Είναι μία καλή εβδομάδα για να είσαι φαν του Morrissey;

Την περασμένη Δευτέρα 13 Μαΐου ο Morrissey εμφανίστηκε στο σόου του Τζίμι Φάλον ερμηνεύοντας το κομμάτι Morning Starship από τον επερχόμενο δίσκο του California Son που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου και θα αποτελείται από διασκευές γνωστών τραγουδιών. Η είδηση ωστόσο δεν είναι αυτή. Τα μίντια (παραδοσιακά, αλλά και social) στάθηκαν στο γεγονός πως ο Moz φορούσε στο πέτο του αυτό που φαίνεται να ήταν κονκάρδα με το λογότυπο του For Britain Movement, του ακροδεξιού Βρετανικού κόμματος της ακτιβίστριας κατά του Ισλάμ, Anne Marie Waters.

Μάλιστα σε συνέντευξή του την προηγούμενη χρονιά είχε δηλώσει: «Παρακολουθώ ένα νέο κόμμα που ονομάζεται For Britain, υπό την ηγεσία της Anne Marie Waters. Είναι η πρώτη φορά στη ζωή μου που θα ψηφίσω για ένα πολιτικό κόμμα. Τελικά έχω ελπίδα. Θεωρώ ότι η διαρκής εναλλαγή μεταξύ Tories και Εργατικών είναι άσκοπη. Το κόμμα "For Britain" δεν έχει λάβει υποστήριξη από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και έχει εκδιωχθεί ακόμη με τη συνηθισμένη παιδιάστικη κατηγορία του ρατσισμού. Δεν νομίζω ότι η λέξη ρατσιστής έχει άλλη σημασία, εκτός από το να σημαίνει “δεν συμφωνείς μαζί μου, είσαι ρατσιστής”. Οι άνθρωποι μπορούν να γίνοτν εντελώς, εντελώς ηλίθιοι».

Μία από τις φράσεις που αναπαράχθηκαν περισσότερο σε διάφορα post στα social από θιασώτες του Morrissey και μη είναι η παρακάτω: «ο νεαρός Moz μάλλον θα μισούσε τον σημερινό». Κατά πόσο όμως ισχύει αυτό; Ο 20χρονος Morrissey θα μισούσε αλήθεια τον 60άρη; Αφορμή για τον παρακάτω προβληματισμό στάθηκε η ανάρτηση του δημοσιογράφου – κειμενογράφου Βύρωνα Κριτζά στο Facebook, σήμερα ανήμερα των γενεθλίων του Morrissey.

Οι «συνειδητοποιημένοι φαν», όπως αναφέρει ο Κριτζάς, είναι εξοικειωμένοι με τις αιρετικές απόψεις του άνδρα με τις γλαδιόλες και για αυτό σήμερα Facebook και Twitter έχουν πλημμυρίσει από το hashtag #VivaHate που αποτελεί και τον τίτλο του πρώτου του δίσκου ως solo act, γιορτάζοντας τα γενέθλιά του και κλείνοντας μάλλον πονηρά το μάτι σε όσους σχολιάζουν την τελευταία δημόσια τοποθέτησή του.

Θυμίζουμε ενδεικτικά κάποιες από τις πιο φαρμακερές ατάκες που έχει ξεστομίσει κατά καιρούς:

Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις του Μπρέιβικ στη Νορβηγία το 2011, «Δε συγκρίνεται με τίποτα με αυτό που συμβαίνει σε κάτι McDonald’s και Kentucky Fried καθημερινά».

Σε συνέντευξή του στον Guardian για τη βία κατά των ζώων στην Κίνα: «Δε μπορεί παρά να αναγνωρίσει κανείς ότι οι Κινέζοι είναι υποείδος».

Στο φεστιβάλ Coachella το 2009: «Η μυρωδιά από ζώα που καίγονται μου φέρνει αναγούλα. Μυρίζω καμένη σάρκα… και ελπίζω μα το Θεό να είναι ανθρώπινη».

Τα (διχαστικά) ερωτήματα ωστόσο παραμένουν: Μπορούμε τελικά να διαχωρίζουμε τον καλλιτέχνη από το έργο του; Πόσο εύκολα αποκαθηλώνουμε τα είδωλά μας στην εποχή που όλα μπαίνουν κάτω από το μικροσκόπιο του political correct; Ο Μάκης Μηλάτος σε πρόσφατο άρθρο του στο athensvoice.gr με αφορμή την είδηση για την κονκάρδα, αναφέρθηκε σε μερικές ακόμη περιπτώσεις καλλιτεχνών με «συντηρητική συμπεριφορά», μεταξύ αυτών ο Έρικ Κλάπτον, ο Φιλ Κόλινς και ο Έλβις σημειώνοντας μάλιστα ότι «η δημιουργία δεν σε κάνει απαραίτητα ένα ανοιχτόμυαλο άτομο, αν δεν θέλεις να γίνεις». Έχουν αποτυπωθεί αυτές οι δηλώσεις στη μνήμη μας; Μάλλον όχι, καθώς η δύναμη των social media όπου πλέον ο καθένας μπορεί να καταθέσει τα #2cent του δεν υφίστατο. Παράλληλα όμως - αν και οι συντηρητικές απόψεις των παραπάνω καλλιτεχνών είχαν σχεδόν πάντα να κάνουν με την εκάστοτε πολιτική συγκυρία - δεν υφίστατο εξίσου και η άνοδος της ακροδεξιάς παγκοσμίως.  

Ας δούμε τι πρεσβεύει το κίνημα For Britain. Σύμφωνα με τον επίσημο ιστότοπο του κόμματος πρόκειται για ένα «θετικό κόμμα υπέρ των Βρετανών, υπέρ της δημοκρατίας που πιστεύει στη διαφύλαξη της κουλτούρας και των αξιών της αξιοπρεπούς βρετανικής πλειοψηφίας και τη μεταφορά τους στις επόμενες γενιές», ενώ αναφορικά με την πολιτική τους τονίζουν ότι δεν φοβούνται «να μιλήσουν με ειλικρίνεια για το Ισλαμ», κάτι που θεωρείται κατά τους ίδιους θέμα ταμπού. Σε ειδικό section του site τους μάλιστα υπάρχει «ανάλυση» του Ισλαμ και των διδαχών του Κορανίου, που σύμφωνα πάντα με το κόμμα προάγουν την υποταγή, την εκμετάλλευση, την σκληρότητα και τη βία και κλείνει με τη θέση του κόμματος πάνω στον μουσουλμανικό πληθυσμό της χώρας. Μεταξύ άλλων αναφέρεται: «Το For Britain αποδέχεται το γεγονός ότι πολλοί Βρετανοί μουσουλμάνοι είναι ειρηνικοί και νομοταγείς πολίτες, ωστόσο δε φαίνεται να υπάρχει κανένας λόγος να πιστέψουμε ότι, αν αφεθούν μόνοι, θα δημιουργήσουν και θα υιοθετήσουν μία φιλελεύθερη ανάγνωση του Ισλάμ και θα γίνουν δισανεχτικοί στη βία που διδάσκει το Κοράνι και εφαρμόστηκε από τον Μωάμεθ. Αντίθετα, όλα τα σημάδια δείχνουν ότι ο μουσουλμανικός πληθυσμός του Ηνωμένου Βασιλείου, όσο αυξάνεται γίνεται όλο και πιο ενδοσκοπικός και κυριολεκτικός πάνω στην συμπεριφορά του ως προς το Ισλαμ, δημιουργώντας εναλλακτικές δομές εξουσίας στις πόλεις μας […]».  

Έχει λοιπόν ο Morrissey το δικαίωμα να λέει ό,τι θέλει κι εμείς το αντίστοιχο να συνεχίσουμε να τον ακούμε; Ίσως όσο περνάει ο καιρός να γίνεται όλο και πιο αδύνατο να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα ειλικρινά και με το χέρι στην καρδιά, όχι μόνο σε σχέση με τον πάντα προβοκάτορα και μέχρι πρότινος τουλάχιστον «χαριτωμένα» μισάνθρωπο Moz, αλλά και με άλλους καλλιτέχνες. Στο τέλος όμως, μια φωνή μέσα μας, έστω και ενοχική, μας λέει ότι ίσως η απάντηση να είναι στα τραγούδια και στο γεγονός ότι μας ανήκουν, περισσότερο μάλλον απ’ ό,τι στον καλλιτέχνη που τα ερμηνεύει.