Βιβλιο

Aγγέλα Καστρινάκη

H υπεύθυνη για τη νέα σειρά «Πεζογραφικές Επισημάνσεις» των εκδόσεων Ελληνικά Γράμματα μιλάει στην ATHENS VOICE.

4169-207182.JPG
Γιώργος Δημητρακόπουλος
ΤΕΥΧΟΣ 298
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
5673-13061.jpg

Γεννήθηκε στην Αθήνα, σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και τώρα διδάσκει νεότερη λογοτεχνία στο Φιλολογικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης. Το 2008 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα «Έρωτας στον καιρό της ειρωνείας» στις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, όπου και  διευθύνει τη νέα σειρά «Πεζογραφικές Επισημάνσεις», με προτάσεις νέων αναγνώσεων σημαντικών έργων της νεοελληνικής λογοτεχνίας και εκτενή επίμετρα-μελέτες. Ξεκίνημα με το «Λεμονοδάσος» και την «Άρρωστη πολιτεία». Δες τι είπε στην ATHENS VOICE μεταξύ ρεθυμνιακής φύσης και πανεπιστημιακών παραδόσεων…

Tι γυρεύει μια Αθηναία στο Ρέθυμνο; Ή τι γυρεύει μια επαρχιώτισσα στην Αθήνα; Μένω πια 20 χρόνια στο Ρέθυμνο. Γυρεύω πάντα τα χορταράκια, τα λουλουδάκια, τα βοτσαλάκια… Μια πιο εύκολη πρόσβαση στη φύση.

Tι σας λείπει και τι όχι από την Αθήνα; Μου λείπουν τα σινεμά, τα βιβλιοπωλεία, οι φίλοι, τα κτίρια της Πανεπιστημίου και οι τυχαίες συναντήσεις στην οδό Σκουφά. Δεν μου λείπουν… μα οι αθλιότητες της αγαπημένης Αθήνας είναι πολύ γνωστές!

Πώς είναι η καθημερινότητά σας; Διάβασμα, γράψιμο, μάθημα: μια εξαίσια ρουτίνα.

Πώς βλέπετε τους φοιτητές μέσα στα χρόνια της διδασκαλίας σας; Τι αλλάζει στις αναγνωστικές τους συνήθειες και στον τρόπο παρακολούθησης; Τελευταία οι φοιτητές δεν παρακολουθούν τις παραδόσεις. Ο αριθμός τους ολοένα μεγαλώνει στα χαρτιά, αλλά το ακροατήριο στις αίθουσες ολοένα και μικραίνει. Είναι αίνιγμα για μένα τι κάνουν όλη μέρα και γιατί δεν δείχνουν περιέργεια για αντικείμενα που οι διδάσκοντες φροντίζουν να μην είναι καθόλου συμβατικά. Σίγουρα βλέπουν πάρα πολλά σίριαλ. Διαβάζουν Πάολο Κοέλιο και τους συναφείς οδηγούς των ψυχών. Ευτυχώς υπάρχουν και λαμπρές εξαιρέσεις.

Ποια η γνώμη σας για την κατάργηση του 10 στις εξετάσεις; Από πού να αρχίσει και πού να τελειώσει κανείς με το εκπαιδευτικό μας σύστημα! Η κατάργηση του 10 είναι μια απλή, λαϊκιστική βεβαίως, λεπτομέρεια. Θα ’θελα πάρα πολύ να πετύχει μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, αλλά κάποια σημάδια, όπως η διατήρηση της παντοκρατορίας των παρατάξεων στα πανεπιστήμια, με καθιστούν απαισιόδοξη. Αν η κυβέρνηση δεν τολμά να τα βάλει με ένα πανθομολογουμένως φαύλο σύστημα, εισάγοντας απλώς μια ποσόστωση (η δύναμη των φοιτητών να είναι ανάλογη με τη συμμετοχή τους στις εκλογές), τότε αμφιβάλλει κανείς για τις καλές προθέσεις.

Μαθαίνει τελικά κανείς από τα λάθη του παρελθόντος; Αυτή τη στιγμή (αν και αντιφάσκω λίγο με την παραπάνω απάντηση) το μόνο που μας μένει είναι να ελπίζουμε πως κάτι μάθαμε.

Γιατί υπάρχει διαρκώς αυτή η ανάγκη του μεγαλοϊδεατισμού στην Ελλάδα; Τι γίνεται τώρα; Πώς βλέπετε το μέλλον; Τι μπορεί να παράγει/δώσει στον κόσμο η Ελλάδα; Υπεραναπλήρωση: έχουμε ανάγκη να συγκαλύψουμε τη φτώχεια μας, την αδυναμία μας, τις αποτυχίες μας. Συντάσσομαι πάντως με όσους λένε πως μας μένει μια ευκαιρία, ίσως η «τελευταία». Αλλά πριν «δώσουμε στον κόσμο», ας δούμε τι μπορούν να δώσουν στην Ελλάδα οι Έλληνες. Υπάρχουν πλήθος άνθρωποι που επιμένουν να σκέφτονται το κοινό καλό.

Πώς εξελίσσεται ο «Έρωτας στον καιρό της ειρωνείας»; Το βιβλίο πάει καλά. Αλλά και ο ίδιος ο έρωτας μάλλον δεν πτοείται, παρά την κρίση. Στις δύσκολες εποχές λένε μάλιστα πως φουντώνει.

Έχετε σκεφτεί την ιστορία του επόμενου μυθιστορήματός σας; Έχω σκεφτεί κάποια θέματα, αλλά η επώασή μου φαίνεται πως θα κρατήσει μεγάλο διάστημα.

Tι νέο φέρνουν οι επανεκδόσεις του βιβλίου του Κοσμά Πολίτη «Λεμονοδάσος» και της νουβέλας της Γαλάτειας Καζαντζάκη «Άρρωστη πολιτεία» στη νέα σειρά «Πεζογραφικές Επισημάνσεις» από τα Ελληνικά Γράμματα; Tι ακολουθεί;

Το «Λεμονοδάσος» είναι το ωραιότερο ερωτικό μυθιστόρημα του ελληνικού 20ού αιώνα. Η «Άρρωστη πολιτεία» είναι ένα τολμηρό έργο για τη λέπρα, για μια κοινωνία στιγματισμένων. Στη σειρά «Πεζογραφικές Επισημάνσεις» φιλοδοξούμε να δώσουμε πλήρεις ερμηνευτικές προσεγγίσεις στα σημαντικά αυτά κείμενα. Ο αναγνώστης μπορεί να απολαύσει το μυθιστόρημα και παράλληλα να γνωρίσει, από τις μελέτες που συνεκδίδονται, αόρατες πλευρές του, διακλαδώσεις με άλλα έργα, την ιστορία ενός θέματος.

Τι ακολουθεί;  Θα δείξει! Οπωσδήποτε σημαντικά κείμενα, ερμηνευμένα, πιστεύω, από διεισδυτικούς αναλυτές!

Τι θα μπορούσαμε εν συντομία να κρατήσουμε από το επίμετρο της ανάλυσης του έργου του Πολίτη για τους συμβολισμούς του σήμερα; Ο Κοσμάς Πολίτης φτιάχνει μια γοητευτική ιστορία για ένα μεγάλο ατελέσφορο έρωτα, ενώ ταυτόχρονα κρύβει στο έργο του πλήθος θεοσοφικά «σημάδια», το μύθο του θνήσκοντος θεού, αλχημεία, αρχέτυπα, τη Σφίγγα, τον Οιδίποδα, τον Πάνα... Ό,τι απασχολούσε διακαώς τον αρχόμενο 20ό αιώνα, ό,τι ξετρελαίνει πολύ κόσμο ξανά και σήμερα.

Η Γαλάτεια Καζαντζάκη ήταν η πρώτη συγγραφέας που ανέδειξε στην ελληνική λογοτεχνία το θέμα της λέπρας, μέσα από τη Σπιναλόγκα στις αρχές του περασμένου αιώνα. Ποιος ο συμβολισμός της άρρωστης πολιτείας και της λέπρας σήμερα; Η μελέτη της Κέλης Δασκαλά, που συνοδεύει το κείμενο, δείχνει πόσο απίστευτα διαδεδομένος είναι ο προβληματισμός γύρω από τη λέπρα στις μέρες μας: στη λογοτεχνία, στη μουσική, στον κινηματογράφο. Ίσως πλανάται μια αίσθηση αρρώστιας και παρακμής στην κοινωνία. Ίσως ο προβληματισμός αυτός είναι αποτέλεσμα της καινούργιας ευαισθησίας στα ζητήματα του κοινωνικού αποκλεισμού.

Πώς νομίζετε ότι εξελίσσεται η ελληνική λογοτεχνία στον 21ο αιώνα και τι υφολογικές και θεματολογικές αλλαγές παρατηρείτε σε σχέση με το παρελθόν; Φοβάμαι ότι αυτά είναι σχεδόν το ίδιο γνωστά με τα προβλήματα της αγαπημένης Αθήνας, που λέγαμε παραπάνω: συνωστισμός, πρόχειρες κατασκευές που δεν αναπνέουν μέσα στη φύση, άγχος παραγωγικότητας, επιθυμία εντυπωσιασμού. Βέβαια και ευρηματικότητα, ευστροφία, καλή οργάνωση της πλοκής, κάτι που έλειπε παλιότερα.

Πώς οι νέες τεχνολογίες, τα sms, τα emails, και οι συντομογραφίες νομίζετε ότι επιδρούν στη διαμόρφωση της γλώσσας σήμερα;

Διαμορφώνεται ένα είδος λόγου ενδιάμεσο, ανάμεσα στο προφορικό και το γραπτό. Κάποτε διακρίνεται από εύστοχη συντομία, πολλές φορές χιουμοριστική. Το email εμένα τουλάχιστον με έχει απελευθερώσει, σε σχέση με τις επιστολές που ουδέποτε τολμούσα να συντάξω.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ