Μαρία Ζορμπά: Η πρωταγωνίστρια της παράστασης «Vincent» αποκαλύπτεται
Με αφορμή την παράσταση στο Τρένο στο Ρουφ μας μίλησε για την υποκριτική, τα στερεότυπα, τη διαφορετικότητα και τη θέση που κατέχει ο φόβος στη ζωή της
Από την Τρίτη 12 Φεβρουαρίου και κάθε Τρίτη στις 21.00, η ηθοποιός Μαρία Ζορμπά καταδύεται στα σκοτεινά νερά του «Vincent» του Philip Ridley στην Αμαξοστοιχία-Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ. Μαζί με τον Δημήτρη Φουρλή δίνουν πνοή σε ένα έργο που μιλά για τη βία, τον φόβο και την ασφυκτική πίεση των ανθρώπων υπό το βάρος της κοινωνικής συμβατικότητας αλλά και για τη διαρκή βαθιά ανθρώπινη ανάγκη για αληθινή επαφή.
Η Μαρία Ζορμπά
Η υποκριτική τέχνη κρύβει ακόμα μεγάλες εκπλήξεις για εσάς;
Η υποκριτική μού έσωσε στη κυριολεξία τη ζωή στην εφηβεία μου όταν είχα πρωτοασχοληθεί εντατικά με το θέατρο και αργότερα μου πρόσφερε, όπως και η τέχνη γενικότερα, μεγάλα στηρίγματα και διεξόδους. Η ωραία έκπληξη είναι ότι αυτό συνεχίζει να γίνεται μέχρι τώρα, παρρ' όλα τα εμπόδια και τις δυσκολίες. Είναι ένας χώρος ιαματικός. Πρέπει, βέβαια, να προσφέρεις πολλά. Είναι σκληρή δουλειά ορυχείου. Ενός προσωπικού αδαμαντωρυχείου όπου καλείσαι να σκάψεις και, περνώντας όλες τις επιστρωματώσεις, τις επικαλύψεις και τα οχυρωματικά έργα, να βρεις κάτι για να το χαρείς και να το προσφέρεις. Όπως, ας πούμε, να έχεις εκείνη την πολύ ανοιχτή αίσθηση του κόσμου που είχες όταν ήσουν παιδί, πριν σε συμμαζέψουν.
Κάθε ρόλος έχει τη δική του προσωπικότητα, τη δική του ξεχωριστή ιδιοσυγκρασία, τον δικό του ιδιαίτερο ψυχισμό. Πώς καταφέρνετε να περάσετε από τον έναν ρόλο στον άλλον, πώς επιτυγχάνετε να ισορροπήσετε ανάμεσα σε τόσους διαφορετικούς χαρακτήρες και να αποστασιοποιείστε κάθε φορά; Είναι όντως ένα πέρασμα, όπως λέτε. Που σημαίνει, για μένα τουλάχιστον, ότι δεν τελειώνει κάτι για να αρχίσει κάτι άλλο. Πάντα φέρεις κάτι από τον προηγούμενο ρόλο. Μένει πάνω σου κρυφά ή φανερά σαν μια μικρή κληρονομιά. Με κάποιο τρόπο είναι όλα δικά μας. Δεν πετάμε τίποτα. Και στο κέντρο όλων αυτών εύχομαι να υπάρχει πάντα αυτό το παιδί που παίζει με όρεξη με όλα αυτά τα παιχνίδια, άλλοτε με μια κούκλα και άλλοτε μ' ένα σφυρί.
Πείτε μας δυο λόγια για τον «Vincent».
Το "Vincent River" του Philip Ridley είναι ένα έργο που μιλάει γι' αυτό το «συμμάζεμα» που λέγαμε. Για το πώς η οικογένεια συχνά εγκληματεί πάνω στα νεαρότερα μέλη της πριν συμβεί το μεγάλο κακό έξω απ' αυτήν. Ένα νεαρό αγόρι βρίσκεται δολοφονημένο, σαν αποτέλεσμα ενός κοινωνικού εκφοβισμού. Η μητέρα του θα βρεθεί αντιμέτωπη με τον νεαρό φίλο του παιδιού της. Αυτός θα της περιγράψει την πορεία ως το μοιραίο περιστατικό και εκείνη θα αφηγηθεί μια παρόμοια δική της ιστορία, για να καταλάβει ότι ο μεγάλος φόνος είναι πρώτα οικογενειακός.
Η Μαρία Ζορμπά & ο Δημήτρης Φουρλής στο «Vincent» στην Αμαξοστοιχία-Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ
Τι σας συγκινεί ιδιαίτερα στο έργο αυτό και τι σας προβληματίζει;
Με συγκινεί αυτή η ερημιά όπου συναντιούνται αυτοί οι δύο άνθρωποι. Σαν σε μια ψυχική έρημο. Το μικρό σπιτάκι όπου έχει καταφύγει αυτή η γυναίκα, έξω από την κοινωνική τακτοποίηση σαν μια αυτοεξορία όπου αφήνεται να καθαριστεί. Εκεί θα συναντηθεί με αυτόν τον Άγγελο, τον αγγελιοφόρο των γεγονότων που συνέβησαν, κι εκεί σε αυτό το μέρος που είναι και κάπως έξω από το πραγματικό, θα δει τον εαυτό της, τη ζωή της. Με συγκινεί το πόσο τρυφερά βρίζει τη μητέρα της. Οικτίρει αλλά και συγχωρεί. Με προβληματίζει, φυσικά, ότι σχεδόν πάντα όλα αυτά γίνονται μετά και όχι πριν τις μεγάλες απώλειες.
Πόσο δύσκολο είναι για εσάς να μπείτε στα παπούτσια αυτής της μητέρας και να αποδώσετε τις εσωτερικές συγκρούσεις που βιώνει; Υπάρχει κάποιο στοιχείο της συμπεριφοράς της, που σας θυμώνει, που σας εξοργίζει; Το πιο δύσκολο δεν είναι να καταλάβεις ή να συναντήσεις τις συγκρούσεις της, με το μυαλό, το αίσθημα ή το φαντασιακό σου, αλλά το να μιλήσεις. Να πεις αυτά τα λόγια, να μιλήσεις με τον άλλο. Ο κάθε άνθρωπος έχει μια δική του μουσική. Όπως και η κάθε συνομιλία. Αν μπορέσεις να δημιουργήσεις κάπως αυτή τη μουσική, το πρόσωπο μετά κινείται και λίγο από μόνο του. Σου αποκαλύπτεται. Η Αννίτα είναι δυστυχώς τυφλή. Αυτό είναι κάτι που με θυμώνει, όχι στη γυναίκα αυτή, αλλά γενικότερα η επιμονή και το βόλεμα μέσα σ’ αυτό το σκοτάδι.
Πόσες αλήθειες υπάρχουν άραγε;
Αν μιλάμε για πρόσωπα, το καθένα φαντάζομαι έχει τη δική του αλήθεια, αυτό που αντιλαμβάνεται το καθένα και υπερασπίζεται ως την αλήθεια του. Από εκεί και πέρα, η αλήθεια της θνητότητάς μας είναι κοινή για όλους μας. Αν την έχουμε λίγο πιο συχνά στο μυαλό μας, ίσως και οι υποκειμενικές μας αλήθειες έρθουν σε μια καλύτερη διαλεκτική η μια με την άλλη.
Όλοι μιλάμε για αποδοχή της διαφορετικότητας. Την κάνουμε όμως πράξη στις καθημερινές μας επαφές, ή μέσα στους κόλπους της οικογένειάς μας;
Μάλλον όχι. Το πρώτο πράγμα που ρωτάμε όταν γεννιέται ένα παιδί είναι «Σε ποιον μοιάζει». Είναι μια απολύτως κατανοητή, ανθρώπινη γλυκιά ανάγκη να σου μοιάζει το παιδί σου, που είναι κομμάτι σου, προήλθε από σένα. Όμως τα παιδιά αυτοσχεδιάζουν. Έχουν κάτι από εμάς, αλλά το μεταβολίζουν σε κάτι άλλο. Είναι ο άλλος. Έχω εντυπωσιαστεί από πόσους γονείς το ακούω αυτό. Το αισιόδοξο είναι ότι τώρα, σε αντίθεση με παλαιότερα, οι γονείς αφήνουν ή προσπαθούν να αφήσουν αυτό το «άλλο» να αναπτυχθεί. Προσπαθούν να το αποδεχθούν και να το αφήσουν να αναπνεύσει.
Συμβάσεις και στερεότυπα. Καταφέρνετε να τα αγνοήσετε και να ακολουθήσετε το δικό σας μονοπάτι;
Η αλήθεια είναι ότι δεν με απασχόλησαν πολύ αυτές οι λέξεις. Τις αντιλαμβάνομαι μόνο στα πλαίσια της αγάπης ή της ιστορικότητας.
Η Μαρία Ζορμπά & ο Δημήτρης Φουρλής στο «Vincent» στην Αμαξοστοιχία-Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ
Φόβος. Πέντε γράμματα με τεράστια δύναμη. Τι φοβάστε αλήθεια περισσότερο για εσάς αλλά και για τη νέα γενιά;
Δεν είμαι σε θέση να φοβηθώ για τη νέα γενιά. Είμαι από τους ανθρώπους που πιστεύουν ότι οι νέοι είναι πάντα έτοιμοι να κατακτήσουν τον κόσμο, να παράγουν σκέψη, να ανοίξουν δρόμους. Όσο για εμένα, από μικρή φοβόμουν να μην εξαντληθώ αποκλειστικά και μόνο μέσα σε ένα πλαίσιο επιβίωσης.
Η ανθρώπινη επαφή τείνει να εξαλειφθεί στην εποχή της τεχνολογίας και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς αυτήν; Μπορούμε να μείνουμε συναισθηματικά ζωντανοί μέσα από το διαδίκτυο;
Έχω καλώς ή κακώς μια ελαχιστότατη, περιορισμένη στα τελείως απαραίτητα σχέση με το διαδίκτυο. Σκέφτομαι ότι μια από τις επόμενες μεγάλες επαναστάσεις θα είναι αυτή εναντίον της κοινωνικής δικτύωσης. Είναι εντυπωσιακό πόσοι πολλοί άνθρωποι σχηματίζουν εικόνα και άποψη για έναν άνθρωπο κάνοντας google, πριν τον συναντήσουν και τον γνωρίσουν από κοντά. Αυτό που είναι φτιαγμένο για να ευνοεί την επικοινωνία, είναι την ίδια στιγμή ένα τεράστιο φράγμα.
Ποια φράση από το έργο μιλάει μέσα σας;
«Άλλο τι ήθελε κι άλλο τι ήταν ικανός να γίνει». Αναγνωρίζω πολλές ψυχές μέσα σε αυτή τη φράση.
15°
