Βιβλιο

Το τανγκό του Αρτούρο

H εμπορικότητα και η ποιότητα, το ελαφρύ και το υψηλό, σμίγουν ταιριαστά στα βιβλία του Ισπανού

karathanos.jpg
Δημήτρης Καραθάνος
ΤΕΥΧΟΣ 456
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
52713-116441.jpg

Ο περίφημος Ισπανός συγγραφέας Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε επιστρέφει όλος μπρίο με «Το Τανγκό της Παλιάς Φρουράς»

Οι ιστορίες του ρέουν ασυγκράτητες, σαν τα πάθη των ηρώων που τόσο μαεστρικά ξεδιπλώνει στο χαρτί. Ο περίφημος Ισπανός συγγραφέας Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε επιστρέφει όλος μπρίο με «Το Τανγκό της Παλιάς Φρουράς» (εκδ. Πατάκη, μτφ. Τιτίνα Σπερελάκη).

image

Ο Μαξ Κόστα είναι κοσμικός χορευτής σε υπερωκεάνιο την εποχή που η κουλτούρα του τανγκό ξεσηκώνει τον κόσμο και στις δυο όχθες του Ατλαντικού. Τις σκέψεις του κατακυριεύει η Μέτσα Ινθούνθα, κοσμοπολίτισσα δεσποσύνη της άρχουσας τάξης με μαλλιά κομμένα κοντά στον αυχένα, διπλή σειρά μαργαριταριών στο λαιμό και βέρα στο δεξί. Το άγριο πάθος πυροδοτείται στο Μπουένος Άιρες του 1928 και θα εκπυρσοκροτήσει χρόνια αργότερα, στα παράλια της Νίκαιας, ανακινούμενο από τα τροχιοδεικτικά βλήματα του πολέμου, της κατασκοπείας και της αβυσσαλέας ίντριγκας που σπαράσσει τη γαλλική Ριβιέρα. Αυτό είναι το ρεζουμέ μιας ιστορίας και ενός έρωτα μέσα στα οποία αξίζει να χαθείς.

Ορισμένες φορές τα καλύτερα μυθιστορήματα είναι εκείνα με τα οποία δεν θα καταπιανόσουν ποτέ υπό νορμάλ συνθήκες, μα άπαξ και τα φυλλομετρήσεις, αδυνατείς να φανταστείς τη ζωή σου δίχως αυτά. Ο Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε, μπαρουτοκαπνισμένος πρώην πολεμικός ανταποκριτής και νυν μέλος της Ισπανικής Ακαδημίας Γραμμάτων, έχει αναγάγει σε σπεσιαλιτέ αυτή την πρακτική.

Διαβάζοντας την πλούσια βιβλιογραφία του γίνεσαι δέσμιος μιας ιδιότυπης νοσταλγίας, αισθάνεσαι τη θέρμη εποχών που έχουν παρέλθει και μόνο μέσα από τη λογοτεχνία δύνανται να ανασυσταθούν. Οι καλύτερες στιγμές του Ρεβέρτε μάς έχουν χαρίσει αναγνωστικούς θριάμβους: «Ο πίνακας της Φλάνδρας», «Ο δάσκαλος της ξιφασκίας», «Η λέσχη Δουμάς», «Ο ναυτικός χάρτης», «Η βασίλισσα του Νότου». Ενώ χάρη στην επινόηση του λοχαγού Αλατρίστε και των σειριακών περιπετειών του έδωσε σάρκα και οστά στις πιο ιπποτικές εκφάνσεις της παραστατικής, μαξιμαλιστικής του πρόζας που χρωστά πολύ από το ύφος της στους κλασικούς, στον Στίβενσον και τον Δουμά.

Αυτή είναι η διαχρονική γοητεία του Ρεβέρτε. Στη διάρκεια της εικοσιπενταετούς σταδιοδρομίας του μας έχει εξυψώσει σε οροπέδια που δονούνται από τη σφοδρότητα των ξιφομαχιών και δεν έπαψε να μας καθοδηγεί σε μονοπάτια που πάλλονται από μυστική ζωή. Ο φετιχισμός των παλιών πραγμάτων ποζάρει πρόθυμα για τη φαντασία του προκειμένου να παροχετευθεί στις μαγνητικές ιστορίες του, στους θρύλους και τα πραγματολογικά ανέκδοτα για σκακιστικές παρτίδες, φλαμανδικούς πίνακες ζωγραφικής, αρχαιολογικούς θησαυρούς, θρησκευτικούς πολέμους, μεξικάνικα καρτέλ. Η παγκόσμια ιστορία είναι το μυστρί και το πηλοφόρι του, το μυστήριο και το σασπένς ο τρόπος του να δένει τα υλικά.

Ομοίως και στην περίπτωση του «Τανγκό της Παλιάς Φρουράς», ενός έργου που η κριτική υποδέχτηκε με την ίδια ευμένεια με την οποία αγκαλιάστηκε από το κοινό. Διόλου αναίτια, η προμετωπίδα του βιβλίου δανείζεται από τον Τζόζεφ Κόνραντ: «Κι όμως, μια γυναίκα σαν εσάς κι ένας άντρας σαν εμένα δεν συμπίπτουν συχνά πάνω στη γη». Πρόκειται για μια φράση που επιγραμματίζει την υπόθεση του έργου και παράλληλα συμπυκνώνει τις μοναδικές ιδιότητες του Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε. Σπάνια η εμπορικότητα και η ποιότητα, το ελαφρύ και το υψηλό, σμίγουν τόσο ταιριαστά όσο στα βιβλία του ανδροπρεπούς Ισπανού.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ