Μουσικη

H Bjork είναι τέχνη

Με αφορμή το καινούργιο της άλμπουμ «Utopia»

max.jpg
Μάκης Μηλάτος
ΤΕΥΧΟΣ 637
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Bjork

Όποιος θέλει να ακούσει μουσική και τραγούδια με την παραδοσιακή έννοια ας ακούσει κάτι άλλο, όποιος ψάχνει μία ακόμη δίοδο για να εισχωρήσει στο καλλιτεχνικό έργο της Bjork ας πατήσει το play.

Αυτό που η Marina Abramovic δεν κατόρθωσε να υποστηρίξει πειστικά ως το τέλος, να αποτελέσει η ίδια αντικείμενο τέχνης, η Bjork (από μία εντελώς διαφορετική σκοπιά) το κάνει τέλεια τα τελευταία χρόνια. Διότι πλέον δεν κάνει τέχνη, είναι η ίδια τέχνη. Δεν κάνει τραγούδια που μπορείς να ακούσεις στο ραδιόφωνο ή να σιγοτραγουδήσεις, δεν γράφει μουσική που μπορείς να σφυρίξεις τη μελωδία της (καθώς «δεν υπάρχει» μελωδία), αλλά δημιουργεί ηχητικά τοπία που είναι μέρος ενός εικαστικού συνόλου με επίκεντρο την ίδια, τις φωνητικές της ακροβασίες, τις μεταμφιέσεις της, τα βίντεο, την ίδια της τη ζωή. Όπως ο Eno παλιότερα δοκίμασε να δημιουργήσει μουσική που να ερεθίζει και άλλες αισθήσεις πέραν της ακοής, έτσι και η Bjork αποπειράται να δημιουργήσει ένα είδος μουσικής τοιχογραφίας που συμπληρώνεται εικαστικά από τις μεταμφιέσεις και τα βίντεο. Ξέχασε για λίγο πως ακούς μουσική και δες αυτόν τον «πίνακα» με ηχητική υπόκρουση...

björk - the gate

Εμπνεόμενη από όσα βιώνει, από χωρισμούς και έρωτες αλλά και από αυτό τον παράδοξο τόπο στον οποίο μεγάλωσε και ζει, η Bjork δημιουργεί αλλόκοτες alien όπερες, εικαστικές εγκαταστάσεις μοντέρνας τέχνης, ηχητικά τοπία, multimedia έργα, που περιλαμβάνουν την ίδια ως κεντρικό θέμα και αφορμή. H Bjork, η μουσική της, οι μεταμφιέσεις, τα βίντεο και η θεματολογία της θα μπορούσαν να είναι έναs pace κόμικ από το μέλλον.

Bjork

Αντιλαμβάνομαι εκείνους τους ακροατές που «φεύγουν απογοητευμένοι στη μέση του έργου» καθώς πλέον δεν βρίσκουν σημείο επαφής με τη μουσική(;) της Bjork, κάτι σαν αυτό που τους έκανε να την αγαπήσουν από την εποχή των Sugarcubes ή των πρώτων χρόνων της σόλο καριέρας της. Αυτή η Bjork δεν υπάρχει πια και δεν θα ξαναϋπάρξει στο μέλλον.

Τώρα υπάρχει η Bjork των μουσικών τοπίων που χρησιμεύουν σαν μανδύας στη φωνή της, καθώς αφηγείται με ιδιαίτερο τρόπο ιστορίες με χωρισμούς, έρωτες, οικολογικές ανησυχίες και μελλοντολογικές αναφορές. Στο τέλος του δίσκου και στο τραγούδι «Future Forever» τραγουδάει: «Imagine a future and be in it… your past is a loop, turn it off». Η Bjork ατενίζει διαρκώς το μέλλον.

björk: blissing me

Στο καινούργιο της άλμπουμ, πέρα από τη φωνή της και τους ηλεκτρονικούς ήχους που παράγει με τη βοήθεια (και πάλι) του Arca στην παραγωγή, κυριαρχούν κελαϊδίσματα πουλιών και οι ήχοι από τα φλάουτα ενός γυναικείου συνόλου από την Ισλανδία, κάνοντας το ηχητικό τοπίο πιο ανάλαφρο και τη διάθεση πιο ευχάριστη, καθώς μετά το δυστοπικό «Vulnicura» που θρηνούσε ένα χωρισμό, έρχεται το ανάλαφρο και πολύχρωμο «Utopia» για να γιορτάσει τη ζωή που συνεχίζεται, μια νέα σχέση που γεννιέται. Τα πουλιά κελαϊδούν, η φύση αγάλλεται, τα ρομπότ φιλιούνται στο βάθος, ο γαλαξίας διαστέλλεται, η Bjork θα μπορούσε να είναι η τραγουδίστρια που οι εξωγήινοι θα φέρουν μαζί τους όταν μας επισκεφθούν, τείνοντάς μας χέρι φιλίας με τραγούδια χαράς και συμφιλίωσης και όχι καταστρέφοντάς μας, όπως φοβάται ο Stephen Hawking.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ