Η θεατρική παράσταση «Πίστη, Αγάπη, Ελπίδα» του Odon Fon Horvath στο Bios Main από την ομάδα ANIMA σε σκηνοθεσία Ρουμπίνης Μοσχοχωρίτη
Μία γενικευμένη οικονομική και κοινωνική κρίση, κυνισμός, έντονες φασιστικές ιδεολογίες και συμπεριφορές, έλλειψη ανθρωπιάς και επικοινωνίας και ανθρωπινές σχέσεις που τις διακρίνει η βαρβαρότητα και μοιάζει να οδηγούνται σε αδιέξοδο. Όχι, δεν περιγράφουμε την σημερινή εποχή, αλλά τον δυστοπικό κόσμο από το «Πίστη, Αγάπη, Ελπίδα» του Odon Fon Horvath.
Ωστόσο, η ομοιότητα του έργου του 1932 με την εποχή μας είναι η αιτία που η ομάδα ANIMA επέλεξε να το παρουσιάσει στο Bios Main από τις 19 Μαρτίου. Η παράσταση «Πίστη, Αγάπη, Ελπίδα», με τη Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη, στην οποία έχει απονεμηθεί βραβείο Κάρολος Κουν για το έργο «Ζητιάνος», στη σκηνοθεσία και τους ηθοποιούς Σήφη Πολυζωίδη, Κατερίνα Μπιλάλη, Αντώνη Γκρίτση, Γιώργο Μπανταδάκη, Βασιλική Διαλυνά, Γιώτα Τσιότσκα, Λευτέρη Παπακώστα και Μάγδα Κατσιπάνου στη σκηνή, έρχεται να συνδιαλεχθεί με την αγριότητα των ημερών μας και με μια κοινωνία που –ειρωνικά- φαίνεται να στερείται όλο και περισσότερο των λέξεων «Πίστη, Αγάπη, Ελπίδα».
Ποιο είναι το μέσο αυτού του «διαλόγου»; Η ιστορία μία άνεργης γυναίκας που βρίσκεται σε οικονομικό αδιέξοδο. Το τελευταίο την οδηγεί στο να βάλει ενέχυρο το ίδιο της το σώμα στο Εργαστήριο Ανατομίας, έτσι ώστε να καταφέρει να αγοράσει μια άδεια πλασιέ. Και ενώ μια σύντομη ερωτική ιστορία με έναν αστυνομικό έρχεται να φωτίσει για λίγο τη ζωή της, αυτή δεν αρκεί για να ανατρέψει μία πορεία γεγονότων όλο και πιο μπλεγμένων, που ξεκινούν με την κατηγορία της για απάτη, τη φυλάκισή της και την απώλεια της δουλειάς της και που τελικά την οδηγούν στα όρια της εξαθλίωσης.
Οι συντελεστές της παράστασης «Πίστη, Αγάπη, Ελπίδα» μιλάνε στην Athens Voice, ώστε να ξεμπλέξουν για εμάς περισσότερο το «κουβάρι» ενός έργου που γράφτηκε το 1932 και σήμερα, σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, μοιάζει πιο επίκαιρο από ποτέ:
«Το “Πίστη, Αγάπη, Ελπίδα” είναι ένα ιδιαίτερα σκοτεινό και δυστοπικό κείμενο. Ένα σύγχρονο κωμικοτραγικό δράμα, κοινωνικής κριτικής που μιλά για τις συνέπειες της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης πάνω στον άνθρωπο. Για αυτό και στο έργο τα πρόσωπα παρουσιάζονται θύτες και θύματα μιας κατάστασης, που στην πραγματικότητα τους υπερβαίνει, ενώ ταυτόχρονα και οι ίδιοι συντελούν στη διαμόρφωσή της. Η παράσταση επιθυμεί να σκιαγραφήσει αυτό το περιβάλλον: φτώχειας, ανεργίας, εγκληματικότητας, έλλειψης δικαιοσύνης, κοινωνικού αποκλεισμού, ανασφάλειας, μέσα στο οποίο δρουν χαρακτήρες, που έχουν χάσει την ανθρωπιά τους, την ελπίδα τους και την πίστη είτε στον εαυτό τους, είτε στον συνάνθρωπό τους. Αντίθετα, λειτουργούν με γνώμονα το ατομικό συμφέρον και τον κυνισμό. Η σκηνοθεσία επικεντρώνεται στο μοτίβο “We are in danger”(είμαστε σε κίνδυνο), χανόμαστε, δαγκωνόμαστε, αγωνιζόμαστε να επιβιώσουμε, ρίχνουμε κλοτσιά στον διπλανό μας, τον πατάμε, πατάμε τον εαυτό μας, κοροϊδεύουμε, κοροϊδευόμαστε, βλέπουμε τα σκουλήκια μας: “Save oneself”». - Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη
«Βρισκόμαστε στην πολύ δημιουργική, γόνιμη αλλά και “επίπονη” διαδικασία των προβών. Ένα στοιχείο που ξεχωρίζει και είναι έντονο σ’ αυτό το συγκεκριμένο έργο και στη διαδικασία εύρεσης του ρόλου μου αλλά και της σχέσης του με τους υπόλοιπους χαρακτήρες του έργου είναι ότι μου γεννάει εικόνες του κόσμου των ονείρων. Θα εξηγήσω αμέσως τι εννοώ. Ο τρόπος που έχω επιλέξει (ή και που ίσως προέκυψε ερήμην μου) να προσεγγίσω την πορεία της ηρωίδας, της Ελίζα μέσα στο έργο είναι μέσω εικόνων που θα μπορούσε να είναι μέρος ενός εφιαλτικού ονείρου, αφού η αίσθηση που αφήνουν είναι αγωνία, πίεση, προσπάθεια για να φτάσεις κάπου που δε φτάνεις ποτέ, εξάντληση, αφανισμός. Συγκεκριμένα, βλέπω την Ελίζα να σπρώχνει με όλες της τις δυνάμεις ένα τεράστιο ανθρώπινο τείχος και να προσπαθεί να περάσει από μέσα. Εκεί που ανοίγεται μια χαραμάδα, κάποιος τη δαγκώνει ή την απωθεί δυνατά, γυρίζοντας την πίσω. Εκείνη δεν εγκαταλείπει την ελπίδα ότι θα τα καταφέρει, ματώνοντας σπρώχνει ξανά και ξανά, ώσπου το πλήθος την καταπλακώνει και της αφαιρεί την ελπίδα της, τη ζωή της». - Κατερίνα Μπιλάλη
«Είναι πραγματικά συναρπαστικό για έναν ηθοποιό να δουλεύει πάνω σε ένα κείμενο που γράφτηκε το 1932, και να διαπιστώνει πόσο κοντά είναι αυτό στην Ελλάδα της τελευταίας δεκαετίας. Και συγχρόνως ανατριχιαστικό, αν σκεφτεί κανείς ότι ο κόσμος που περιγράφει ο Χόρβατ είναι μία προ-φασιστική κοινωνία κυνισμού, εξαθλίωσης και άγριας εκμετάλλευσης. Αλλά όπως λέω και στο ρόλο μου “δεν πρέπει να χάνουμε τις ελπίδες μας... Χωρίς Πίστη, Αγάπη, Ελπίδα δεν υπάρχει ζωή”». - Σήφης Πολυζωίδης
«Το έργο είναι ένα σκοτεινό παραμύθι και μαζί ένα δυστοπικό χρονογράφημα που παρουσιάζει την ανθρωπογεωγραφία μίας κοινωνίας σε βαθιά κρίση. Στον παραπλανητικά αισιόδοξο τίτλο κιόλας προκρίνονται οι αξίες που θεωρητικά θα έπρεπε να συνέχουν μία κοινωνία. Τα πρόσωπα διεκδικούν, αγωνιούν, προσδοκούν, δεν διαψεύδονται απλώς, μα συνθλίβονται στην προσπάθειά τους να ενταχθούν ως αυτόβουλες οντότητες στο κοινωνικό σύνολο. Ο ρόλος του ταριχευτή είναι χαρακτηριστικός. Πέρα από το ότι δουλειά του είναι να συντηρεί τη ζωή τη στιγμή που αυτή έχει πια τελειώσει, είναι ένας χαρακτήρας σε απομόνωση, κοινωνικά ανένταχτος και απροσάρμοστος, που δεν καταλαβαίνει ακριβώς τους ζωντανούς, αλλά βρίσκει το νόημα της ζωής στους νεκρούς, τα περιστέρια και τα βιβλία του. Με απονεκρωμένη βαθιά μέσα του την ανάγκη να αγαπηθεί, ελπίζει με αδεξιότητα ότι μπορεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη ενός άλλου ανθρώπου για να διαψευστεί τραγικά από τις τύψεις και τις ίδιες τις αυταπάτες του». - Αντώνης Γκρίτσης
«Το θέατρο είναι ένα “παιχνίδι”, ένα πολύ περιπετειώδες παιχνίδι, το οποίο αρχίζει με την διαδικασία της πρώτης ανάγνωσης, συνεχίζει με το ξεκίνημα των προβών και καταλήγει στην υλοποίηση της παράστασης. Σε όλο το διάστημα πριν την παράσταση πρέπει να δοκιμάζεις, να ψάχνεις, να βρίσκεις, να πετάς, να κρατάς, να κάνεις λάθος, να ξαναψάχνεις, να ξαναπετάς, να ξαναδοκιμάζεις… Σκέψεις, πράξεις, φόρμες, αισθήματα, συναισθήματα. Ουσιαστικά πρέπει να έχεις μια μόνιμη κινητικότητα και να βουτάς από κουβά σε κουβά καταστάσεων και αισθημάτων. Η παράσταση τώρα είναι ο επίλογος αυτής της διαδικασίας, είναι η υλοποίηση όλων αυτών των δοκιμών. Η γέννηση ενός παιδιού και όπως σε κάθε γέννηση πηγαίνεις πάντα προετοιμασμένος αλλά πάντα είσαι ανοιχτός για όλα τα απρόσμενα. Είναι, ουσιαστικά, μια βουτιά στο κενό χωρίς δίχτυ ασφαλείας και εσύ πρέπει να σταθείς όρθιος να κοιτάξεις τους ανθρώπους γύρω σου, να υποκλιθείς και να πας την επόμενη να ξαναβουτήξεις». - Λευτέρης Παπακώστας
«Είναι μεγάλη τιμή και χαρά για εμένα να συνεργάζομαι με τη θεατρική ομάδα Anima και τη Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη, με την οποία ξανασυναντηθήκαμε μετά από πολλά χρόνια και της οποίας τη δουλειά θαυμάζω πολύ. Βλέποντας τις τελευταίες δημιουργίες της ομάδας, οι οποίες ομολογώ ότι με εντυπωσίασαν, ήξερα ότι θα έχω να αντιμετωπίσω ένα πολύ δυνατό team, με εξαίρετους ηθοποιούς και συνεργάτες, που έχουν να δώσουν όλη τους την αγάπη και την έμπνευση στο έργο τους. Και όντως, δεν διαψεύστηκα. Καταπιανόμαστε με το έργο του Χόρβατ, “Πίστη Αγάπη, Ελπίδα”, το οποίο έρχεται σε μεγάλη αντιστοιχία με τη δυσκολία της σημερινής εποχής και την κρίση που αντιμετωπίζουν οι ανθρώπινες σχέσεις, σε κάθε τομέα. Γίνεται μια εμπεριστατωμένη έρευνα και δουλειά από όλη την ομάδα, σκηνοθέτη, ηθοποιούς, χορογράφο, σκηνογράφο, ενδυματολόγο, μουσικό, με πολύ ζήλο και μεράκι για όλο αυτό και μέσα σε ένα υπέροχο κλίμα συνεργασίας, προκειμένου να αποδώσουμε με κάθε σεβασμό το κείμενο του Χόρβατ, αλλά και να ακουμπήσουμε τις ανησυχίες και τις ψυχές του σημερινού κοινού. Δουλεύουμε με ήθος και όνειρο, βάζοντας κι εμείς το λιθαράκι μας στο “οίκημα” που λέγεται θεατρική τέχνη». - Μαγδα Κατσιπανου
«Το “Πίστη, Αγάπη, Ελπίδα” είναι το νέο ταξίδι που μου χάρισε αυτή η δουλειά και βέβαια η σκηνοθέτης μας Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη. Ένα συναρπαστικό, δημιουργικό ταξίδι, γεμάτο από αυτά ακριβώς: Πίστη στο όραμα της Ρουμπίνης, που μας καθοδηγεί με μεράκι και ταλέντο. Αγάπη μεταξύ μας αλλά και για όλο το εγχείρημα και Ελπίδα πως αυτό που φτιάχνουμε, αγαπάμε και δημιουργούμε τόσο καιρό τώρα, θα αγκαλιαστεί από το κοινό και θα μιλήσει στη ψυχή των θεατών. Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που είμαι μέρος αυτής της παράστασης. Πρόκειται για ένα σπουδαίο έργο, πιο επίκαιρο από ποτέ, που μας αφορά όλους. Χαίρομαι που υπάρχει ουσιαστική ενασχόληση και αναζήτηση των ρόλων, της συνθήκης, του λόγου, του κειμένου. Αυτό ακριβώς που πρέπει να γίνεται όταν αναλαμβάνεις να δώσεις σάρκα και οστά, ψυχή κι ανάσα στους ήρωες ενός θεατρικού έργου. Ψάχνουμε, αλλάζουμε, διορθώνουμε, εξελίσσουμε κάθε μέρα και είμαι σίγουρος πως το αποτέλεσμα θα μας δικαιώσει. Ραντεβού λοιπόν στο Bios Main από 19 Μαρτίου. Σας περιμένουμε με χαρά». - Γιώργος Μπανταδάκης
«Σ’ αυτή τη δυστοπική κοινωνία που προσπαθούμε να επιβιώσουμε, όπου όλα είναι απίστευτα δυσλειτουργικά, όπου η έννοια του “πολίτικαλ κορέκτ” έχει εκφυλίσει οποιαδήποτε μορφή σκέψης, όπου όλα θέλουν να επιστρέψουν σε μια κανονικότητα, η οποία ποτέ δεν ήταν κανονική αλλά πάντα εξυπηρετούσε τους λίγους που έχουνε πολλά, είναι ανάγκη να ξαναειπωθούν λόγοι καίριοι, έστω και αν γράφτηκαν 90 χρόνια πριν. Απόδειξη τρανή πως όχι μόνο η ιστορία επαναλαμβάνεται μα και πως οι άνθρωποι δεν θα πάψουν να βασανίζονται από τον ίδιο εχθρό, κοινό για όλους –τους πολλούς.
Δεν αλλάζει ο τρόπος. Αλλάζει το μέσο. Έτσι βιώνουμε την παράσταση που πάμε να φτιάξουμε. Μια ομάδα ανθρώπων, καλλιτεχνών, με κοινή ματιά απέναντι στο άγριο, που προσπαθεί να επιβιώσει στην Αθήνα του 2020, επιδιώκει να “ξαναπεί το (ίδιο) έργο” με φόντο το σήμερα. Ένα σήμερα που δεν έχει αλλάξει και πολύ από οποιοδήποτε χθες…
Ευτυχής για τούτη την συνεργασία υπό την σκηνοθετική καθοδήγηση της πάντα καίριας Ρουμπίνης Μοσχοχωρίτη». - Βασιλική Διαλυνά
«Η παράσταση “Πίστη, Αγάπη, Ελπίδα” είναι για μένα μια μικρογραφία της αστικής κοινωνίας του χθες και του σήμερα, στο πλαίσιο μιας βαθιάς οικονομικής και ηθικής κρίσης. Είναι ένα κωμικοτραγικό τοπίο, μέσα στο οποίο κινούνται τύποι και χαρακτήρες διαχρονικά αναγνωρίσιμοι. Είναι ένα παιχνίδι, οι παίκτες του οποίου δεν ορίζουν τους κανόνες του κι όμως τους ακολουθούν πειθήνια ως το τέλος. Είναι ένα παραμύθι, όπου συγχέονται τα όρια ανάμεσα στο καλό και το κακό, τον φτωχό και τον πλούσιο, τον δυνατό και τον αδύναμο. Είναι η παρουσίαση του συνεχούς αγώνα επιβίωσης του σύγχρονου ανθρώπου - ενός αγώνα που δεν το αναδεικνύει τελικά σε ήρωα, αλλά σε μια γελοία φυσιογνωμία». - Γιώτα Τσιότσκα
Με σκηνοθέτη τη Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη και βασικούς εκπροσώπους την ίδια και την ηθοποιό Κατερίνα Μπιλάλη, καθώς και μια ομάδα μόνιμων συνεργατών, η ΑΝΙΜΑ πειραματίζεται κυρίως σε σύγχρονες θεατρικές φόρμες αφήγησης.
Η κεντρική ιδέα πάνω στην οποία δουλεύει η ομάδα είναι μια μεταμπρεχτική προσέγγιση των κειμένων. Μέσα από την ουσιαστική χρήση της μουσικής ως παρτενέρ των ηθοποιών, την κίνηση και την σωματοποιημένη έκφραση των ρόλων, προσεγγίζεται η υποκριτική.
Το ενδιαφέρον της ομάδας στρέφεται είτε γύρω από κλασικά κείμενα και το πώς αυτά μπορούν να παρουσιαστούν ώστε να αφορούν το σήμερα, είτε γύρω από πολιτικά, ιστορικά έργα. Η ματιά που προσεγγίζουμε τα κείμενα έχει αφετηρία και στόχο να φωτίσει τη γυναικεία πλευρά-θέση μέσα στα κοινωνικά και ιστορικά συμφραζόμενα και να διερευνήσει τις έμφυλες ταυτότητες.
Σταθμός στην πορεία της ομάδας είναι η παράσταση «Ζητιάνος», για την οποία η σκηνοθέτης Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη βραβεύτηκε με το βραβείο Κάρολος Κουν για νέο σκηνοθέτη.
16°
