Πώς η πλατφόρμα Bandcamp βοηθά τους μουσικούς τη διάρκεια της πανδημίας: Το πιλοτικό σχήμα κοπής βινυλίων και οι διαφορές με το Spotify και το Tidal.
Το My Space ήταν μια εξαιρετικά διαδεδομένη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, λίγο πριν επικρατήσει το Facebook. Πολλοί μουσικοί και δισκογραφικές εταιρείες είχαν τη βάση τους εκεί. Όταν το My Space παρήκμασε, ανέλαβε το Bandcamp…
… κι έδειξε από την αρχή το ανθρώπινο πρόσωπό του. Ειδικά στην εποχή της πανδημίας, καθιέρωσε τις Bandcamp Fridays, τις ημέρες δηλαδή που δεν κρατούσε το 10-15% που κρατάει συνήθως από τις πωλήσεις των δίσκων. Και μάλιστα διαφήμιζε κάθε Τετάρτη αυτή του την κίνηση, έτσι ώστε οι αγοραστές να θυμηθούν να περιμένουν μέχρι την Παρασκευή για να κάνουν τις αγορές τους.
Αν υποθέσουμε ότι μπορώ να χτυπήσω μεταξύ τους δύο κουτάλια, να ηχογραφήσω τέσσερις παραλλαγές αυτής μου της… σύνθεσης και να βρω ένα όνομα για το solo project μου, μπορώ να φτιάξω δωρεάν μία σελίδα στην πλατφόρμα του Bandcamp. Θα βάλω τιμή στο ψηφιακό μου maxi single, θα γράψω μερικά cd-r και θα περιμένω τους πελάτες μου. Η πλατφόρμα θα διαφημίσει τις πρώτες ημέρες την ύπαρξή μου και στη συνέχεια, όσο περισσότεροι θα μπαίνουν και θα ακούν τη μουσική μου, τόσο περισσότερο θα ασχολείται και το Bandcamp μαζί μου. Βεβαίως με 10.000 συγκροτήματα και εταιρείες, τα κουτάλια μου δεν έχουν σοβαρές πιθανότητες να πάνε καλά αλλά ποτέ δεν ξέρεις. Από την πλατφόρμα αυτή έχουν ξεκινήσει πολλοί γνωστοί μουσικοί ενώ αρκετοί προσχώρησαν μετά τις πρώτες τους επιτυχίες, συχνά παρατώντας τη δισκογραφική τους εταιρεία στα κρύα του λουτρού.
Μέσα στο 2020 πουλήθηκαν μέσω του Bandcamp 2.000.000 δίσκοι, οι διπλάσιοι απ’ ό,τι το 2019. Από μόνος του ο αριθμός δεν είναι τόσο μεγάλος, αν σκεφτεί κανείς ότι την εβδομάδα που τελείωσε στις 24 Δεκεμβρίου πουλήθηκαν 1.842.000 κομμάτια στην Αμερική μόνο, αριθμός που αποτελεί νέο ρεκόρ, με δεδομένο μάλιστα ότι ξεπεράστηκαν οι πωλήσεις cd κατά σχεδόν 200.000, πράγμα που έγινε μόλις για τέταρτη φορά από το 1991.
Οι καλλιτέχνες λοιπόν του Bandcamp γιατί πανηγυρίζουν; Οι αριθμοί των πωλήσεών τους για την καλύτερη ως τώρα χρονιά της πλατφόρμας είναι λίγο μεγαλύτεροι από τον αριθμό πωλήσεων μιας πολύ καλής εορταστικής εβδομάδας στην Αμερική. Όμως εδώ, έχουμε κυρίως να κάνουμε με underground σχήματα. Κι επιπλέον το Bandcamp βοηθάει πολύ. Η πλατφόρμα, για παράδειγμα, ανέπτυξε μέσα στην προηγούμενη χρονιά ένα πιλοτικό σχήμα κοπής δίσκων. Αναλάμβανε να κόψει τον δίσκο σου παίρνοντας χρήματα όχι από σένα αλλά από τις προπαραγγελίες των fans σου. Αρκεί η εξίσωση να έμοιαζε βιώσιμη. Τα πρώτα έσοδα πήγαιναν στην πλατφόρμα, μα μόλις οι πωλήσεις ξεπερνούσαν τα χρήματα που είχαν δαπανηθεί για την κοπή του δίσκου, η πλατφόρμα ξεκινούσε να κρατάει το γνωστό 10-15% και τα υπόλοιπα να κατευθύνονται στον καλλιτέχνη. Μέσα στο 2021, το Bandcamp θα επεκτείνει αυτόν τον τρόπο σε όλα του τα σχήματα, λειτουργώντας δηλαδή παράλληλα και ως ένα είδος crowd funding μέσο, ένα είδος Kickstarter, ας πούμε.
Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος για να αγαπήσουν οι καλλιτέχνες το Bandcamp, τη μοναδική πλατφόρμα που τους υποστηρίζει, τη μοναδική πλατφόρμα που τους επιτρέπει να φτιάξουν τη σελίδα τους όπως τη θέλουν, τη μοναδική πλατφόρμα που τους επιτρέπει να ρίξουν μέσα όσο merchandise επιθυμούν κι επιπλέον τους πληρώνει περίπου τα δεκαπλάσια απ’ ό,τι οι υπηρεσίες streaming, όπως το Spotify και το Tidal.
Αν δεχτούμε ότι το μέλλον της μουσικής είναι ψηφιακό, πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος ώστε να μείνουν αναλλοίωτα κάποια από τα ανθρώπινα (αναλογικά) χαρακτηριστικά της. Επιπλέον, πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε οι παλαβοί αυτού του κόσμου (οι vinyl junkies) να μπορούν να βρουν έναν δίσκο που τους αρέσει σε βινύλιο ή ακόμη και σε κασέτα. Το Bandcamp με σεβασμό και σοβαρότητα, φαίνεται ότι μπορεί να τα καταφέρει σ’ αυτήν την διπλή αποστολή: να βοηθήσει μερικά underground συγκροτήματα να αναδειχθούν και να επιτρέψει στους εκλεκτικούς ακροατές μουσικής να ξεφύγουν από τις δαγκάνες του mainstream.
19°
