Μουσικη

Η φαντασία στην εξουσία

Την ώρα που το rock’n’roll αγκομαχάει χωρίς έμπνευση, η μαύρη μουσική έχει κάτι να πει

max.jpg
Μάκης Μηλάτος
ΤΕΥΧΟΣ 529
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
98984-221524.jpg

Η μουσική των λευκών προχωράει αμήχανη, αβέβαιη και χωρίς νέες ιδέες στον 21ο αιώνα. Καθώς η φαντασία απουσιάζει φανερά, επιστρέφει φοβισμένη στον ένδοξο παρελθόν για να ξαναπεί την ίδια παλιά ιστορία σε νέα εκδοχή: νεο-ψυχεδέλεια, νεο-garage, νεο-folk, νεο-rhythm and blues και άλλες νεο-παλιές ιδέες που κρύβουν την αμηχανία κάτω απ’ το χαλί.  Αν ξέρεις καλά τη μουσική πραγματικότητα της δεκαετίας του ’60 και του ’70, μπορείς κάλλιστα να πεις: «Εδώ ήρθαμε, πάμε να φύγουμε» και να το ’χεις δει όλο το έργο.

Κι επειδή «πες μου ποιος σ’ ακούει να σου πω ποιος είσαι», η μουσική αμηχανία, η έλλειψη φαντασίας, η χλιαρή διάθεση, η φανερή απουσία κάποιας ιντριγκαδόρικης ουσίας που θα προκαλέσει χημικές αντιδράσεις ήταν διάχυτη πριν από λίγες μέρες στη Μαλακάσα. Δύο εξαιρετικά συγκροτήματα που αντιπροσωπεύουν επάξια την επιστροφή στο ένδοξο παρελθόν του blues και της garagοψυχεδέλειας, και μάλιστα αποτελούν δύο από τις πιο χαρισματικές περιπτώσεις –οι Black Κeys και οι Black Angels– και έπαιξαν υποδειγματικά, βρέθηκαν μπροστά σε ένα κοινό άκεφο, αδιάφορο, αμήχανο, μετέωρο. Η indie, εναλλακτική κοινότητα των λευκών μεσοαστών (στην Ελλάδα και σε ολόκληρο τον κόσμο) στέκει αμήχανη και άκεφη –«ωσεί παρούσα»– μπροστά στην έλλειψη φαντασίας που της προτείνουν ως άποψη τα συγκροτήματά της. Θαυμάσια εκτελεσμένη, δημιουργικά αντιγραμμένη, πειστικά μεταμφιεσμένη, αλλά χωρίς νέες ιδέες και φοβική σε προσωπικές απόψεις.

Την ίδια ώρα η μαύρη μουσική, από την Αφρική ως τα σοκάκια της Νέας Υόρκης, δεν φοβάται να δοκιμάσει, έχει ιδέες, φαντασία και δημιουργικό οίστρο. Κοιτάζω τις λίστες με τους δίσκους που έχουν συγκεντρώσει –διεθνώς– μεγάλες βαθμολογίες από πάρα πολλούς κριτικούς και βλέπω τα ονόματα: Flying Lotus, Kanye West, D’ Angelo, Run the Jewels, Kamasi Washington, Mbongwana Star, Bessekou Kouyate... και άλμπουμ όπως: «Yeezus», «Black Messiah», «Until the Quiet Comes», «Epic», «From Kinshasa», «Ba Power»... Για κάποια από αυτά έχω εκφραστεί κι εγώ με ενθουσιασμό για τη φαντασία, την τόλμη και τη διάθεση για νέες ιδέες.

Ακούω αυτές τις μέρες το «To Pimp A Butterfly» του 27χρονου Kendrick Lamar και ανακαλύπτω ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά. Ξεφεύγοντας από τα στενά πλαίσια του χιπ-χοπ, κινείται από το χώρο της jazz ως το funk και δημιουργεί μια δική του μοντέρνα ιδέα στην οποία χρησιμοποιεί, σχολιάζει, κοροϊδεύει και προβοκάρει το παρελθόν της μαύρης μουσικής την ίδια ώρα που το σέβεται και το χρησιμοποιεί χωρίς να του επιτρέπει να τον καπελώσει. Είναι σεβαστικός και ασεβής ταυτόχρονα και δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει σαξόφωνα, τσέλα, κλαρινέτα, βιολιά και πιάνο, δημιουργώντας το δικό του χαρμάνι.

Οι Dr. Dre, George Klinton, Snoop Dogg, Bilal, Pharrell Williams, Anna Wise, Rapsody σπεύδουν να τον βοηθήσουν, ο ίδιος χρησιμοποιεί υλικό από Michael Jackson, James Brown, Sufjan Stevens, Lalah Hathaway, «συνομιλεί» με τον Tupac, απαγγέλλει ποιήματα, μιλάει για τη βία, τη φήμη, την πολιτική, το χρήμα, το χρώμα του δέρματος, την ανισότητα, τους νεκρούς από την αστυνομία και δημιουργεί ένα πολυσύνθετο έργο, ένα μουσικό ντοκιμαντέρ που έχει ιδέες, έχει άποψη, έχει δημιουργική τρέλα, είναι τολμηρό και καθόλου εύκολο ή ευχάριστο. Το αγαπάς ή το μισείς, αλλά δύσκολα το προσπερνάς.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ