Σκηνοθετεί μια νουβέλα του Τσέχοφ, ενώ οι δουλειές της με την ομάδα μεταναστών ηθοποιών Station Athens προκαλούν πάντα το ενδιαφέρον – δες Φεστιβάλ Αθηνών. Η Γιολάντα Μαρκοπούλου είναι ένα γελαστό κορίτσι που σπούδασε σινεμά και πιστεύει στο θέατρο με κοινωνικό προορισμό.
Το θέατρο που αγαπώ
Είναι σύνδρομο της εποχής να θέλουμε να νιώθουμε ενταγμένοι σε ομάδες. Μπαίνοντας αρχίζεις και ξεχνάς τι συμβαίνει εκτός, κλείνεσαι κι αρχίζεις να ασχολείσαι με ό,τι αφορά τους ομοίους σου. Θεωρώ τρομερή πολυτέλεια να δουλεύεις στο θέατρο, πόσο μάλλον αυτή την εποχή. Γι’ αυτό θέλω να ασχολούμαι με έργα που νιώθω πως θα επηρεάσουν με έναν τρόπο κάποιον άνθρωπο. Αναφέρομαι στο θέατρο ως πολιτική πράξη και όχι στο πολιτικό έργο.
Θάλαμος αρ. 6
Η παράσταση στηρίζεται σε μια νουβέλα του Άντον Τσέχοφ. Ο ίδιος είχε πει πως το θεωρεί το πιο διαφορετικό από τα έργα που έχει γράψει, αφού δεν έχει ούτε έρωτες ούτε καν γυναίκες ηρωίδες. Ωστόσο, ακόμα κι εδώ σ’ αυτό το τόσο σκληρό έργο, δουλεύοντάς το, αναγνωρίζεις το υποδόριο χιούμορ του συγγραφέα. Στον «Θάλαμο αρ. 6» καταλήγουν είτε άνθρωποι ψυχικά διαταραγμένοι είτε άνθρωποι που δεν έχουν λόγο να ζουν έξω. Ο Θάλαμος είναι σαν μια μαύρη τρύπα, ένας χώρος που μπαίνεις και δεν βγαίνεις ποτέ, και με όσα συμβαίνουν σε αυτόν μπορεί να ειδωθεί και μεταφορικά το πώς διαχειριζόμαστε την αλλαγή, την εξέλιξη, τη διαφορετικότητα. Παραμένει όμως και μια εικόνα για το τι σημαίνει ψυχιατρείο στη Ρωσία του 19ου αιώνα, που τελικά δεν απέχει πολύ από κάποια ψυχιατρεία του 20ού – δες αυτό της Λέρου. Στην αρχή των προβών μιλήσαμε με τον κύριο Σιωμόπουλο, ο οποίος ήταν από τους ψυχιάτρους που απο-ασυλοποίησαν το ψυχιατρείο της Λέρου και μας έδωσε μια εικόνα του τι σημαίνει αποθήκη ψυχών. Μιλώντας μαζί του καταλάβαινες πως πολλοί από αυτούς θα είχαν στον ήλιο μοίρα, αν είχαν νοσηλευτεί σωστά. Όλα είναι θέματα που έχουν να κάνουν με τη διάθεση να δουλέψεις, προκειμένου να προσφέρεις ευκαιρίες σε ανθρώπους που από μόνοι τους δεν μπορούν να έχουν.
Oμάδα θεάτρου προσφύγων Station Athens
Mαζί με τη Μαργαρίτα Παπαδοπούλου και τη Δάφνη Καλαφάτη και σε σύμπραξη με τη ΜΚΟ ΑΜΑΚΑ δημιουργήσαμε στο χώρο μας το Συνεργείο, ένα καλλιτεχνικό εργαστήριο κυρίως για νέους μετανάστες και πρόσφυγες. Σκοπός μας ήταν να προσφέρουμε μέσω της τέχνης ένα είδος θεραπείας για μικρά παιδιά, πολλά από τα οποία είχαν φτάσει εδώ μετά από απίστευτες κακουχίες – πολλά είχαν υποστεί και βασανισμούς. Επιπλέον, θα ήταν και ένας τρόπος ένταξης για τους μετανάστες. Τελευταίο δείγμα δουλειάς με την ομάδα –από το Station Athens έχουν περάσει πολλοί, και τα παιδιά της ομάδας είναι μαζί μας 3 χρόνια– ήταν το «Έ_φυγα». Προσπαθήσαμε πάρα πολύ να μη βγαίνει το προσωπικό δράμα των προσφύγων, αλλά το πορτρέτο τους. Το «δείτε τι έπαθα» ερχόταν μαλακά μέσω των διηγήσεων, χωρίς να γίνεται κέντρο της προσοχής. Οι αληθινές, τραγικές ιστορίες είναι πολύ εύκολο να γίνουν μια μαλλιαρή μπάλα στο χέρι του θεατή – χρειάζεται μονίμως να προσέχεις μην ξεπεράσεις τη λεπτή γραμμή που θα τις μετατρέψει σε θέαμα συμπόνιας. Μαζί θα παρουσιάσουμε και στο Φεστιβάλ Αθηνών την παράσταση «Είμαστε οι Πέρσες». Είναι φοβερό, πάντως, πως τα περισσότερα παιδιά της ομάδας, μη ζώντας κανονικά παιδικά χρόνια, βρίσκουν την ευκαιρία μέσω του θεάτρου να βγάλουν μια παιδικότητα. Έχουν πιο αγνή προσέγγιση στα πράγματα. Βέβαια, χρειάστηκε πολύς χρόνος να επιτευχθεί αυτό, γιατί έπρεπε να δημιουργηθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης εκατέρωθεν. Αυτό έχει συμβεί ιδιαίτερα με τα παιδιά από το Αφγανιστάν.
Οι παραγωγές
Κάνω την παραγωγή με την Polyplanity Productions σε πολύ επιλεγμένες παραστάσεις. Ξεκινήσαμε με τον «Θάνατο του Δαντόν» για τη Στέγη – όπως και τώρα κάναμε εκεί την εκτέλεση παραγωγής για τον «Βυσσινόκηπο» του Νίκου Καραθάνου. Θέλω να παίρνω το ρίσκο για πράγματα που πιστεύω πως έχουν μια προοπτική. Με την «Ιλιάδα», σε σκηνοθεσία του Στάθη Λιβαθινού, μετά τις παραστάσεις του Φεστιβάλ Αθηνών, η ομάδα έμεινε ενωμένη για δύο χρόνια, κάτι απίστευτα δύσκολο στις μέρες μας. Ταξιδέψαμε στο εξωτερικό και ακόμα το ταξίδι συνεχίζεται. Το καλοκαίρι πάμε σ’ ένα φεστιβάλ στη Ρουμανία. Συμπαραγωγή μας με το Μέγαρο ήταν και «Ο γάμος του Φίγκαρο» σε σκηνοθεσία Λιβαθινού. Ήταν μια παράσταση με λαϊκή απήχηση και εξαιρετική αισθητική. Ωραία δεν θα ήταν να καταφέρει να δημιουργήσει ένα ανάλογο πρόγραμμα, με αυτά τα δεδομένα, παραστάσεων ο Στάθης Λιβαθινός τώρα που ανέλαβε καθήκοντα διευθυντή στο Εθνικό Θέατρο;
21°
