Καντινέλια λένε στις Κυκλάδες τα γεράκια που ζευγαρώνουν στον αέρα. Αυτή την ονομασία επέλεξε ο Θανάσης Ζήκας και η Εύη Σεϊτανίδου για το μουσικό σχήμα τους που επίσης ταξιδεύει σε όλη την Ελλάδα. Όταν πρωτομιλήσαμε στο τηλέφωνο είχαν ένα live στη Θεσσαλονίκη, στο δεύτερο μας τηλεφώνημα θα έπαιζαν κάπου στην Πάτρα και λίγο μετά στο Αργοστόλι.
Ένα περιοδεύον μουσικό σχήμα λοιπόν που μπορεί να τους ακούσεις σε κάποιο νησί να παίζουν τις μουσικές τους μέρα μεσημέρι ή σε μια πόλη της Βόρειας Ελλάδας ή μια βραδιά στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο. Κι αν η αναβίωση της παραδοσιακής μουσικής έχει γίνει μόδα τότε είναι επιτέλους μια μόδα με ουσία. Κι αν τα συγκροτήματα αυτά που μας ξαναθυμίζουν ή μαθαίνουν στους νεότερους παραδοσιακά τραγούδια (Mode Plagal, VICS κ.α.) έχουν απήχηση τότε κάτι γίνεται πολύ σωστά.
Δύο κιθάρες και δύο ζεστές φωνές. Βάλτε λίγο κρασί και πάμε να τους γνωρίσουμε καλύτερα.
Ο νομαδικός τρόπος ζωής που ανέφερα παραπάνω σας κουράζει ή τον απολαμβάνετε;
Όλα αυτά τα ταξίδια γίνονται συνδυαστικά, δηλαδή δεν πάμε μόνο για το live και μετά φεύγουμε, βλέπουμε φίλους, γνωρίζουμε τους ανθρώπους και το μέρος .Καμιά φορά μάλιστα προκύπτει και κάποιο αυτοσχέδιο γλεντάκι σε φιλικά σπίτια. Μας αρέσει να μαθαίνουμε από τους ντόπιους, για τη ζωή τους, τις συνήθειές τους, τον τρόπο που γλεντάνε. Ειδικά όταν είσαι ζευγάρι το να ταξιδεύεις και να παίζεις μουσική είναι ό,τι καλύτερο. Είναι και λειτουργικό το θέμα. Εμείς παίζουμε τα τραγούδια μας, είναι σαν μία παράσταση το πρόγραμμά μας οπότε δεν γίνεται να παίζουμε στο ίδιο μέρος κάθε φορά. Το επικοινωνούμε ταξιδεύοντας.
Πριν γίνετε όμως περιοδεύον συγκρότημα, παίζατε μουσική και οι δύο από μικροί;
Εύη: Εγώ ήμουν τυχερή γιατί στο οικογενειακό μου περιβάλλον, παρόλο που δεν ήταν μουσικοί, αγαπούσαν τη μουσική και τραγουδούσαν σχεδόν όλοι και μάλιστα κουρδισμένα. Οπότε μέσω της μίμησης έμαθα να εκφράζομαι με το τραγούδι από την κούνια. Είναι πολύ σημαντικό να τραγουδάμε οι άνθρωποι. Είναι μια διαδικασία λυτρωτική, αποσυμπίεσης.
Αργότερα ξεκίνησα μαθήματα κιθάρας και λύρας και καταρτίστηκα και τεχνικά στη μουσική.
Θανάσης: Μεγάλωσα σ'ένα σπίτι με πατέρα τραγουδοποιό και έτσι γνώρισα τη δουλειά αυτή από τα παρασκήνια. Στα σχολικά μου χρόνια έπαιζα ηλεκτρική κιθάρα σε rock n roll μπάντες έως ότου πήγα στην σχολή Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής στην Άρτα που γοητεύτηκα από την παραδοσιακή μουσική. Οι κλίμακες, οι ρυθμοί, τα όργανα, όλα αυτά ήταν τόσο ιδιαίτερα για τα τότε αυτιά μου. Έτσι σιγά σιγά ήθελα να εκφράσω την αλήθεια μου όπως την έβλεπα και την βίωνα στην ελληνική κοινωνία, σε αυτόν τον τόπο. Άλλες ανάγκες είχαν οι κοινωνίες της Αγγλίας και έβγαλαν τους Rolling Stones και τους Beatles. Δεν ήθελα να κάνω μια τέτοια μίμηση, μου φαινόταν κάπως ετεροχρονισμένη όπως μοιάζει η Ελλάδα σαν φερέφωνο της Δύσης. Έτσι άρχισα σιγά σιγά να ακούω μια μουσική στα αυτιά μου που παντρεύει την ντόπια με την παγκόσμια μουσική. Η μεγαλύτερη δυσκολία μου ήταν να βρω μουσικούς που να γνωρίζουν την παραδοσιακή μουσική αλλά ταυτόχρονα και την παγκόσμια. Για καλή μου τύχη σκόνταψα πάνω στην Εύη.
Πώς βρεθήκατε;
Κάποια στιγμή στη Θεσσαλονίκη, στην έκθεση λαϊκής κιθάρας παρουσίαζα σαν οργανοποιός δύο κιθάρες. Εκεί γνωριστήκαμε με την Εύη και την ίδια μέρα κιόλας κατεβήκαμε στην παραλία και παίξαμε μουσική στο δρόμο. Ανέκαθεν όταν συναντιόντουσαν δύο μουσικοί ο κώδικας ήταν ο ένας να κρατάει το ρυθμό και ο άλλος τη μελωδία (ζυγιά). Αυτό κάνουμε κι εμείς με αυτό τον απλό τρόπο που γινόταν πάντα. Οι δύο λαϊκές κιθάρες προσφέρονται σε μια τέτοια διαδικασία γιατί και μπορούν να μιμηθούν διάφορα όργανα και μπορούν να παίξουν ενορχηστρωτικά διάφορους ρόλους όπως π.χ. μπάσο, κρουστά, εναρμόνιση και σόλο.
Είναι μόδα αυτό που συμβαίνει με την παραδοσιακή μουσική; Αν στα δικά μου σχολικά χρόνια κάποιο παιδί άκουγε παραδοσιακά τραγούδια θα ήταν σίγουρα η εξαίρεση και προφανώς θα είχε χλευασμό από τους συμμαθητές του. Πλέον έχουμε συναυλίες μουσικών που παίζουν παραδοσιακά σε ροκ εκτέλεση και γίνεται χαμός από πιτσιρικάδες. Πώς το εξηγείτε αυτό;
Υπάρχει όντως μια τάση επιστροφής στις ρίζες, το οποίο το αντιλαμβανόμαστε σαν μια ανάγκη επαναπροσδιορισμού. Σε αυτό συνετέλεσαν πολλά. Κάτι λίγο η κρίση, οικονομική και αξιακή, η παγκοσμιοποίηση που σε καλεί να διατηρήσεις την ταυτότητά σου, κάτι λίγο το διαδίκτυο που έκανε προσβάσιμες κάποιες εκτελέσεις από παλιά τραγούδια που νωρίτερα οι περισσότεροι δεν είχαμε ιδέα, κάτι λίγο τα μουσικά σχολεία και οι σχολές που βγάλανε φουρνιές πλήρως καταρτισμένων μουσικών. Ε όλα αυτά έπαιξαν το ρόλο τους. Το θέμα είναι τι θα κάνεις μετά από αυτή τη βουτιά στη ρίζα.
Από τι επηρεάζεστε;
Ζούμε σε μια ανατρεπτική εποχή με την κβαντική φυσική στο προσκήνιο που σίγουρα δεν μπορεί να μας αφήσει αδιάφορους. Προσπαθούμε να εκφράσουμε όλα αυτά που αντιλαμβανόμαστε και μας απασχολούνε όπως τα βλέπουμε στο σήμερα, προτείνοντας και όχι μόνο συντηρώντας. Ο σημερινός μουσικός έχει τη δυνατότητα πρόσβασης σε πολλές μουσικές όπως επίσης ζει σε ένα καταιγισμό πληροφοριών. Έτσι θέλοντας και μη, συνειδητά ή ασυνείδητα, επηρεάζεται από όλα αυτά.
Είναι θεμιτό να τροποποιεί κανείς την παράδοση;
Στα αρχαϊκά χρόνια ο Αρχίλοχος, όταν κυριαρχούσε ακόμα το Ομηρικό ιδεώδες, σε έναν ύμνο που του ζητήθηκε να γράψει είπε το βασιλιά χονδρό και με μεγάλη μύτη. Αυτό ήτανε μια επανάσταση, μια ανατροπή της παράδοσης. Υπάρχει μια παράδοση που σου παραδίδεται αλλά και μία που δημιουργείς.
22°
