Ντάνες από βινύλια και cd παντού. Για να κυκλοφορήσω στο σπίτι μου κάνω σλάλομ και επιδέξιες κινήσεις γύρω από βουνά δίσκων. Για χιλιοστή φορά προσπαθώ με κάποια ανακατανομή να κερδίσω λίγο χώρο. Όσοι φίλοι μου περνάνε απ’ το σπίτι και βλέπουν αυτά τα «βουνά» μουσικής έχουν αμέσως δύο ερωτήσεις: «Τα ’χεις ακούσει οοόλα αυτά;», κι αμέσως μετά, «Τα ’χεις ακούσει ολόκληρα;».
Άρχισα να ασχολούμαι με τη μουσική όταν πια ο «μεγάλος δίσκος» (ή LP) είχε κυριαρχήσει οριστικά και τα σιγκλάκια ήταν μια παλιά ιστορία που εκπροσωπούσε την εποχή του rock & roll, των jukebox, των teenager και τη «στιγμιαία» εκδοχή της μουσικής που κρατούσε 3 λεπτά και ήταν ένα καταναλωτικό προϊόν χωρίς τις μουσικές διαστάσεις που είχε ένας «μεγάλος δίσκος».
Όπως λέει και ο Charlie Gillett στον «Ήχο της πόλης» σχετικά μ’ αυτό το θέμα: «Για τους υπεύθυνους ρεπερτορίου των μεγάλων εταιρειών, το σύμφυτο με το rock & roll πρόβλημα ήταν ότι, επειδή ακριβώς απευθυνόταν στους νεαρούς εφήβους, θα πουλιόταν κυρίως σε μικρούς δίσκους 45 στροφών...».
Βέβαια το punk για λόγους κόστους, ταχύτητας, rock & roll νοσταλγίας, ευκολίας, αλλά κι επειδή τα περισσότερα γκρουπ του είδους δεν είχαν τη δυνατότητα να συγκροτήσουν ένα ολοκληρωμένο άλμπουμ, επανέφερε το σιγκλάκι σαν πρωτεύον υλικό.
Ποτέ δεν μπήκα ιδιαίτερα στο τριπ με τα 45άρια, η αντίληψη των 3 λεπτών (και τέρμα) δεν ήταν του γούστου μου. Δεν κάνει κάπως σαν πρόωρη εκσπερμάτωση;
Η δική μου ιεροτελεστία περιλάμβανε πάντα τη διάρκεια ενός LP, εξώφυλλο στο χέρι, ανάγνωση των στίχων, ένα τριπ που διαρκούσε 40 λεπτά και η μόνη διάσπαση που ανεχόταν ήταν όταν, σαν υπνωτισμένος, σηκωνόμουν για να αλλάξω πλευρά.
Όταν οι μεγάλοι δίσκοι άρχισαν να κυριαρχούν, η μουσική ξέφυγε από το πλαίσιο της «νεανικής τρέλας» και απέκτησε διαστάσεις τέχνης. Ολοκληρωμένα έργα αντικαθιστούσαν την εφηβική αντίληψη περί «3 λεπτών», που δεν έδινε καμία ιδιαίτερη αξία στη νέα (τότε) μουσική.
Όταν όμως άρχισαν να κυκλοφορούν άλμπουμ σαν το St. Pepper’s Lonely Heart’s Club Band (που για να το υπερασπιστούν ως ολοκληρωμένο έργο οι Beatles αρνήθηκαν να κυκλοφορήσουν σιγκλάκι) ή το Pet Sounds, η pop/rock μουσική πήγε αλλού, κατακτώντας τη διάσταση που είχαν (ως τότε) τα μουσικά έργα της τζαζ, της κλασικής ή της όπερας.
Στις μέρες μας η λογική του 45αριού επιστρέφει και δεν είναι λίγοι αυτοί που ανησυχούν για το αν θα γυρίσουμε πάλι (αν δεν είμαστε ήδη) στην εποχή της δεκαετίας του ’50, με τη μουσική να μετατρέπεται σ’ ένα φτηνό, μονοδιάστατο, teenager προϊόν, αφαιρώντας απ’ τους δημιουργούς τη δυνατότητα να εκφραστούν ολοκληρωμένα. Μια κατάκτηση που άλλαξε τη μορφή της σύγχρονης μουσικής κινδυνεύει να χαθεί ή να παραμεριστεί. Όπως σημειώνει και ο Charlie Gillett: «Η στροφή από τους μικρούς δίσκους στα άλμπουμ ήταν αποφασιστική και οριστική. Από κει και πέρα κάθε καινούργιο όνομα που σεβόταν τον εαυτό του αναμενόταν να ηχογραφήσει ένα άλμπουμ σε διάστημα μηνών από την υπογραφή δισκογραφικού συμβολαίου, ενώ παλιότερα το άλμπουμ θεωρείτο ότι ήταν εμπορεύσιμο μόνο όταν ο καλλιτέχνης είχε τουλάχιστον μία επιτυχία σε μικρό δίσκο». Να λοιπόν που επιστρέφουμε ακριβώς σε αυτό το σημείο, αφού οι εταιρείες υπογράφουν πάλι με νέους καλλιτέχνες, με την προοπτική να τους κυκλοφορήσουν μερικά σιγκλάκια, που, αν πάνε καλά, να γίνουν ringtones ή υπόκρουση σε κάποιο διαφημιστικό σποτ.
Οι νεότερες γενιές «εκπαιδεύονται» να ακούνε πρόχειρα και εύκολα από κακής ηχητικής ποιότητας συμπιεσμένα αρχεία MP3 και να αγοράζουν τραγούδια από το i tunes. Οι παιχνιδομηχανές προωθούν τραγούδια και όχι LP, τα σιγκλάκια βινυλίου είναι πάλι το καινούργιο hype και οι πωλήσεις τους ανεβαίνουν διαρκώς, τα “consept-albums” είναι πια μια «αρχαία ιστορία», ο ακροατής που αφιερώνει χρόνο και αφοσιώνεται στην ακρόαση είναι είδος εν ανεπαρκεία (δες και το άρθρο: «Η απόλαυση της ακρόασης» στην A. V., στις 12/6/2008).
Τα στοιχεία λένε πως η αναλογία σε «κατεβάσματα» τραγουδιών/άλμπουμ είναι 20/1 και ο δείκτης αυτός μεταβάλλεται διαρκώς προς το χειρότερο. Αυτός είναι και ο λόγος που ο αρχηγός των Elbow Guy Garvey χαρακτήρισε το i tunes ως «θάνατο του άλμπουμ», ενώ ο Angus Young δικαιολόγησε την άρνηση των AC/DC να δώσουν τα τραγούδια τους στο i tunes για downloading λέγοντας: «Εμείς κάνουμε άλμπουμ, δεν κάνουμε σινγκλ». l
