«Όταν πρωτοδιάβασα τους “Παραθεριστές” αναρωτήθηκα γιατί αυτό το έργο δεν ανεβαίνει συχνότερα. Αυτό που μ’ εντυπωσίασε –πέρα από το γεγονός ότι προβλέπει την επανάσταση που σε λίγο ακολουθεί–ήταν η ευαισθησία με την οποία ο Γκόρκι απεικονίζει τις ανθρώπινες αντιφάσεις, αλλά και το πόσο διαχρονικές είναι οι αντιφάσεις αυτές. Η ψυχική νωθρότητα, η απόσταση ανάμεσα στα λόγια και τις πράξεις μας, η βουβή συναίνεση σε ανειλικρινείς σχέσεις, το διαρκές ανικανοποίητο, ο φόβος απέναντι στον έρωτα δεν αφορούν μόνο τους ανθρώπους του 1904. Επιπλέον ο Γκόρκι είναι τόσο τολμηρός, τόσο μπροστά από την εποχή του: ο μικροαστισμός, ως στάση ζωής, νομίζω πως τον ενοχλεί περισσότερο από την κοινωνική αδικία. Ο φαλλοκράτης του φαίνεται πιο απεχθής από τον καπιταλιστή. Πιστεύω πως έχοντας στο μυαλό μας τον Γκόρκι μόνο ως στρατευμένο καλλιτέχνη, αδικούμε το βάθος και την ποιότητα του έργου του.
Επιλέξαμε να διαβάσουμε τους “Παραθεριστές” ως μια ιστορία ενηλικίωσης – το γεγονός ότι η παράσταση απευθύνεται και σε εφήβους ενίσχυσε την επιλογή αυτή. Οι ήρωες του έργου αρνούνται να έρθουν σε επαφή με την πραγματικότητα. Μένουν καθηλωμένοι νομίζοντας πως έτσι είναι ασφαλείς. Με τον ίδιο τρόπο, οι περισσότεροι από εμάς, αρνούμαστε να εγκαταλείψουμε τις ψευδαισθήσεις μας και να πάμε παρακάτω στη ζωή μας. Γι’ αυτό και πολύ συχνά η επαφή μας με την πραγματικότητα (που αργά ή γρήγορα επέρχεται) είναι τραυματική.
Με δεδομένες τις συνθήκες που επικρατούν στο ελεύθερο θέατρο, το να συνεργάζεσαι με τη Στέγη είναι σαν να πηγαίνεις σε άλλο πλανήτη. Δουλεύεις σε συνθήκες που δεν σε κάνουν να νιώθεις μίζερος, συνομιλείς με ανθρώπους που παίρνουν στα σοβαρά τη δουλειά σου και γνωρίζουν καλά τη δική τους. Σε όλα τα στάδια της προετοιμασίας της παράστασης τα πράγματα είναι έτσι όπως θα έπρεπε να είναι. Αυτή είναι η αλήθεια, και όλα αυτά δεν είναι καθόλου αυτονόητα. Στο διαχρονικό έλλειμμα πολιτιστικής πολιτικής στη χώρα μας, που πάντα θα με θλίβει, η Στέγη καλύπτει ένα μέρος του υπάρχοντος κενού.
Έχοντας θητεύσει σε ομάδες και έχοντας κάνει ανεξάρτητες παραγωγές όπου τα πάντα περνούν από τα χέρια μας, το μόνο που έχω να πω για το παρατεταμένο no budget είναι πως πέρα από δυσβάσταχτο είναι και εξαιρετικά αντικαλλιτεχνικό». 18/11 - 15/4, Εφηβική Σκηνή
«Στην πραγματικότητα το έργο επέλεξε εμένα και όχι εγώ αυτό. Είναι μια φυσική εξέλιξη των προηγούμεων τριών έργων της Griffon “Δάσος” (2014), “Ταμπού” (2015), “Πορνό” (2017), που το καθένα εξέταζε δυαδικές σχέσεις. Στο “Risk” έρχεται στο επίκεντρο της προσοχής η σχέση του ατόμου με το σύνολο, την ομάδα, την κοινότητα, την κοινωνία. Κι αν θέλουμε να μιλήσουμε για οποιαδήποτε ουσιαστική σχέση αυτή προϋποθέτει έκθεση. Την έκθεση των πιο σκοτεινών, προσωπικών, ανομολόγητων πτυχών μας προς τους άλλους.
Το δεδομένο πλαίσιο του “Risk” είναι ένα πάρτι. Μέσα από μια διαδικασία εξομολόγησης ο κάθε ερμηνευτής μοιράζεται αρχικά τα χαρακτηριστικά του εαυτού που φαίνεται να είναι στη δημόσια σφαίρα, ενώ στη συνέχεια αρχίζει να ανακαλύπτει το κομμάτι του εκείνο που προστατεύει από τους άλλους. Το ενδιαφέρον είναι πως ενώ ο μηχανισμός στον κάθε ερμηνευτή - άνθρωπο είναι διαφορετικός, ο φόβος είναι πάντα κοινός. Ο φόβος αφορά τη μη αποδοχή από την ομάδα. Καθώς το πάρτι εξελίσσεται, αποδεικνύεται ότι από το σημείο της απόλυτης αδυναμίας (που προκύπτει από την έκθεση), μπορεί κανείς να οδηγηθεί πρώτα στην αποδοχή του εαυτού του και έπειτα στην αποδοχή από την ομάδα. Μπορεί δηλαδή να είναι μέρος ενός συνόλου, μέλος μια ομάδας, ακόμα και με τον πραγματικό του εαυτό.
Η Στέγη παρέχει μια στήριξη και παράλληλα δημιουργεί τις συνθήκες έτσι ώστε να εξελίσσεται η καλλιτεχνική δημιουργία αρμονικά και με ειλικρίνεια απέναντι στο έργο». 15-18/1, Μικρή Σκηνή
Χρήστος Παπαδόπουλος
«Ιόν»
«Πίσω από τον τίτλο κρύβεται το αρχαίο απαρέμφατο του ειμί, ιέναι. Η πηγή έμπνευσης για τη χορογραφία ήρθε μέσω παρατήρησης φωτεινών πηγών, όπως τα φλας των αυτοκινήτων ή των πυγολαμπίδων, κι από την άλλη ήχων όπως των τζιτζικιών ή των μετρονόμων. Αυτό μου δημιούργησε την εντύπωση πως μας αρέσει ο συντονισμός. Γι’ αυτή τη συντονισμένη αρμονία “μιλούν” άλλωστε και τα συμπεράσματα κοινωνικών πειραμάτων που έχουν γίνει στο παρελθόν – κάθε τυχαία συνάντηση, απέδειξαν, επηρεάζει το βιορυθμό μας και την αρχική μας ταχύτητα ώστε να εναρμονιστούμε με τον άλλο. Περιγράφοντας με δύο λόγια τη χορογραφία θα έλεγα ότι είναι ένα παιχνίδι συντονισμού, που τώρα χτίζεται μια και είμαστε στην πρώτη εβδομάδα προβών. Πάντως είναι η πρώτη φορά, μετά από δύο παραγωγές τις οποίες πραγματοποιήσαμε μόνοι μας, που έχουμε κάποιον να μας υποστηρίζει. Είναι πάρα πολύ ανακουφιστικό να έχεις την υποστήριξη της Στέγης, γιατί το μόνο που έχεις πλέον να σκέφτεσαι είναι η δημιουργία». 1-4/2, Κεντρική Σκηνή
Παντελής Δεντάκης
«Πενθεσίλεια» του Χάινριχ φον Κλάιστ
«“Σ’ αυτή την πεδιάδα βλέπεις να μάχονται σαν λυσσασμένοι λύκοι των Αμαζόνων οι στρατιές και των Ελλήνων χωρίς να ξέρουν, μα τον Δία, την αιτία” λέει ο Οδυσσέας στην αρχή του έργου και λίγο παρακάτω ο Διομήδης συμπληρώνει “κανείς, όπου κι αν στρέψει τη σκέψη, λογική εξήγηση δεν βρίσκει”. Ο πυρήνας της “Πενθεσίλειας” είναι ένα ερώτημα που με βασανίζει τον τελευταίο καιρό: γιατί όλη αυτή η σφαγή ανάμεσα στον Άντρα και τη Γυναίκα; Η απελπισμένη παραδοχή του συγγραφέα: χωρίς αιτία και λογική εξήγηση.
Κι όμως πόσο εύκολα μπορείς να δεχτείς αυτό τον παραλογισμό; Αυτά που μας χωρίζουν είναι περισσότερα από αυτά που μας ενώνουν; Η ανάγκη μας να κυριαρχήσουμε πάνω στον άλλο είναι πιο ισχυρή από το να μοιραστούμε με τον άλλον; Τι μας κάνει να γινόμαστε τέρατα και να θέλουμε να κατασπαράξουμε τον άλλο, σαν να είναι ο υπαίτιος για όλη μας τη δυστυχία πάνω στον κόσμο; Η εν γένει συντριβή μας σ’ αυτή τη ζωή γιατί δεν μας οδηγεί στην ένωση, αλλά αντιθέτως μας βυθίζει στη μοναξιά και το μισανθρωπισμό;
Η “Πενθεσίλεια” είναι για μένα μια φάρσα που μετατρέπεται σε τραγωδία. Η αρχική ατμόσφαιρα φαιδρότητας των ηρώων και των καταστάσεων μετατρέπεται σιγά-σιγά σε μια μοιραία και καταστροφική δίνη που ρουφάει ό,τι όμορφο πάει να γεννηθεί. Οραματίζομαι να φτιάξουμε μια παράσταση με πολύ γέλιο και πολλή αμηχανία. Αυτό που θα κυριαρχεί να είναι η αδυναμία των ηρώων να διαχειριστούν το ανεξήγητο, το παράλογο, το οδυνηρό. Μια παράσταση που θα φωτίζει το μεγαλείο και την ανοησία του Έρωτα». 14-23/2, Μικρή Σκηνή
Άρης Μπινιάρης
«Βάκχες» του Ευριπίδη
Φωτό: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΡΑΤΖΑΣ
«Με τις “Βάκχες” είχα ασχοληθεί ξανά το 2010, που τις είχα παρουσιάσει στο Bios. Τώρα επανέρχομαι μέσω μιας τελείως διαφορετικής προσέγγισης, αλλά και θέση. Μου ασκούν μεγάλη γοητεία για πολλούς λόγους, αλλά αυτή τη στιγμή θα προκρίνω έναν. Το κείμενο αναφέρεται σε ένα ανεξερεύνητο ψυχικό πεδίο και αναρωτιέται στο πόσο διατεθειμένοι είμαστε να το γνωρίσουμε. Καθώς εμμένουμε στην (απο)μόνωση θα επιτρέπουμε τη συμφιλίωση με τα συναισθήματά μας; Και μέσω ποιας διαδικασίας; Η γη της Θήβας, όπου ζει ο Πενθέας, είναι ένα άγονο, άνυδρο τοπίο. Θέλουμε να δούμε πώς αυτό το τοπίο θα διαρραγεί και θα γονιμοποιηθεί από τη ζωοφόρο ενέργεια που φέρνει ο Διόνυσος.
Η παράσταση θα επιχειρήσει να αποκαλύψει και να διεγείρει ποιότητες μιας κρυμμένης ζωτικότητας και θα αναζητήσει τον ερωτισμό που προκαλείται μέσω μιας επαναστατικής διαδικασίας. Η προσέγγισή μου κι εδώ έχει να κάνει με τη μουσική, πόσο μάλλον που για μένα το ίδιο το έργο το απαιτεί αφού ο ένας από τους δύο βασικούς ήρωες είναι ο Διόνυσος, ο ίδιος ο θεός του Θεάτρου και των Τεχνών. Οι “Βάκχες” θα διεκδικήσουν το χώρο τους στηριζόμενοι στο νεύρο της ροκ μουσικής (που γράφουν ο Βίκτωρας Κουλουμπής και ο Πάνος Σαρδέλης)». 21/3-1/4, Κεντρική Σκηνή
15°
