Προειδοποίηση. Μολονότι η ιστορία αυτή είναι εμπνευσμένη από αληθινά γεγονότα, δεν παύει να είναι δημιούργημα φαντασίας: η δημιουργική έμπνευση των συγγραφέων κατασκεύασε μια ιστορία βασισμένη σε ιστορικά τεκμήρια ελλιπή, κάποιες φορές μεροληπτικά, και συχνά αντιφατικά.
Πάντως, οι συγγραφείς υπογραμμίζουν ότι η φαντασία τους δεν χρειάστηκε να μοχθήσει πολύ, καθώς δύσκολα θα ξεπερνούσε την πραγματική τρέλα που διαπότιζε τον κύκλο του Στάλιν και τα γεγονότα γύρω από το θάνατό του.
Τέσσερα χρόνια μετά την αρχική κυκλοφορία του, το graphic novel «Ο θάνατος του Στάλιν», σε λέξεις του Φαμπιάν Νουρί και σχέδια του Τιερί Ρομπέν, διατίθεται πλέον και στα ελληνικά από τον εκδοτικό οίκο ΟΞΥ και σε μετάφραση της Κατερίνας Φράγκου, δίνοντας την ευκαιρία σε πολλούς αναγνώστες να περιδινηθούν στη φρικώδη ατμόσφαιρα που πλανιόταν στο Κρεμλίνο στα μέσα του 20ού αιώνα. «Εμείς, όσοι βρισκόμασταν γύρω από τον Στάλιν, ήμασταν θανατοποινίτες με αναστολή» είπε κάποτε ο Νικίτα Χρουστσόφ.
Οι σελίδες που αποτέλεσαν την έμπνευση για την ομώνυμη ταινία-καυστική πολιτική σάτιρα του βραβευμένου με Έμμυ και υποψήφιου για Όσκαρ σκηνοθέτη και σεναριογράφου Αρμάντο Ιανούτσι, ζωντανεύουν μέσα από τις εικονογραφήσεις, που παίρνουν την απόσταση που χρειάζεται από την Ιστορία, τι ακολούθησε μετά την 1η Μαρτίου 1953, όταν ο Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης –ο Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Στάλιν– υπέστη σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο, καταλήγοντας λίγες ώρες αργότερα.
Εικόνες συχνά πιο ειλικρινείς από την αλήθεια των γεγονότων; Γιατρός δεν επιτρέπεται να κληθεί, μέχρι η Κεντρική Επιτροπή να συνεδριάσει για να θέσει το ζήτημα σε ψηφοφορία, και να αποφασιστεί έτσι ποιος θα αναλάβει. Αντικειμενικές δυσκολίες; O υπερύμνητος Σύντροφος Στάλιν είχε μόλις διατάξει την εκτέλεση των κορυφαίων γιατρών της Σοβιετικής Ένωσης! Ακρίβεια; Εδώ η ουσία βρίσκεται περισσότερο στην οπτική γωνία.
Η παράνοια του ολοκληρωτισμού, η αηδιαστική δουλοπρέπεια και ο περιρρέων φόβος αποδίδονται με καρέ που προτιμούν συχνά την υπερβολή για να αναδείξουν το μέγεθος της γραφειοκρατίας και τη μάχη για την κατάκτηση της κορυφής της εξουσίας.
Διαλέγοντας σχέδια αρκετά σκληρά σε ασπρόμαυρο χρώμα με σκοπό να δραματοποιήσει την αφήγηση στο μέγιστο βαθμό, ο Ρομπέν προτίμησε να δώσει προτεραιότητα στη ζωντάνια και την εκφραστικότητα των προσώπων αντί να επενδύσει στη φτυστή ομοιότητα.
«Φτάνουν στα άκρα κι υπογραμμίζουν το παράλογο, παντρεύοντας το επιβεβαιωμένο γεγονός με το αληθοφανές, το φανταστικό με το συμβολικό» σημείωσε για τους δημιουργούς ο ιστορικός Ζαν-Ζακ Μαρίν, που ειδικεύεται στη Σοβιετική ιστορία και έχει εκδώσει μεταξύ άλλων τις βιογραφίες των Λένιν, Τρότσκι, Στάλιν, Χρουστσόφ και Μπέρια.
Την κομψή έκδοση 136 σελίδων ολοκληρώνει η γέννηση του έργου με παράθεση προπαρασκευαστικών και ανέκδοτων σκίτσων του Ρομπέν μαζί με τις σκέψεις του. Από τον επιθανάτιο ρόγχο στην κηδεία του ηγέτη-δικτάτορα, το αιματηρό καθεστώς, τα κυκλώματα που κυβερνούσαν και η παρωδία γίνονται ένα, δημιουργώντας πολλές σκέψεις.
Κάτι που ίσως δεν πολυάρεσε στη Ρωσία του Πούτιν και τον υπουργό Πολιτισμού Βλαντιμίρ Μεντίνσκι που απέσυρε την άδεια κυκλοφορίας της μαύρης κωμωδίας στη χώρα, με τον κινηματογράφο της Μόσχας Pioner που προχώρησε για δύο ημέρες στην προβολή του φιλμ να δέχεται την εισβολή της αστυνομίας.
19°
