Βιβλιο

Βack to the future

7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, εκτόξευση. Πού; Στο υπερδιάστημα; Όχι, στη ρωγμή του χρόνου.

4754-202316.jpeg
Στέφανος Τσιτσόπουλος
ΤΕΥΧΟΣ 269
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
8049-18331.jpg

Η A.V. διακτινίζεται στην αρχαία Ελλάδα παρέα με το νέο μυθιστόρημα του Χρήστου Χωμενίδη

7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, εκτόξευση. Πού; Στο υπερδιάστημα; Όχι, στη ρωγμή του χρόνου. Σαν το Enterprise του “Star Trek”, με κίνηση όμως όπισθεν ολοταχώς, το μυθιστόρημα-διαστημόπλοιο «Λόγια Φτερά» (εκδ. Πατάκη) του Χρήστου Χωμενίδη προσγειώνεται στα παράλια της Ιωνίας του 8ου αιώνα π.Χ. Πώς θα επιβιώσει ο συγγραφέας σε αυτόν το χωροχρόνο, όταν το μόνο εφόδιο που έχει είναι η πεποίθηση πως το σύμπαν παίρνει νόημα και σχήμα μονάχα εφόσον το εξιστορούμε; Παλιά του τέχνη κόσκινο!

Τήνελλος, υιός Ανθρωπίωνος, από μητέρα Φοίνισσα, ψευδώνυμο Χείλων. Αυτός είναι ο ήρωας στον οποίον εισβάλλει σαν άλιεν ο Χωμενίδης. Με τα μάτια του βλέπει, με τα πόδια του τρέχει, από το στομάχι του τρέφεται, τη ζωή του εξιστορεί από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα. Από την Απολλώνια έως τη μυστηριώδη νήσο Γαρίδα, το «Λόγια Φτερά» είναι ένα road movie με πρωταγωνιστές αρχαίους, μια περιπλάνηση που ο Κέρουακ στην Αμερική την έκανε αλλάζοντας αδιάλειπτα τρένα κι αυτοκίνητα, ενώ ο Τήνελλος-Χωμενίδης χρησιμοποιεί μονάχα ποδάρια, άμαξες και τριήρεις. Τήνελλος, επάγγελμα αοιδός. Κάθε αρχή και δύσκολη βέβαια. Παιδί για όλες τις δουλειές στο ξεκίνημά του, του περιώνυμου ράπερ Αναβάτη, που ανεβοκατεβαίνει με τη συνοδεία του τα παράλια της Μικράς Ασίας εξιστορώντας κλέα ανθρώπων και θεών, ο Τήνελλος μαθαίνει την τέχνη της αφήγησης, ώσπου να την κοπανήσει πανηγυρικώς και επεισοδιακώς από το μαντρί του και να ξαμολυθεί στη ζωή ολομόναχος.

«Το ραπ», είπε κάποτε ο Σαββόπουλος, «κατάγεται από την ελληνική λέξη ραψωδία». Ο ίδιος βέβαια τραγούδησε πως «τα χρόνια τρέχουν χύμα και μεις τους δίνουμε ένα σχήμα». Τι σχήμα έχει η ζωή του Τήνελλου; Ολοστρόγγυλο και τουρλωτό, όπως τα καλλίγραμμα οπίσθια της Κλεόλας, πρώτης ερωμένης που του μαθαίνει τι πονηρά αλλά και άπιαστα που είναι τα θηλυκά. Τι χρώμα έχει η ζωή του Τήνελλου; Γαλάζιο σαν της θάλασσας του Αιγαίου, χλιαρό κόκκινο σαν τα νερωμένα κρασιά που έπιναν τα προγονάκια μας στα καπηλειά τους γλεντώντας με τις ιστορίες του, αλλά και βαθύ κόκκινο αιματί σαν αυτό που χύνουν τα κορμιά από τα σπαθάρια. Χρυσό όπως τα αργύρια των προδοσιών, των συναλλαγών και των λαφύρων, καφετί όπως το καύκαλο της χελώνας στο οποίο τον μεταμορφώνουν οι θεοί για ένα φεγγάρι.

Και οι μέρες τρέχουν, τα χρόνια περνούν κι ο Τήνελλος γκαζώνει. Στην Κόρινθο γλιτώνει από το λιμό, στις Μυκήνες τους κοουτσάρει για τους Ολυμπιακούς αγώνες, στη Θράκη παντρολογιέται ασύστολα, ένα ρέιβ πάρτι είναι η ζωή του κι αυτός ο σούπερ dj πρωταγωνιστής, που αντί για δίσκους στο πικάπ παίζει τα τραγούδια με το στόμα κι από κάτω τα πλήθη παραληρούν κι εκστασιάζονται.

Γράψιμο ξεκαρδιστικό και περιπαικτικό, βέβηλο και βλάσφημο για τους τηλεθεατές του Λιακόπουλου, που εκπαιδεύτηκαν στην εξύμνηση των αρχαίων ημών προγόνων και θεών, αλλά σε αυτό το βιβλίο θα δυσανασχετήσουν με τον Χωμενίδη-Τήνελλο που τολμά. Τι τολμά; Να ασχοληθεί και να περιγράψει τη ζωή στην αρχαία Ελλάδα, χωρίς ίχνος μεγαλείου ή βαθυστόχαστων ιδεών. Στο λούμπεν προλεταριάτο εστιάζει, τις λαμογιές τους παρατηρεί. Ένα αδιάκοπο νταλαβέρι σεξ και οιωνοσκοπίας. Πονηροί αφέντες και παμπόνηροι δούλοι, βουρ για το κεχρί, έτσι ζούσαν ούλοι. Τα παλιόπαιδα τα ατίθασα; Ναι. Το γράψιμο στο «Λόγια Φτερά» ώρες ώρες αγγίζει το τσιφορικό σύμπαν. Πλάνα από τους «Ηλίθιους» του Φον Τρίερ; Μόνο έτσι μπορούν να περιγραφούν οι τελευταίες σελίδες της ζωής του Τήνελλου στην ηλιθιώδη νήσο Γαρίδα.

Ξέρω άλλον έναν που μπορεί να κατακεραυνώσει και να σύρει χίλια μύρια στο συγγραφέα. Φαντάζομαι τον τηλεπωλητή-βουλευτή Άδωνη Γεωργιάδη να ωρύεται: «Αν είναι δυνατόν, κυρίες και κύριοι, οι αρχαίοι ημών πρόγονοι να ήτο όπως αυτός ο Τήνελλος. Κίναιδοι και βδελυροί, μικρόψυχοι και καταφερτζήδες, ό,τι φάμε, ό,τι πιούμε κι ό,τι αρπάξει ο οπίσθιος άξονας. Πού είναι ο βασικός κανόνας του ομηρικού έπους, οι ήρωες και τα υπεράνθρωπα κατορθώματά τους;».

Υπάρχει μια σύνδεση των νεοελλήνων ελληναράδων με τους αρχαίους ήρωες του Χωμενίδη. 29 αιώνες πριν, και το έθνος τυραννιόταν από τις μόνιμες ασθένειες της βουλιμίας, του αριβισμού, της πονηριάς, της κομπορρημοσύνης και του κομπογιαννιτισμού. Το μυθιστόρημα «Λόγια Φτερά» αποφαίνεται πως το σήμερα δεν είναι παρά κληρονομιά χαραγμένη στο DNA μας. Είμαστε παιδιά των πατεράδων, των παππούδων και των δεκάκις back to the future προπάππων μας, όπως τους εξύμνησε κάποτε ο Όμηρος και τους καταγράφει κάθε βράδυ το Star Channel. Είμαστε ικανοί για το χειρότερο αλλά και το καλύτερο. Είμαστε Τήνελλοι και Κλεόλες, Αναβάτες και Βούνοι, Σταγόνιον και Σκώληκας. Το «Λόγια Φτερά» ίσως και να αντικρούει ύπουλα και μυθιστορηματικά τις θεωρίες του Φαλμεράγιερ. Το «Λόγια Φτερά» είναι Λίνος Πολίτης και Τόμας Πίντσον, προφορική παράδοση και «Εν αρχή ην ο λόγος», «έπεα πτερόεντα» και «Σοφό παιδί», Δόμνα Σαμίου και Μπομπ Ντίλαν του “Like a rolling stone”, Μολιέρος και “Star Trek”. Διακτινιστείτε. 

 

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ