσκαλοι που στον ελεύθερό τους χρόνο επιλέγουν να επισκεφθούν τη στέγη του ιδρύματος και να βοηθήσουν τα παιδιά της «Μέλισσας» με τις μαθησιακές τους δυσκολίες.
«Νομίζω οι εθελοντές, και για τη Μέλισσα αλλά και για κάθε φορέα/σωματείο, είναι ίσως από τα πιο σημαντικά κομμάτια του, γιατί χωρίς τον εθελοντισμό, χωρίς τους ανθρώπους αυτούς, δε θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε. Ένα δικό μας κομμάτι, όσον αφορά τον εθελοντισμό, είναι η ενισχυτική διδασκαλία, δηλαδή καθηγητές και φοιτητές μπορούν να έρθουν να κάνουν ιδιαίτερα μαθήματα με τα κορίτσια. Είναι πάρα πολύ σημαντικό, πολύ σπουδαίο. Υπάρχουν καθηγητές που έρχονται δέκα χρόνια, σταθερά».
Ορισμένοι εθελοντές, αυτοί που στέκονται χρόνια δίπλα στη «Μέλισσα», μεταφέρουν τα κορίτσια στις προπονήσεις τους, πηγαίνουν βόλτες μαζί τους ή τους πηγαίνουν σε κάποιο ειδικό ραντεβού. Όλοι προσπαθούν να περνούν ποιοτικό χρόνο μαζί τους. Και σε μερικές, ακόμη πιο ξεχωριστές, περιπτώσεις, οι εθελοντές είναι γυναίκες που έχουν μεγαλώσει στη «Μέλισσα» και καταλαβαίνουν ακριβώς τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν κατά καιρούς τα κορίτσια.
Τα χριστουγεννιάτικα και πασχαλινά μπαζάρ της «Μέλισσας» γίνονται στο νεοκλασικό κτήριο επί της Βασ. Όλγας, στο κτήριο από όπου ξεκίνησε η ιστορία της «Μέλισσας» πριν 100 χρόνια. Σε αυτά τα μπαζάρ κάποιοι εθελοντές βρίσκονται εκεί για να στήσουν και μετά να μαζέψουν τα πράγματα, ενώ άλλοι δημιουργούν κεριά ή λαμπάδες αποκλειστικά για το ίδρυμα. Είναι σε αυτά τα μπαζάρ που η Βασιλεία Μαύρου έχει ακούσει κάποιες απίστευτες ιστορίες.
«Μία κυρία που ήρθε στο μπαζάρ μας ήταν τόσο συγκινημένη. Ήθελε να δει μόνο τα μπάνια, τις τουαλέτες. Δεν ήθελε να πάει παραπέρα. Όταν τη ρώτησα "πείτε μου κάποια ιστορία σας", μου απάντησε "Τι λες που θα σου πω στην ιστορία μου; Αυτή είναι δική μου περιουσία και δε σου λέω τίποτα, παρά μόνο το εξής. Ποτέ δεν κατάφερα να φύγω δυο τετράγωνα παραπέρα από τη 'Μέλισσα'. Πάντα, ό,τι σπίτι έβρισκα έπρεπε να είναι δύο-τρία τετράγωνα από τη 'Μέλισσα', όχι περισσότερο"».
«Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό που το εισπράττω αυτό, πάρα πολύ. Μία άλλη κυρία από την Αμερική ήρθε και μας βρήκε. Δεν έχει καμιά φωτογραφία, δεν έχει τίποτα. Βρήκαμε το όνομά της στο μητρώο. Αν βλέπατε πώς το φωτογράφιζε το όνομά της… Της ήταν τόσο σημαντικό. Δεν ξέρω πόσες φωτογραφίες έβγαλε. Και κατάλαβε ότι την κοιτούσα απορημένη και μου λέει "Καταλαβαίνεις, δεν έχω τίποτα άλλο. Είναι μόνο οι αναμνήσεις μου. Τις παλεύω, τις κρατάω στο μυαλό μου αλλά στα χέρια μου δεν έχω τίποτα"».
«100 Χρόνια Μέλισσα»
Προς το τέλος της συζήτησής μας, το γραφείο της Βασιλείας Μαύρου έχει αλλάξει όψη. Όταν ξεκινήσαμε να μιλάμε ήταν συμμαζεμένο, οργανωμένο. Τώρα, είναι διαφορετικό. Επάνω του βρίσκονται φωτογραφίες, φυλλάδια σε ελληνικά και αγγλικά, ιστορικά αρχεία και χειρόγραφα μητρώα που αποδεικνύουν πόσες γενιές έχει αναθρέψει η «Μέλισσα». Η ιστορία του ιδρύματος, αυτή που εδώ κι 100 χρόνια διαμορφώνεται, είναι απλωμένη επάνω σε ένα γραφείο που ξεχειλίζει στην προσπάθειά του να την αναδείξει.
Αν υπάρχει κάτι που στεναχωρεί τη Βασιλεία Μαύρου, είναι η σκέψη ότι η ιστορία της «Μέλισσας» είναι άγνωστη. Η διευθύντρια του ιδρύματος προσπαθεί να την κρατήσει ζωντανή μέσα από τα κορίτσια που βγαίνουν από στέγη του ιδρύματος. Είναι μία ιστορία, όμως, που ελπίζει να τη γνωρίσουν όλοι.
«Τους λέω όσα μπορώ, ώστε να την ξέρουν. Η "παλαιά Μέλισσα", έτσι την λένε. Είναι τεράστια ευθύνη η θέση αυτή που έχω, αλλά νομίζω ότι είναι πολύ σπουδαία ευθύνη».
Η ιστορία της «Μέλισσας» είναι ένα κουβάρι, λοιπόν, το οποίο συνεχώς ξετυλίγεται. Ένας αιώνας λειτουργίας και προστασίας παιδιών είναι ένα έργο που ελάχιστοι μπορούν να φέρουν εις πέρας.
Το 2021 η «Μέλισσα» αποφάσισε να γιορτάσει τα 100 χρόνια λειτουργίας της και να αναδείξει την ιστορία της στην πόλη που υπηρετεί από το 1921 επισήμως. Μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της Μέλισσας και να ενημερωθείτε για τις επόμενες δράσεις της, ενώ ταυτόχρονα μπορείτε να βρείτε στις σελίδες των Facebook και Instagram φωτογραφίες, βίντεο και στιγμιότυπα του παρελθόντος και του παρόντος.
