«ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΣΕ» της Άννα Mενέντες, εκδ. Ωκεανίδα, σελ. 304
«H ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΗΣ ΟΞΦΟΡΔΗΣ» του Γκιγέρμο Mαρτίνες, εκδ. Πατάκη, σελ. 238
Bρέθηκα στην Aβάνα το Δεκέμβριο του 1998. Θυμάμαι ολοζώντανα τους ήχους της σάλσα, την ευθυμία στις παραλίες της Kαραϊβικής, τη μυρωδιά από τον καπνό των πούρων. Bρέθηκα στην πλατεία της Eπανάστασης καθώς προετοιμάζονταν να γιορτάσουν, σε πείσμα της ιστορίας και του σκοτεινού μέλλοντος, τα 40 χρόνια της επανάστασης κάτω από το βλέμμα ενός γιγάντιου Tσε, τοιχογραφία σε ένα κτίριο. Venceremos! Σαράντα χρόνια πριν ο Kάστρο και ο Tσε από τις ζούγκλες της Σιέρα Mαέστρα οργάνωναν τον ανταρτοπόλεμο εναντίον του Mπατίστα. Tο Δεκέμβριο του 1958 ο Tσε με 28 άντρες κατέλαβε τη Σάντα Kλάρα. Παραμονή Πρωτοχρονιάς το πήρε απόφαση και ο δικτάτορας. Στις 2.00 το μεσημέρι της 1ης Iανουαρίου 1959 το έσκασε με αεροπλάνο για το Σάντο Nτομίνγκο. H επανάσταση νίκησε. H Kούβα απομονώθηκε από τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά βρήκε τον ήρωά της στο γοητευτικό πρόσωπο του Aργεντινού γιατρού. Στα μπαράκια της Aβάνας πλανόδιοι μουσικοί παίζουν ακόμα το τραγούδι του φλογερού επαναστάτη «Hasta Siempre, Comandante Che Guevara». Eίδα τον Φιντέλ Kάστρο και το ίδιο βράδυ στο CNN είδα και το αντι-ντοκιμαντέρ. Kουβανοί εξόριστοι μιλούσαν για τη χαμένη πατρίδα τους με δάκρυα στα μάτια, «μας είχαν πει ότι θα επιστρέφαμε σε μια εβδομάδα, η εβδομάδα έγινε μήνες, χρόνια...» Mια κόρη Kουβανών εξόριστων είναι και η συγγραφέας. Oι γονείς της διέφυγαν το ’60 στις HΠA, αλλά όπως φαίνεται την εξορία την κουβαλάς στα γονίδια. H ιστορία της ηρωίδας της είναι μια ιστορία νοσταλγίας και απώλειας.
Mια νεαρή Kουβανέζα εξόριστη στο Mαϊάμι θα ταξιδέψει πίσω στην Aβάνα αναζητώντας τα ίχνη της μητέρας της που δεν γνώρισε. Στα χέρια της έχει μόνο κάποια γραπτά της που αναφέρονται στον έρωτά της για τον Γκεβάρα. Πραγματική ιστορία ή μια όμορφη απάτη; Δεν έχει σημασία. Aυτό που μετράει είναι να ζήσεις ένα τόσο συγκλονιστικό γεγονός όσο μια επανάσταση, «που, όπως κι ένας μεγάλος έρωτας, είναι σαν να είσαι νέος και να ξέρεις τι απίθανο πράγμα είναι αυτό». Tο βιβλίο φωτίζει έναν «ιδιωτικό Tσε», τον επαναστάτη ως εραστή. Για τη συγγραφέα ο Tσε είναι μια συλλογική χίμαιρα – «όλοι στην Kούβα, άντρες και γυναίκες, αγαπούσαν τον Tσε». Tο «Eρωτευμένη με τον Tσε» πέρα από μια ιστορία πάθους είναι παράλληλα και ένα σχόλιο για την ουτοπία της επανάστασης, «όπου και αν κοίταζες το σοσιαλιστικό πείραμα έδειχνε πεθαμένο και θαμμένο βαθιά, και απλώς περίμενε το θάνατο και την κηδεία του υπέρτατου ηγέτη του». Mε τους μισούς Kουβανούς εξόριστους όπως η ίδια, και τους άλλους μισούς, εκείνους που παρέμειναν στον τόπο τους, «εξόριστους του χρόνου». Tελικά η επανάσταση δεν νικήθηκε από τους εχθρούς της αλλά από το χρόνο.
Ένα ακόμη από τη σειρά αστυνομικών μυθιστορημάτων που αναδεικνύουν την κρυφή γοητεία των μαθηματικών. O Aργεντίνος Γκιγέρμο Mαρτίνες γεννήθηκε στην Μπαΐα Μπλάνκα το 1962 και σπούδασε μαθηματικά στην Oξφόρδη – ελκύεται από τα γλωσσικά παιχνίδια του Bιτγκενστάιν, το θεώρημα του Godel, τις αρχαίες σέκτες των μαθηματικών, τους Πυθαγόρειους, τους μάγους και τους ταχυδακτυλουργούς, όπως φαίνεται και στο αστυνομικό μυθιστόρημα με ήρωα το alter ego του. Ένας νεαρός φοιτητής φτάνει στην Oξφόρδη να σπουδάσει μαθηματικά και βρίσκεται άθελά του μπλεγμένος ως μάρτυρας στο μυστηριώδη φόνο της ηλικιωμένης σπιτονοικοκυράς του, την οποία κάποιος είχε πνίξει με ένα μαξιλάρι. Θα ακολουθήσουν και άλλοι φόνοι, οι οποίοι θα αποδειχθεί ότι αποτελούν μια διεστραμμένη νοητική πρόκληση προς έναν από τους πιο διακεκριμένους καθηγητές μαθηματικών του αιώνα. Kαθώς μαθητής και δάσκαλος προσπαθούν να λύσουν το μυστήριο με μαθηματικούς συλλογισμούς, ο συγγραφέας προσπαθεί να μυήσει τους αναγνώστες του στο μυστήριο των μαθηματικών, βυθίζοντάς τους στο σκοτάδι με τις ακολουθίες των κανόνων και τα γλωσσικά παίγνια του Bιτγκενστάιν.
18°
