Βιβλιο

Το «Ταξίδι στη Νέα Υόρκη» του Νίκου Μπακουνάκη

107 σελίδες που μόλις τις διαβάσεις θέλεις κι εσύ να πας

4754-202316.jpeg
Στέφανος Τσιτσόπουλος
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
untitled-1.jpg

Μερικές ιστορίες για δρόμους και ανθρώπους. Για περιπλανήσεις σε δημόσια πάρκα, όπου οι φιλαρμονικές παίζουν Χένρι Μαντσίνι ή μουσεία αφιερωμένα στην Έμιλι Ντίκινσον: «Τι βαρετό −να είσαι− Κάποιος! Ένα Βατράχι −που κοάζει− Να λες ποιος είσαι –νύχτα και μέρα– Μες σ’ ένα Βάλτο που σε θαυμάζει!». Ο Νίκος Μπακουνάκης γράφει για τη Νέα Υόρκη. Όπως τη βίωσε περπατώντας ή αλλάζοντας τρένα. Η αστική της φαντασμαγορία, μέρα και νύχτα, ως τη συνθέτουν χρώματα, φυλές, κάβες, καλλιτεχνικά σινεμά, δημόσια τέχνη, βιβλιοπωλεία και δεκάδες μέρη για να χάσεις τον εαυτό σου και να νιώσεις μια κουκίδα-δισεκατομμυριοστό σε σχέση με το μέγεθός της δείχνει να τον μαγεύει.

«Η Νέα Υόρκη είναι ποιητική πόλη. Ακόμη και ο κυνισμός της, που για μερικούς είναι μια πλευρά του επαγγελματισμού της, έχει τρυφερότητα». Βιωματικά, εμπειρικά, αφήνεται συνειδητά να παρασυρθεί στις λεωφόρους της, εξερευνά σήραγγες και σταθμούς μετρό, πανεπιστημιακά campus, θέατρα και πολυπολιτισμικές γειτονιές όπου το "Μεγάλο Μήλο" συντίθεται ως place to be. Όχι καρτ-ποσταλικά, αυτό το κάνουν οι Γιαπωνέζοι τουρίστες που φωτογραφίζουν το σπίτι της Κάρι Μπράντσο της "Σεξόπολης", αν κι ο Μπακουνάκης δεν μπορεί ούτε κι αυτός να αντισταθεί στο μύθο της. Μια Δευτέρα, στο "Waverly Inn" πίνει ουίσκι από σίκαλη, φόρο τιμής στον Σάλιντζερ, κάτω από τις τεράστιες ημιφωτισμένες τοιχογραφίες "που σημάδεψαν την ιστορία του Γκρίνουιτς Βίλατζ, τον τελευταίο ενάμιση αιώνα". Χωρίς κόπο διακρίνω τον Τρούμαν Καπότε με κάπα σε σχήμα πεταλούδας, τον Έντγκαρ Άλαν Πόου να καθρεφτίζεται σ’ ένα ρυάκι, τον Άντι Γουόρχολ να σπρώχνει ένα καροτσάκι σούπερ μάρκετ γεμάτο κούπες Brillo...».

Δύσκολο για κάθε ταξιδιώτη, όσο κι αν θέλει να αποφύγει τα κλισέ, να μην «προσκυνήσει» σε εμβληματικά σημεία της πόλης, όπου άνθρωποι και έργο, συναναστροφές και ιστορίες, προσέδωσαν στα landmarks μυθική υπόσταση. Όμως ο Μπακουνάκης στο «Ταξίδι στη Νέα Υόρκη» καταφέρνει να εισχωρήσει και να καταγράψει εικόνες και σημεία του χάρτη της πόλης, όπου πέρα από τα «γνωστά» των ψαγμένων ή κλασικών τουριστικών οδηγών, η Νέα Υόρκη ανθολογείται υπό μορφή μιας αιώνιας νοσταλγίας, μνημείο μποντλερικού spleen. «Νομίζω ότι είναι το πνεύμα της Νέας Υόρκης. Την ακούω και σκέφτομαι γιατί μ' αρέσει τόσο πολύ αυτή η πόλη, γιατί τη νοσταλγώ ενώ δεν έχω ακόμη φύγει». 

Ψύχραιμα, δημοσιογραφικά, μα και την ίδια στιγμή ηδονοθηρικώς ημερολογιακά, ο Μπακουνάκης καταφέρνει να γλιστρήσει χαλαρά, σαν τους σκέιτερς στο Σέντραλ Παρκ, στο μαλακό υπογάστριο της πόλης, εκεί που κατοικούν οι ιστορίες των αληθινών ανθρώπων, όχι και τόσο διάσημων όσο η Χόλι Γκολάιτλι-Χέπμπορν, μα καθημερινών. Αυτών που η ζωή τους στην πόλη είναι που συνθέτει τη μεγάλη αφήγηση για τη ζωή της πόλης. 

Κτηνοτρόφοι, τσαγκάρηδες, κόουτς ηθοποιών, μπάρμεν, μπασκετόφιλοι, εστιάτορες, πρώην φοιτητές του στην Ελλάδα που πλέον στελεχώνουν μεγάλα μέσα είτε του παλιού έντυπου κόσμου είτε της νέας ψηφιακής και εξειδικευμένης εποχής, όλοι τους τον ξεναγούν και τον μυούν στην αληθινή Υόρκη. Επιμελητές τέχνης μα και καλλιτέχνες, στενάχωρα διαμερίσματα χωρίς φως, κοντράστ με τους πύργους από γυαλί στο Μανχάταν, στο Χάρλεμ, στο Μπρόντγουεϊ γίνονται το «διαβατήριο» του Μπακουνάκη για να νιώσει, να καταλάβει, να μπει στον ρυθμό. Το gentrification όπως προσπαθεί να μεταλλάξει την πολεοδομία - χαρακτήρα ιστορικών συνοικιών, μα και η ατέρμονη κόντρα με τις «κοινότητες» των κατοίκων που προσπαθούν να ελαχιστοποιήσουν τον «αστικό εξευγενισμό» προκειμένου να κρατήσουν το πνεύμα ελευθεριότητας και συνύπαρξης ζωντανό και αλώβητο, καταγράφονται υπό μορφή σημειώσεων και εύστοχων παρατηρήσεων. Σαν παλμογράφος που μετρά έναν από τους χιλιάδες αρτηριακούς σφυγμούς του «Μήλου».

«Σε καμία άλλη πόλη του κόσμου δεν νιώθεις τόσο έντονα τη δημοσιογραφική κουλτούρα. Το αισθάνομαι κάθε πρωί που αγοράζω τους "New York Times", έντυπους, χάρτινους, σάρκινους, από τα "Στάρμπαρκς" της Γκρίνουιτς Άβενιου». Γιατί το χούι του επαγγέλματος δεν κόβεται: o Μπακουνάκης εδώ βρίσκει τον παράδεισο της διερευνητικής δημοσιογραφίας, στον καιρό των fake news. Ναι, το «Ταξίδι στη Νέα Υόρκη» (εκδ. Πόλις) είναι ένα βιβλίο πολλαπλών διαδρομών και αναφορών, καθώς η μητρόπολη ακτινογραφείται ποικιλοτρόπως. Χθες, τώρα, μύθοι, αλήθειες, πάντα όμως με την καθαρή και ρομαντική ματιά ενός flaneur που μπορεί εύστοχα όχι μόνο να τα καταγράψει μα και να τα νοηματοδοτήσει-χαράξει με τον δικό του τρόπο, ένα πέρασμα για να μη χαθείς στον δαιδαλώδη και τεράστιο λαβύρινθο του «Μήλου». 107 σελίδες που με το πέρας τους θέλεις κι εσύ να πας. Για πρώτη φορά, ξανά ή και συνεχώς, για πάντα, εκεί που «η καθημερινότητα αποδεικνύει ότι η ζωή είναι ανώτερη από τη μυθοπλασία...». 

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ