Οι αδερφοί Μπαράκ και Τόμερ Χέιμαν έφτιαξαν ένα σπουδαίο ντοκιμαντέρ με τίτλο «Who's Gonna Love Me Now?». Η αληθινή ιστορία του Σαρ, ενός οροθετικού, πρώην αλεξιπτωτιστή τού ισραηλινού στρατού, ο οποίος μετά την αποκάλυψη ότι είναι ομοφυλόφιλος εκδιώχθηκε από το «κιμπούτς» όπου ζούσε. Πήγε στο Λονδίνο όπου έμεινε για 17 χρόνια απομακρυσμένος και από την οικογένειά του αλλά κάποια στιγμή ένιωσε την ανάγκη να γυρίσει πίσω στην οικογένεια και τον τόπο του.
Who's Gonna Love Me Now?
Το ντοκιμαντέρ κέρδισε το βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ του Βερολίνου
Ο Τόμερ Χέιμαν βρέθηκε στην Αθήνα την Κυριακή 16 Δεκεμβρίου. Το ίδιο απόγευμα θα παρέδιδε ένα masterclass,ως μέρος του Film Factory της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου με τίτλο «Πώς να χτίσετε σχέση με τον χαρακτήρα της ταινίας σας».
Τον συνάντησα την Κυριακή το μεσημέρι και η συζήτησή μας ξεκίνησε από το ασανσέρ του ξενοδοχείου, καθώς πηγαίναμε προς τον χώρο που θα κάναμε την συνέντευξη. Η πρώτη ερώτηση έγινε από εκείνον σε μένα: «ποιες ισραηλινές ταινίες σου αρέσουν;». «θεωρώ αριστούργημα το «Lebanon». Όμως μου αρέσουν πάρα πολύ και το «Lemontree» και το «Βαλς με τον Μπασίρ», του απάντησα…
Μετά ήρθε η σειρά μου να ρωτήσω…
Ανήκετε κι εσείς σε μια νέα γενιά Ισραηλινών σκηνοθετών που δημιουργεί σπουδαίες ταινίες και συχνά με θέματα που θεωρητικά δεν θα περίμενε κανείς να βγουν προς τα έξω από Ισραηλινούς. Και όμως αυτό συμβαίνει επαναλαμβανόμενα και κόντρα στο πως έχουμε στο μυαλό μας το Ισραήλ εμείς οι «απ’ έξω»…
Συμφωνώ μαζί σας. Ευτυχώς ανήκω σε αυτήν την νέα, ή μάλλον όχι και τόσο νέα, πια, γενιά, που τόλμησε να υψώσει μια εντελώς ανεξάρτητη φωνή, που σημαίνει ότι δεν έχεις καμία δέσμευση ή αφοσίωση στην «επίσημη» φωνή και τολμήσαμε να θίξουμε πολλά θέματα που μέχρι πρότινος ήταν κρυμμένα στο Ισραήλ. Που σημαίνει να αναρωτιέσαι για τον εαυτό σου, για την οικογένειά σου, για τη χώρα σου. Συνήθως για τον υπόλοιπο κόσμο το Ισραήλ είναι μαύρο ή άσπρο. Το μισείς ή το συμπαθείς. Στο ενδιάμεσο, σύμφωνα με τη δική μου οπτική, ο κόσμος ξέχασε ότι είμαστε κανονικοί άνθρωποι που ζούμε κανονικές ζωές, κάνουμε σεξ, αγαπιόμαστε, έχουμε οικονομικά προβλήματα και άλλα θέματα, και δεν ξυπνάμε το πρωί σκεπτόμενοι ποιον θα σκοτώσουμε ή αν θα μας σκοτώσουν.
Είμαστε η νέα γενιά που τολμάει να θέτει ερωτήματα αρχικά για το Ισραήλ. Αυτό είναι το σημαντικότερο που βγάζει το «Lemontree», ας πούμε, ή το «Βαλς με τον Μπασίρ» και το «Lebanon». Ταινίες που έστησαν έναν «καθρέφτη» μπροστά στο Ισραηλινό κοινό. Και κάποιες φορές αυτός ο καθρέπτης δεν ήταν εύκολος, ούτε έδειχνε όμορφα πράγματα. Το Ισραήλ διανύει σημαντικές ημέρες. Ειδικά οι δημιουργοί ντοκιμαντέρ έχουν έναν στόχο, μια αποστολή: να είναι παρόντες, να «σκάβουν», να αναδύουν τα θέματα, και να καλούν τον κόσμο σε κουβέντα.
Όμως, για να ταρακουνήσετε όσους δεν είναι σαν εσάς, πρέπει οπωσδήποτε να είστε ο εαυτός σας. Είναι λίγο παγίδα αυτό.
Βρίσκομαι στην Αθήνα και θα μιλήσω με περισσότερους από 15 σκηνοθέτες, καλεσμένος για το νέο μου project. Αν αρχίσεις να σκέφτεσαι από αυτή τη θέση, της φήμης και της επιτυχίας, το χάνεις και οι ταινίες σου γίνονται βαρετές ή προφανείς. Τότε θα πρέπει να πάω σπίτι μου και να μην κάνω ταινίες πια. Είναι θέμα ακεραιότητας ως προς τον εαυτό σου, στα πιστεύω σου. Δουλεύω σκληρά για να ταρακουνάω τον εαυτό μου, να του δίνω ψυχρολουσίες και να του θυμίζω να μιλάει με εμένα πρώτα. Αλλιώς εκεί έξω υπάρχουν εκατομμύρια σαν εσένα και δεν υπάρχει λόγος για επόμενη ταινία αν δεν βρεις αυτό το μοναδικό «χρώμα» για να δώσεις στον κόσμο.
Έχοντας γυρίσει το «Who’s gonna love me now», έχετε βγάλει ένα συμπέρασμα για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται ο συντηρητισμός, κυρίως όταν προέρχεται από πολύ δικά σου πρόσωπα, την οικογένειά σου;
Αυτή η ταινία είναι ένα καλό παράδειγμα, γιατί ακολουθεί έναν τύπο για χρόνια, ο οποίος έρχεται από μία πολύ συντηρητική , θρησκευόμενη οικογένεια, από ένα μικρό κιμπούτς, μία πολύ κλειστή κοινωνία, πριν φύγει για το Λονδίνο. Η επιλογή του να γυρίσει στο Ισραήλ για να αντιμετωπίσει τις αξίες της συντηρητικής κοινωνίας του, και να έρθει σε αντιπαράθεση μαζί τους είναι πολύ σωστή και πολύ γενναία. Ο Σαρ τώρα έχει μία πολύ ισχυρή θέση στο Ίδρυμα για τον HIV στο Ισραήλ, έχει ανακοινώσει ότι είναι φορέας, γιατί το θέμα είναι να μην υπάρχει τίποτα κρυφό. Υπάρχει καμπάνια σε όλα τα Μ.Μ.Ε. του Ισραήλ, με το πρόσωπο του , να δηλώνει ότι δεν θα πει ψέματα γι αυτό, και να προτρέπει και άλλους να χειριστούν διαφορετικά το κομμάτι που αφορά τον HIV. Είναι μεγάλη επανάσταση αυτό για το Ισραήλ.
Έχετε περάσει πολλές ώρες με την οικογένειά του για τις ανάγκες του ντοκιμαντέρ.
Περισσότερες από τριακόσιες ώρες. Μαζί με τον αδελφό μου.
Υπήρξε κάτι που καταγράψατε και στη συνέχεια αποφασίσατε ότι δεν έπρεπε να μπει στην ταινία;
Ένα πολύ προσωπικό θέμα μεταξύ των αδελφών που ένιωσα ότι δεν χρειάζεται να συμπεριληφθεί, μου το ζήτησε και ο ίδιος ο Σάρ οπότε δεν μπήκε. Υπάρχει όμως άλλη μία φοβερή σκηνή στην ταινία, όπου όλη η οικογένεια μαζεύεται και μιλάει εναντίον του, δεν τον θέλουν πίσω στο Ισραήλ και απορούν γιατί τους επισκέφτηκε. Είναι πολύ δυνατή η στιγμή αυτή γιατί όλοι του λένε κατάμουτρα πολύ σκληρά λόγια. Για να μπει αυτή τη σκηνή τους ρώτησα και πήρα την άδεια από όλους. Γιατί, πολύ εντυπωσιακά, ξαφνικά συνειδητοποίησαν ότι αφήνοντας αυτήν την ιστορία να βγει προς τα έξω, μπορεί να ωριμάσουν και άλλες οικογένειες για το θέμα αυτό. Η ταινία αφορά την επούλωση. Αυτή η συντηρητική οικογένεια είναι μια γενναία οικογένεια. Μπορούσαν να χάσουν πολλά στην κοινωνία στην οποία βρίσκονται. Δεν ζουν σε μια μεγάλη πόλη, ζουν σε μια κοινωνία που όλοι θα τους κουνήσουν το δάχτυλο, θα ξέρουν ότι είσαι ο αδελφός αυτού που έχει HIV. Φαντάζομαι και στην Ελλάδα θα γίνεται αυτό στα μικρά μέρη. Εξαιτίας της ταινίας, ο Σαρ πήρε εκατοντάδες μέιλ και γράμματα νέων ανθρώπων που ήθελαν να συναντηθούν μαζί του. Αυτός το έκανε, τους συμβούλεψε τους βοήθησε. Αυτή είναι η δύναμη του ντοκιμαντέρ.
Πιστεύετε τελικά ότι για την οικογένεια όλο αυτό ήταν επουλωτικό, ή απλά έμαθαν να διαχειρίζονται το τραύμα;
Το να μάθουν να διαχειρίζονται το τραύμα ήταν το πρώτο επίπεδο. Τώρα, με την προοπτική του χρόνου, ξέρουμε ότι ήταν διαδικασία επούλωσης. Στην αληθινή ζωή, ο πατέρας του Σαρ είναι πολύ δυναμικός, πολλά χρόνια της ζωής του τα πέρασε στον Ισραηλινό στρατό, και τώρα, είναι πολύ κοντά στον γιο του, μιλάνε στο τηλέφωνο κάθε μέρα, τον βλέπει κάθε Σαββατοκύριακο, και έτσι δημιουργείται κάτι πάρα πολύ δυνατό. Μόνο και μόνο επειδή τόλμησαν να κοιταχτούν στα μάτια και να τα πουν όλα. Το μήνυμα είναι να σταματήσει ο φόβος και να ειπωθούν όλα.
Who's Gonna Love Me Now?
Ποια ήταν η πιο χαρούμενη, ή αστεία στιγμή στην διάρκεια αυτών των 300 ωρών;
Ήταν πάρα πολλές. Μία όμως που θα θυμάμαι πάντα ήταν όταν ο πατέρας βρέθηκε στο Λονδίνο, στο London gay Men’s Chorus, περιτριγυρισμένος από πολλά γκέι ζευγάρια, και δεν μπορούσε να καταλάβει ποιος ήταν γκέι. Μπερδεύτηκε. Και μέσα από ένα πολύ ωραίο δρόμο κατάλαβε ότι μέχρι εκείνη τη στιγμή ζούσε σε μία φούσκα σε σχέση με τους γκέι. Πολύ γλυκιά στιγμή. Και η στιγμή με τη Χορωδία, που όλοι τραγουδούσαν κάποια τραγούδια του Sting και του Elton John και έφτιαχναν μία νέα εκδοχή αυτών των τραγουδιών δίνοντας τους νέο νόημα.
Ποια στιγμή από όλη αυτή τη διαδρομή σας αιφνιδίασε ολοκληρωτικά;
Όταν είχαμε την πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Βερολίνου η οικογένεια επέλεξε να έρθει μαζί μας. Τους ρωτήσαμε αν ήθελαν να ανέβουν στην σκηνή, ανέβηκαν, αγκάλιασαν τον Σαρ, και τον ευχαρίστησαν που τους ανάγκασε να πηδήξουν στο ποτάμι, κι ας ήταν το νερό ταραγμένο. Τους αγάπησα βαθιά.
Ποιον άνθρωπο θεωρείτε στρέιτ;
Στρέιτ είναι όσοι δεν κρίνουν τους άλλους για αυτό που είναι. Αυτοί που δεν έχουν στερεότυπα, κλισέ, προκαταλήψεις. Χωρίς τις κυβερνήσεις να καλλιεργούν μίσος ανάμεσα στον κόσμο. Και να τονίζουν τις διαφορές. Οι άνθρωποι μεταξύ τους μοιάζουν πολύ. Τόσο απλά.
