Πώς γίνεται η προετοιμασία για να συναντήσεις κάποιον και πότε αισθάνεσαι έτοιμη;
Διαβάζω όσο περισσότερο μπορώ, ό,τι έχει γραφτεί, συνεντεύξεις που έχουν ήδη δώσει, τα βιβλία του εάν είναι συγγραφέας. Προσπαθώ να κάνω την καλύτερη δυνατή προετοιμασία, αυτό με βοηθάει γιατί αρχίζω και γνωρίζω τον κόσμο του ανθρώπου που θα συναντήσω και προσαρμόζω τις ερωτήσεις γύρω από την προσωπικότητά του. Δεν ξεκινάω έχοντας στο μυαλό μου ήδη έτοιμες ερωτήσεις που ενδιαφέρουν εμένα. Πάντως το εκτιμούν πάρα πολύ εάν ο δημοσιογράφος έχει δουλέψει.
Έχεις άγχος πριν από κάθε συνάντηση;
Ναι έχω άγχος, αλλά διαπιστώνω τελικά ότι μόνο δουλεύοντας φεύγει το άγχος, κάνοντας καλή προετοιμασία. Το άγχος δημιουργείται γιατί νιώθεις ότι απέναντί σου έχεις ένα ιερό τέρας που δεν μπορείς να αναμετρηθείς μαζί του.
Είναι εύκολο δημοσιογραφικό είδος οι συνεντεύξεις;
Θεωρώ ότι είναι απαιτητικό είδος για να γίνει σωστά όπως συμβαίνει με κάθε δημοσιογραφικό είδος. Έχεις όμως να κάνεις με ανθρώπους και αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον. Τεστάρεις τον ίδιο σου τον εαυτό, πως αντιδράς, πώς χειρίζεσαι τις καταστάσεις και βλέπεις και την εξέλιξή σου.
Ο Φίλιπ Ροθ και ο Θωμάς Μοσχόπουλος για την διαύγεια πνεύματος σε κάθε περίπτωση.
Κάποιον που πήγες να τον συναντήσεις με μεγάλες προσδοκίες αλλά υπήρξε διαφορετική εξέλιξη;
Είχα μεγάλες προσδοκίες την δεύτερη φορά που συνάντησα τον Ροθ γιατί είχε πάει πολύ καλά η πρώτη μας συνέντευξη. Η δεύτερη συνάντηση μαζί του δεν είχε την αμεσότητα της πρώτης. Αυτό ήταν ένα μεγάλο μάθημα για μένα, ένας συγγραφέας δεν σε θυμάται ποτέ όπως τον θυμάσαι εσύ. Για τον δημοσιογράφο αυτή εξάλλου είναι η δουλειά του, για τον συνεντευξιαζόμενο είναι μέρος μόνο της δουλειάς του και μάλιστα το λιγότερο ευχάριστο.
Η καλή επαφή δεν προκύπτει στιγμιαία, καλλιεργείται. Ο συνεντευξιαζόμενος σε βλέπει σαν κάτι που πρέπει να διεκπεραιώσει, είσαι ένα μέρος της δουλειάς του. Πρέπει να υπάρχει χρόνος για να δημιουργηθεί ένα κλίμα.
Πότε αισθάνεσαι ότι μια συνέντευξη πήγε καλά;
Νομίζω ότι το καταλαβαίνεις αμέσως. Σχεδόν πάντα όμως, τη στιγμή της απομαγνητοφώνησης συχνά θυμώνω με τον εαυτό μου, γιατί ακούω την συζήτηση και διαπιστώνω ότι κάπου δεν αντέδρασα όπως έπρεπε. Είναι το λεγόμενο esprit de l’escalier: σου έρχεται η απάντηση ή η ερώτηση τη στιγμή που έχεις ήδη φύγει
Σε ποιόν θα ήθελες να πάρεις συνέντευξη;
Είχα θελήσει να πάρω συνέντευξη στην Λουίζ Μπουρζουά και στον Πάτρικ Λη Φέρμορ αλλά δεν τα κατάφερα.
Πώς αισθάνεσαι τώρα που σου παίρνουν συνέντευξη;
Εάν δεν σε ήξερα θα αισθανόμουν περίεργα. Σε «λυπάμαι» γιατί σκέφτομαι τι έχεις να περάσεις για να «στρώσεις» το κείμενο.
Είναι κουραστικό το «στρώσιμο» του κειμένου;
Είναι ελάχιστοι άνθρωποι που μιλάνε και δεν υπάρχει καμία περιττή λέξη σε αυτά που λένε. Ο Δημητρίου, ο Φωτόπουλος και ο Μοσχόπουλος ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία: δεν μπορείς να πετάξεις τίποτα από αυτά που λένε. Στην συνέντευξη του Τζον Λε Καρέ έκοψα δυο χιλιάδες λέξεις που θα άξιζαν να διαβαστούν. Όταν κάποιος έχει να πει ωραία πράγματα τον αφήνω και μιλάω χωρίς να διακόπτω.
Υπήρχαν ποτέ ατάκες που δεν γράφτηκαν από ευγένεια και συστολή από μέρους σου;
Ο προφορικός λόγος είναι πολύ επικίνδυνος και έχει παγίδες, αυτό με έχει κάνει ευαίσθητη στο να προσέχω τι λέει κάποιος και να τον προστατεύω. Στη ροή του λόγου λέγονται περιττές φράσεις, δεν έχουν όλοι την εμπειρία της συνέντευξης. Τα «μεγάλα ονόματα» γνωρίζουν συνήθως πόσο θέλουν να εκτεθούν και εάν έχουν αφήσει κάτι να τους ξεφύγει αυτό έχει γίνει εσκεμμένα.
20°
