«Ψυχρός γρανίτης», «Το φως που χάνεται», «Νεκρή σάρκα», «Σφαγείο ψυχών»: 4 σπουδαίοι tartan noir τίτλοι του Stuart MacBride στις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα
Το εθιστικά ευανάγνωστο tartan noir φωλιάζει εδώ, στις καλύτερες στιγμές του. Με τα «Ψυχρός γρανίτης», «Το φως που χάνεται», «Νεκρή σάρκα», «Σφαγείο ψυχών», ο Stuart MacBride έχει ένα κουαρτέτο βιβλίων (εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, μετάφραση Αγορίτσα Μπακοδήμου), που χαρίζει αξέχαστες σελίδες στη φόρμα του αστυνομικού. Μαζί του, ο επιθεωρητής Λόγκαν ΜακΡέι, σειριακός ήρωας της τετραλογίας, εξαπολυμένος στο ψοφόκρυο του Αμπερντίν, με τα χέρια στις τσέπες και τους ώμους κυρτούς για να προστατεύεται από το σφυροκόπημα της βροχής και τις περιστασιακές αδέσποτες σφαίρες, ένας larger than life ήρωας προορισμένος να εντυπωθεί ανεξίτηλα στη μνήμη μας.
Ποιος είναι ωστόσο ο Stuart MacBride και γιατί αξίζει να κάνεις τη γνωριμία του αν είσαι μύστης του αστυνομικού; Συγγραφέας σειράς μπεστ σέλερ με πρωταγωνιστή τον Λόγκαν ΜακΡέι, ο σκωτσέζος μυθιστοριογράφος έχει τιμηθεί με κάθε διαθέσιμο βραβείο λογοτεχνικής αριστείας, ενώ αποτελεί εξέχον μέλος της κάστας εκείνης, στην οποία προσδόθηκε το όνομα «tartan noir» προκειμένου να προσδιοριστεί η έκταση ενός φαινομένου: Πράγματι, ορισμένα από τα κορυφαία σύγχρονα δείγματα της μυθοπλασίας του θρίλερ προέρχονται από το βορειότερο τμήμα του βρετανικού νησιού. Ίαν Ράνκιν, Βαλ ΜακΝτέρμιντ, Ντενίζ Μίνα, Κρις Μπρουκμάιρ, είναι ορισμένα μονάχα από τα πρόσωπα που ευθύνονται για την παγκόσμια εξάπλωση του υβριδίου, με τον Stuart MacBride να δεσπόζει ανάμεσά τους, σε μια χώρα της οποίας η υπέρλαμπρη αφηγηματική κληρονομιά ανιχνεύεται στις εποχές του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ και του Σερ Ουόλτερ Σκοτ. Είναι πράγματι αστείρευτη η σκωτσέζικη πεζογραφική φλέβα, και εδώ συναντούμε ορισμένα από τα πιο διαλεχτά δείγματά της.
«Έξω έβρεχε με το τουλούμι. Η βροχή σφυροκοπούσε τα πλαστικά τοιχώματα της τέντας του Εγκληματολογικού, το πλατάγισμά της στον περιορισμένο χώρο πάλευε ασταμάτητα ενάντια στον συνεχή βόμβο από τις φορητές γεννήτριες, καθιστώντας αδύνατη κάθε συζήτηση. Όχι πως είχε κανένας τους διάθεση για κουβεντούλα στις δώδεκα και τέταρτο μεσάνυχτα Κυριακής προς Δευτέρα. Όχι με τον Ντέιβιντ Ριντ να κείτεται εκεί. Στο παγωμένο χώμα». Χωρίς την παραμικρή χρονοτριβή και υπό το ατμοσφαιρικό υδάτινο πέπλο της νεροποντής, ο επιθεωρητής Λόγκαν ΜακΡέι εισέρχεται φουριόζος σε ένα σύμπαν αρρωστημένων εγκλημάτων που αποκαλύπτουν το δόλιο υπόβαθρο πίσω από το φαινομενικά κόσμιο προφίλ της σύγχρονης Σκωτίας. Εδώ γνωρίζουμε και τα πάρε δώσε του ΜακΡέι με τις πιο ριψοκίνδυνες αποχρώσεις της αστυνομικής έρευνας, εδώ εξοικειωνόμαστε και με την απαράμιλλη έφεσή του προς το γυναικείο φύλο. Ένα αστικό hard-boiled με διαδοχικές ανατροπές και σωρεία φλεγματικών one-liners, το «Ψυχρός γρανίτης» είναι το ντεμπούτο του συγγραφέα και ο απαραίτητος εισαγωγικός τόμος στη σειρά περιπετειών του επιθεωρητή Λόγκαν ΜακΡέι.
«Το φως που χάνεται» διαδέχεται τα ναρκοθετημένα με πτώματα γρανίτινα τοπία του Αμπερντίν, για να προσθέσει νέους γρίφους και φρέσκες γραμμές αίματος, αυτή τη φορά με αφετηρία τη συνοικία των κόκκινων φαναριών. Νέμεση του ΜακΡέι, ο επιθεωρητής των εσωτερικών υποθέσεων Νάπιερ θα χρησιμοποιήσει κάθε τρικ στο κουτί για να πετύχει την αποπομπή του πρωταγωνιστή μας από το Σώμα, ενώ η Ρομπέρτα Στιλ εμπλουτίζει το παλμαρέ των χαρακτήρων και θέτει πολλαπλές προκλήσεις στην προσπάθεια του ΜακΡέι να ισορροπήσει ανάμεσα στα τερτίπια του υποκόσμου και την καριερίστικη μηχανορραφία της αστυνομίας. Το ακατάβλητο ένστικτο του ερευνητή που γυρεύει μπελάδες στο εγκληματικό υπογάστριο της σκωτσέζικης μεγαλούπολης θα αποτελέσει και το κλειδί μιας υπόθεσης η οποία διαβάζεται ξέπνοα και σε πυρετικό τέμπο.
Στο «Νεκρή σάρκα», όλα τα χαρίσματα που κάνουν τον Stuart MacBride προσφιλή στον αναγνώστη γνωρίζουν την αποθέωσή τους: Το βιτριολικό χιούμορ που εμποτίζει κάθε διάλογο, τα ιδιότυπα πλέγματα των σχέσεων, η οριζόντια σχέση του υποκόσμου με το κοινωνικό κατεστημένο, και στο μέσον όλων αυτών, ο Λόγκαν ΜακΡέι, ένας μπάτσος ερωτευμένος με την αλήθεια, περικυκλωμένος από περιστατικά που αντί να δίνουν απαντήσεις κυοφορεί όλο και περισσότερα ερωτήματα. Η έμφαση εδώ δίνεται στα σεξουαλικά εγκλήματα, την πορνογραφία και τα ροζ κυκλώματα, καθώς και τις ίντριγκες του ποδοσφαιρικού σταρ σίστεμ: Να τα βασικά συστατικά ενός αστυνομικού μυθιστορήματος που παραβιάζει όλες τις κλειδαριές και πολιορκεί τη σκέψη του αναγνώστη.
Τη δράση στο «Σφαγείο ψυχών» πυροδοτεί η σκιά ενός ψυχοπαθούς δολοφόνου που πλημμυρίζει κατακρεουργημένα πτώματα τους δρόμους της πόλης του γρανίτη. Πρόκειται για τον αποτρόπαιο Σαρκοβόρο, του οποίου η ιστορία αναβιώνει έπειτα από την πρόωρη αποφυλάκισή του, ή μήπως κρύβεται κάτι περισσότερο αξεδιάλυτο πίσω από την αινιγματική συσσώρευση θυμάτων; Ο Λόγκαν ΜακΡέι κυνηγά κάθε διαθέσιμο ίχνος. Πρόκειται για το τέταρτο βιβλίο της σάγκα του σκωτσέζου επιθεωρητή, είναι ωστόσο προφανές ότι ο κορυφαίος εκπρόσωπος του βρετανικού νουάρ έχει πολλά να πει ακόμη, και ο σειριακός πρωταγωνιστής του άλλα τόσα να ζήσει. Το «Σφαγείο ψυχών» είναι μια απόλυτα ρεαλιστική αποτύπωση εξακολουθητικής κτηνωδίας που πρέπει κάποτε να βγει στο φως. Είναι επίσης ένα συναρπαστικό θρίλερ, αλλά και μια περί του τι σημαίνει εγκληματικότητα στη σύγχρονη ευρωπαϊκή κοινωνία. Ο Stuart MacBride προκύπτει αξεπέραστος, σε κάθε επεισόδιο της σπουδαίας αυτής σειράς αστυνομικών μυθιστορημάτων. Αυτό θα πει χορταστικά διαβάσματα, ενδεδειγμένα για τους φιλαναγνωστικούς καιρούς της πανδημίας.
