Η φτώχεια φέρνει γκρίνια, όπως λέει το λαϊκό ρητό, και στην περίσταση του Ελλάκτωρα, παρά το γεγονός ότι πήρε εκατοντάδες έργα στην Ελλάδα, και αναπτύχθηκε σημαντικά στο εξωτερικό, η κρίση άλλαξε τα δεδομένα. Βέβαια οι διαφορετικές στρατηγικές χώριζαν τις δύο πλευρές του Ελλάκτωρα -από την μια οι οικογένειες Μπόμπολα και Κούτρα και από την άλλη οι αδελφοί Καλλιτσάντση- από το 2014, δηλαδή προτού ο ΣΥΡΙΖΑ ανέβει στην εξουσία, και η αιτία ήταν, όπως στα περισσότερα τα «ζευγάρια», τα… κακά οικονομικά.
Η περίοδος των ισχνών αγελάδων στην Ελλάδα της μετα-Ολυμπιακής εποχής αλλά και ο ισχυρός ανταγωνισμός στο εξωτερικό (μαζί με κάποιες σημαντικές αστοχίες) σήμαναν καμπανάκι. Ο Ελλάκτωρ, δεν είναι ο όμιλος που ήταν στη χρυσή εποχή. Το 2008, λίγο πριν από την έναρξη της κρίσης, εμφάνιζε κέρδη 95 εκατ. ευρώ. Δέκα χρόνια μετά, το 2017, έκλεισε τη χρονιά με ζημιές 41 εκατ. ευρώ. Μόνο την τελευταία πενταετία κατέγραψε σωρευτικά ζημιές 370 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 230 εκατ. μόνο από το κατασκευαστικό σκέλος. Την ίδια περίοδο, η κεφαλαιοποίηση, από 758 εκατ. ευρώ η αξία του ομίλου είχε πέσει στα 287 εκατ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, ο δανεισμός και οι υποχρεώσεις του ομίλου ξεπερνούν το 1 δις. Σήμερα είναι πλήρως εξυπηρετούμενες, αλλά το βάρος δεν είναι αμελητέο για τη συνέχεια, ιδιαίτερα όταν τα αποτελέσματα δεν βοηθούν.
Η πλευρά Καλλιτσάντση έριξε το βάρος στον Άκτωρα για τις εξελίξεις (και το αντίθετο), ενώ από την περασμένη άνοιξη η αντιπαράθεση εκδηλώθηκε δημόσια, με επίκεντρο το βάρος των ευθυνών για τις ζημιογόνες επιλογές στο εξωτερικό, όπως το μετρό στη Ντόχα του Κατάρ και τα έργα στη Σερβία. Με τις δύο πλευρές να ανταλλάσσουν «βαριές κουβέντες», ο κύβος έχει ριφθεί για την σύγκρουση που θα διεξαχθεί στην αρένα της γενικής συνέλευσης, είτε αυτή πραγματοποιηθεί την Παρασκευή, είτε αν αναβληθεί για τα τέλη Ιουλίου.
Πώς παρατάσσονται οι δύο πλευρές:
Οι οικογένειες Μπόμπολα και Κούτρα κατέχουν το 20,57% (15% ο Μπόμπολας και 5,57% ο Κούτρας) και ξεκινούν από πιο πλεονεκτική θέση.
Η πλευρά της οικογένειας Καλλιτσάντση που μέχρι την περασμένη εβδομάδα εβδομάδας ασκούσε έλεγχο στο 11,83% ανακοίνωσε ότι πλέον ελέγχει το 15,58%, μετά από αγορές μετοχών που αντιστοιχούν στο 3,75%.
Και οι δύο φιλοδοξούν να ξεπεράσουν σε υποστήριξη το 35%, ενώ της προσοχής δεν θα πρέπει να διαφεύγει, ότι από την ημέρα που ξεκίνησε επίσημα η «κόντρα» έχει αλλάξει χέρια περίπου το 7% του κεφαλαίου της Ελλάκτωρ. Δηλαδή στη μάχη έχουν τοποθετηθεί ή ενισχυθεί και άλλοι παίκτες που θα φανούν στη γραμμή του τερματισμού.
Εκ των πραγμάτων, ο καθοριστικός παράγοντας που θα κρίνει και την επικράτηση του ενός ή του άλλου σχήματος, είναι οι ξένοι επενδυτές που κατέχουν περίπου το 30% των μετοχών της εταιρείας. Ανάμεσά τους ονόματα όπως το Welligton, BlackRock, Allianz, Kairos, Generali, Vanguard και Horizon. Ενδιαφέρον συγκεντρώνει η στάση του Generali Investments και του Vanguard (με 2,4% το καθένα), που μπορούν να αναδειχθούν σε ρυθμιστές.
Όμως ακόμη σημαντικότερο ρόλο έχει το AmberCapital, με 5,2%. Το fund του ιταλικής καταγωγής επενδυτή Τζουζέπε Ντι Μίνο (από τον Ακράγαντα της Σικελίας), αν και αρχικά φλέρταρε με την πλευρά Καλλιτσάντση, τώρα φέρεται να εξετάζει και τις προτάσεις για συνεργασία με την πλευρά Μπόμπολα – Κούτρα, προτάσσοντας τη διατήρηση της ελληνικότητας του Ελλάκτωρα.
Κρίσιμος όμως θα είναι και ο ρόλος των Ελλήνων θεσμικών που ελέγχει περίπου το 8%. Σε αυτούς περιλαμβάνεται ο πρώην βασικός μέτοχος της ΤΕΒ, Νίκος Τρίχας (ελέγχει περίπου 1.5%), ο εφοπλιστής Διαμαντής Διαμαντίδης (2 με 4% κατά πληροφορίες) και ο πρώην κατασκευαστής Γιώργος Σαραντόπουλος. Όλοι οι τελευταίοι φέρονται να υποστηρίζουν την πλευρά Μπόμπολα – Κούτρα.
Εν όψει της γενικής συνέλευσης, οι δύο αντιμαχόμενες πλευρέςέχουν επιδοθεί σε μια επιστράτευση συμμάχων, με βασική επιδίωξη να οδηγήσουν την αντίπαλη ομάδα μετόχων σε «έξοδο». Ίσως και αν όχι μετοχική, σίγουρα σε ουσιαστική, αφού πλέον το συνεργατικό αδιέξοδο είναι εμφανές. Έτσι, ο καλύτερος τρόπος θα ήταν η αποχώρηση με την ταυτόχρονη είσοδο νέου στρατηγικού επενδυτή.
Η πλευρά Καλλιτσάντση, με την πρωτοβουλία Change4Ellaktor (Αλλαγή για την Ελλάκτωρ) έδειξε να κινείται σε αυτήν την κατεύθυνση. Για τον σκοπό αυτό προσέλαβε τον τραπεζικό κολοσσό της Rothschild προκειμένου να προσελκύσει διεθνείς επενδυτές που θα τη βοηθήσουν να προωθήσει τα σχέδιά της. Επίσης προσέλαβε και την πολυεθνική εταιρεία συμβούλων D.F.King που θεωρείται από τις πλέον εξειδικευμένες σε θέματα διαδικασιών γενικών συνελεύσεων. Οι νεοϋορκέζοι σύμβουλοι έχουν τεράστια εμπειρία σε υποθέσεις αλλαγής διοικητικών συμβουλίων, αντιπαραθέσεων μεταξύ μετόχων και έχουν χειριστεί, μεταξύ άλλων, θέματα θεσμικών επενδυτών και ομολογιούχων όπως και ζητήματα αντιπροσώπευσης και πληρεξουσιότητας. Δηλαδή ακριβώς αυτό που επιδιώκει η πλευρά Καλλιτσάντση για την «αλλαγή σελίδας» στην Ελλάκτωρ.
Συνοπτικά το Change4Ellaktor είναι ένα στρατηγικό σχέδιο 4 αξόνων και προβλέπει:
Tην ενδυνάμωση της εταιρικής διακυβέρνησης υποστηριζόμενη από εσωτερικό έλεγχο, την αλλαγή της οργανωτικής δομής, με οργανόγραμμα σαφών ρόλων, αρμοδιότητες, εξουσίες και λογοδοσία. Την αναθεώρηση της κοστολογικής βάσης, τη διερεύνηση της βέλτιστης οργάνωσης των δραστηριοτήτων και τον εξορθολογισμό της κεφαλαιακής δομής. Και παράλληλα ένα νέο επιχειρηματικό σχέδιο με αναμόρφωση της κοστολόγησης του κλάδου της κατασκευής, εστίαση στις παραχωρήσεις, τη διαχείριση απορριμμάτων, την ολοκλήρωση του επενδυτικού πλάνου στα αιολικά, την μεγιστοποίηση της αξίας των διαθέσιμων assets στον τομέα του real estate.
Στο αντίπαλο στρατόπεδο, οι οικογένειες Κούτρα και Μπόμπολα, συσπειρώνουν τις παραδοσιακές δυνάμεις της εταιρείας, ενώ έχουν εξασφαλίσει τη συμμαχία έμπειρου «παίκτη» της αγοράς με μακρά πείρα σε θέματα διαμόρφωσης συνασπισμών και συνεργασιών για τον έλεγχο γενικών συνελεύσεων. Στην κατεύθυνση αυτή τον πρώτο ρόλο φέρεται να έχει ο πολύπειρος Δημήτρης Κούτρας που συσπειρώνει κοντά του και τον «όγκο» των εργαζομένων. Μάλιστα η πλευρά των δύο οικογενειών παρουσίασε στις αρχές τη εβδομάδας και τη δική της πρωτοβουλία "Roadmap to the new Ellaktor", ως «απάντηση» στο Change4Ellaktor, με στοιχεία που τεκμηριώνουν την προοπτική του ομίλου και περιλαμβάνουν μεταξύ των άλλων και νέα δομή διοίκησης.
Με την ευκαιρία το "Ellaktor Reorganisation" που αναρτήθηκε στην επίσημη ιστοσελίδα του Oμίλου κατηγορεί την πλευρά Kαλλιτσάντση ότι οι προτάσεις μεταρρυθμίσεων που συμφωνήθηκαν στην περσινή Γ.Σ., εγκαταλείφθηκαν με δική τους ευθύνη, ενώ απαντά στις κατηγορίες για τη ζημιά των 140 εκ. στη M. Aνατολή (κυρίως στη Ντόχα) λέγοντας πως την ευθύνη την έχει η πλευρά Kαλλιτσάντση.
Αγεφύρωτο το ρήγμα
Είναι προφανές ότι το ρήγμα είναι αγεφύρωτο. Τις δύο πλευρές χωρίζει η εκ διαμέτρου αντίθετη φιλοσοφία διοίκησης και διαχείρισης. Η πλευρά Μπόμπολα – Κουτρα, κινείται στη «λογική» της εξυγίανσης, με την πώληση θυγατρικών, την αναδιάρθρωση και την επανατοποθέτηση του ομίλου στην αγορά (ελληνική, αλλά κυρίως ξένη) ως αντίδοτο στην αρνητική πορεία των τελευταίων ετών. Η πλευρά Καλλιτσάντση αντιπαρατάσσει την ανάγκη να αποκτήσει η εταιρεία ισχυρότερη εταιρική διακυβέρνηση, επαγγελματικό μάνατζμεντ και να προβεί σε βαθιές μεταρρυθμίσεις στη δομή και λειτουργία της, προκειμένου να ανακτήσει το χαμένο έδαφος.
Η αλλαγή πορείας είναι εκ των ων ουκ άνευ, για τον Ελλάκτωρα, αλλά το ερώτημα που τίθεται να είναι με ποια συνταγή. Στην συνταγή κρύβεται και η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των βασικών μετόχων.
Η Αττική Οδός και η ΕΛΤΕΧ Άνεμος αποτελούν τα δύο πιο ισχυρά περιουσιακά στοιχεία του ομίλου και μαζί με την κατασκευαστική δραστηριότητα διαμορφώνουν τους βασικούς πυλώνες του Ελλάκτωρα. Ένα πιθανό ενδιαφέρον ξένων επενδυτών που θέλει να «φέρει» η πλευρά Καλλιτσάντση, φέρεται να αφορά τον έλεγχο των παραχωρήσεων της Ελλάκτωρ που βρίσκεται υπό την εποπτεία του κ. Κούτρα και μαζί του την άκρως επικερδή δραστηριότητα των διοδίων της Αττικής Οδού. Η Αττική Οδός εμφανίζει ρευστότητα 213 εκατ. ευρώ , και το ποσό αυτό θα ήταν ένα μεγάλο δέλεαρ για τους ξένους, το οποίο φυσικά βρίσκει αντίθετη την πλευρά Μπόμπολα-Κούτρα.
Αντίθετα, προ καιρού η πλευρά Κούτρα - Μπόμπολα πρότεινε την πώληση του 64,5% της ΕΛΤΕΧ Άνεμος (σ.σ. έναν από τους τομείς δραστηριότητας του ομίλου με τα υψηλότερα περιθώρια κέρδους, τον οποίο σημειωτέον ελέγχει ο ίδιος ο κ. Καλλιτσάντσης που κατέχει και το 7% της εταιρείας), στο επίκεντρο μιας προσπάθειας ανάκαμψης. Και εκεί ήταν που αντέδρασε η πλευρά Καλλιτσάντση η οποία προτείνει να γίνουν τα αιολικά πάρκα ο νέος πυρήνας της επιχειρηματικής δραστηριότητας της Ελλάκτωρ μακροπρόθεσμα. Δεν είναι τυχαίο ότι στην επιστολή με την οποία άνοιξε και επίσημα τον πόλεμο, ο Αναστάσης Καλλιτσάντσης σημειώνει σχετικά: «Προκειμένου να εξασφαλίσει ρευστότητα, ο όμιλος εξετάζει αυτή τη στιγμή την πώληση μίας επιτυχημένης δραστηριότητας, όπως η ΕΛΤΕΧ ΑΝΕΜΟΣ Α.Ε., σε μη ελκυστικές κατά τη γνώμη μου αποτιμήσεις, αντί να αναδιοργανώσει και να βελτιώσει το λειτουργικό μοντέλο της. Κατά συνέπεια, νομίζω ότι η Ελλάκτωρ σήμερα δεν είναι σε θέση να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες ενός βελτιούμενου οικονομικού περιβάλλοντος, εκχωρώντας αυτό το πλεονέκτημα στους εγχώριους και διεθνείς ανταγωνιστές μας».
Στο σημείο αυτό παρενέβη για πρώτη φορά επίσημα ο Δημήτρης Κούτρας, με βαριές αιχμές για τις ευθύνες και την στάση της πλευράς της οικογένειας Καλλιτσάντση για την κατάσταση στον όμιλο. Σε επιστολή του αναφέρεται στη ζημιά που προκάλεσε η πλευρά Καλλιτσάντση (χωρίς να την κατονομάσει) μέσα από τις δραστηριότητες του ομίλου στην Μέση Ανατολή – περιοχή που αποτελούσε τομέα ευθύνης της -και που σύμφωνα με τον ίδιο αποτέλεσε την αιτία για τους διοικητικούς τριγμούς. «Η παραίτηση του υπεύθυνου για τα έργα της Μέσης Ανατολής ήταν μια φυγομαχία», κατέληξε χαρακτηριστικά ο ισχυρός άνδρα της Άκτωρ.
Γκρίζα η επόμενη μέρα
Οι αντιπαραθέσεις, δεν δίνουν βέβαια απαντήσεις για την επόμενη ημέρα στον Ελλάκτωρα, που σύμφωνα με χρηματοοικονομικούς παρατηρητές θα πρέπει μεν να απαλλαγεί από τις εσωτερικές έριδες, αλλά κυρίως να περιορίσει σημαντικά τον δανεισμό του. Τουλάχιστον κατά 30%, αναφέρουν. Το ερώτημα είναι εάν κάτι τέτοιο θα γίνει (και) με την πώληση θυγατρικών ή μέρους τους…
Στο ερώτημα αυτό, πιθανόν να δώσει «απαντήσεις» και το αμερικανικό fund Fortress που εν όψει της γενικής συνέλευσης φέρεται να έχει υποβάλει πρόταση για το μέλλον του ομίλου, που περιλαμβάνει ακριβώς μια σημαντική αναδιάρθρωση του δανεισμού. Κατά πληροφορίες η πρόταση βρίσκεται κοντά στο μοντέλο που έχει ακολουθήσει το ίδιο fund για την Attica Συμμετοχών, και βέβαια προϋποθέτει την έγκριση των τραπεζών. Κατά τις ίδιες, η πρόταση του Fortress, που βρίσκεται «κοντά» στους σχεδιασμούς Μπόμπολα και Κούτρα εμπεριέχει σημαντική προσφορά για την εξαγορά του ποσοστού των αδελφών Καλλιτσάντση.
Το ερώτημα είναι αν θα εμφανιστεί αυτή η προσφορά, πριν ή μετά τη γενική συνέλευση και πως θα αντιδράσουν οι αδελφοί Καλλιτσάντση, μετά απ’ όλη αυτή την προεργασία.
23°
