Η Ταμίνα-Λουίζ Μπρούκς συναντά τη Βασίλισσα της Νύχτας-Λουίζ Μπουρζουά και τις αράχνες της, ο Μονόστατος-Νοσφεράτου τις 3 μεγαλοκυρίες του βωβού, ο Παπαγκένο-Μπάστερ Κίτον μια μαύρη γάτα... Η Παπαγκένα ντύνεται αρτίστα του βοντβίλ, ο Παμίνο κατεβαίνει στην κόλαση με ασανσέρ, άγριοι λύκοι χορεύουν φορώντας ζαρτιέρες και ροζ ελέφαντες βουτούν σε κολονάτα ποτήρια κοκτέιλ. Αν ο Μότσαρτ παρακολουθούσε αυτόν τον «Μαγικό Αυλό» βάζουμε στοίχημα ότι θα το καταδιασκέδαζε...
Πριν λίγες εβδομάδες, στο τέλος της κουβέντας μας για τη Λουτσία ντι Λαμερμούρ που έκανε πρεμιέρα εκείνες τις μέρες, ρώτησα τη Χριστίνα Πουλίτση για την πολυαναμενόμενη παραγωγή του «Μαγικού Αυλού», από την Κωμική Όπερα του Βερολίνου η οποία θα ανέβαινε αμέσως μετά. Μου είπε τότε ότι πρόκειται για μια παράσταση όπερας που δεν μοιάζει με τίποτα απ' όσα έχουμε δει. Για να μου κεντρίσει δε την περιέργεια, πρόσθεσε ότι για να πάρει το ρόλο της Βασίλισσας της Νύχτας −τον οποίο έχει τραγουδήσει σε όλο τον κόσμο αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές− έπρεπε να περάσει από ιατρικές εξετάσεις για να διαπιστωθεί εάν πάσχει από υψοφοβία!
Έπρεπε να περιμένω λίγες μέρες ακόμα μέχρι να δω την παράσταση για να καταλάβω το γιατί. Η Βασίλισσα της νύχτας, στη διάσημη άριά της ακροβατεί όχι μόνο με τη φωνή αλλά και με το σώμα της, μεταμορφωμένη σε τρομακτική αράχνη, ενώ οι υπόλοιποι πρωταγωνιστές τραγουδούν ...αφ’ υψηλού, «καρφωμένοι» στον τοίχο που ορθώνεται μπροστά μας. Έναν τοίχο που λειτουργεί σαν σκηνικό, μια επίπεδη οθόνη που πάνω της προβάλλεται μια ανατρεπτική εκδοχή του ποιητικού κείμενου του Εμάνουελ Σίκανεντερ.
Μια παράσταση που ξεπήδησε από τον κόσμο των ονείρων...
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Κωμικής Όπερας του Βερολίνου και σκηνοθέτης της παράστασης Μπάρρη Κόσκυ, αποσυνδέει τον «Μαγικό Αυλό» από τον τεκτονισμό και τα σύμβολά του καθώς θεωρεί ότι ουσιαστικά πρόκειται για μια ερωτική ιστορία ειπωμένη σαν παραμύθι, μια ιστορία που μιλά για μοναχικούς ήρωες που αναζητούν την αγάπη στον κόσμο των εικόνων και των ονείρων − και τη βρίσκουν με τη δύναμη της μουσικής. «Επενδύει» στην ασυνέπεια της πλοκής και στους πολυδιάστατους συμβολισμούς του έργου και επιχειρεί ένα ταξίδι μέσα από τους πιο ανόμοιους φαντασιακούς κόσμους. Με την πολύτιμη συνδρομή της βρετανικής θεατρικής ομάδας «1927» −ο κομίστας και εικονογράφος Πωλ Μπάρριτ και η συγγραφέας και περφόρμερ Σουζάν Αντράντε− ο τοίχος γεμίζει χρωματιστά σύννεφα, φλόγες, παπαρούνες, νότες, φεγγάρια, ομιλούντα χείλη, προϊστορικά ζώα, νεράιδες, αγριεμένα τέρατα, κουρδιστές μηχανές, τραπουλόχαρτα και ιστούς αράχνης. Από τα κρυφά περιστρεφόμενα παράθυρά του κάθε τόσο εμφανίζονται και εξαφανίζονται οι ήρωες του παραμυθιού: ο Παμίνο, η Ταμίνα και ο Παπαγκένο, η Βασίλισσα της Νύχτας, ο Σαράστρο , ο Μονόστατος και η συνοδεία τους, η Παπαγκένα, οι 3 Κυρίες, τα 3 παιδιά...
Σε αυτό το υπέροχο χάος, όπου το animation συνομιλεί με το ζωντανό θέαμα και οι τραγουδιστές αλληλεπιδρούν με τα καρτούν, όλα βρίσκουν τη θέση τους: ο γερμανικός εξπρεσιονισμός και οι σουρεαλιστές, ο Μεσοπόλεμος και το βερολινέζικο καμπαρέ, το βοντβίλ και τα χαρακτικά του 18ου αιώνα, τα κόμικς και τα πρώιμα κινούμενα σχέδια του Ντίσνεϊ, ο Μπάστερ Κίτον, ο Νοσφεράτου του Μουρνάου και η Λούλου του Παμπστ. Στο ίδιο, αισθητικά, μήκος κύματος, οι φωτισμοί, το μακιγιάζ και πιο πολύ, τα καταπληκτικά κοστούμια της Έστερ Μπιαλάς. Ακόμα και οι εκτενείς διάλογοι μεταξύ των ηρώων που βρίσκουμε στο «Μαγικό Αυλό», εδώ, όταν δεν αντικαθίστανται από ματιές και χειρονομίες, συμπτύσσονται σε λιγοστά λόγια και εμφανίζονται στην οθόνη −με μουσική υπόκρουση τις Φαντασίες του Μότσαρτ παιγμένες σε πιανοφόρτε− σαν τους διάτιτλους του βωβού κινηματογράφου που εξηγούν όσα ελάχιστα δεν έχει πει η κινούμενη εικόνα.
Στη δεύτερη διανομή που παρακολούθησα, οι εξαιρετικοί σολίστ και όλο το δυναμικό της Λυρικής, μονωδοί και χορωδοί, που κλήθηκαν να ζωντανέψουν το γοητευτικό αυτό λαϊκό παραμύθι, επιστράτευσαν το χιούμορ και το ταλέντο τους −φωνητικό και υποκριτικό− και μας χάρισαν αληθινά απολαυστικές ερμηνείες. Με την ταλαντούχα Ζωή Τσόκανου στο πόντιουμ η ορχήστρα της ΕΛΣ απέδωσαν με ακρίβεια τη γλαφυρότητα, τη ροή και τους καταιγιστικούς ρυθμούς που απαιτεί το αριστουργηματικό μουσικό κείμενο του Μότσαρτ.
Αυτή τη φορά, δεν θα πω περισσότερα για τη μουσική και τις ερμηνείες, όχι γιατί δεν θα άξιζε −το αντίθετο−, αλλά γιατί αυτή η εικαστική μαγεία που ξεδιπλώνεται για 3 ώρες μπροστά στα μάτια του θεατή κάθε ηλικίας είναι, κατά τη γνώμη μου, ο λόγος που θα πρέπει να σπεύσετε* να δείτε αυτή την παράσταση, ακόμα κι αν δεν αγαπάτε την όπερα... (*σχεδόν όλες οι παραστάσεις είναι sold out)
19°
