Τζαν Ντουντάρ: Παρουσίαση του βιβλίου «Μας Συνέλαβαν! –Μια μαρτυρία από τη φυλακή» (εκδ. Κριτική)
28 Μαΐου 2015. Ο αρχισυντάκτης, μια ομάδα δημοσιογράφων και οι δικηγόροι τους έχουν μια κατεπείγουσα συνάντηση στα γραφεία με τα αλεξίσφαιρα πατζούρια της εφημερίδας Τζουμχουριέτ. Θέμα τους η δημοσίευση ή η συγκάλυψη ενός εγκλήματος. Οι δικηγόροι προειδοποιούν, θα υπάρξουν συνέπειες. Η απόφαση θα παρθεί αγνοώντας τις επιπτώσεις. Θα δημοσιεύσουν. Το κοινό έχει το δικαίωμα να γνωρίζει. Οι δημοσιογράφοι έχουν την υποχρέωση να ενημερώνουν. Τελεία.
Η φυλακή της Σηλυβρίας
Η υπόθεση είναι πια γνωστή. Ένα βίντεο που τραβήχτηκε το 2014 δείχνει ένα φορτηγό της MiΤ, της Εθνικής Οργάνωσης Πληροφοριών της Τουρκίας, σταματημένο με εντολή εισαγγελέα στα σύνορα. Η MiT έστελνε όπλα στη Συρία. Η κυβέρνηση έχει πιαστεί επ’ αυτοφώρω να στέλνει βαρύ οπλισμό και πυρομαχικά στην Αλ Κάιντα και τους μαχητές του Ισλαμικού κράτους. Ο Ερντογάν γίνεται έξαλλος, το αρνείται, αλλά τελικά θα το παραδεχτεί.
Όταν το άρθρο δημοσιεύεται, ο Ντουντάρ βρίσκεται στο Λονδίνο. Γίνεται σάλος. Ο ίδιος ο Ερντογάν του επιτίθεται, «δεν θα τον αφήσω να τη γλιτώσει…» δηλώνει σε συνέντευξη και του υποβάλει προσωπικά μήνυση για «αποκάλυψη κρατικών μυστικών», «κατασκοπεία», «συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση».
Οι φίλοι τον συμβουλεύουν να μείνει έξω. Εξορία ή φυλακή; Επιστρέφει. «Eίναι καλύτερα να είσαι περήφανος που βρίσκεσαι κλεισμένος μέσα παρά να ντρέπεσαι που είσαι σιωπηλός έξω». Στις 6 Μαΐου δέχεται δολοφονική επίθεση έξω από το δικαστήριο όπου δικάζεται μαζί με τον Ερντέμ Γκιούλ, υπεύθυνο της εφημερίδας στην Άγκυρα. Η απόφαση του ποινικού δικαστηρίου καταδικαστική. Συλλαμβάνονται και οδηγούνται στη φυλακή της Σηλυβρίας, τη «μεγαλύτερη φυλακή για δημοσιογράφους στον κόσμο».
Μέσα στην τσιμεντένια φυλακή, στην απομόνωση που τον χώνουν για να του κάμψουν το ηθικό, γράφεται αυτό το βιβλίο-ημερολόγιο. Όταν η μοναξιά θεριεύει, τότε εκτιμάς τα απλά δώρα της ζωής, το χώμα, μια χούφτα μπλε ουρανού, τα χρώματα και τις μυρωδιές, το πρωινό φιλί του ήλιου, την αβάσταχτη ανάγκη για ανθρώπινη επαφή, το ζεστό χέρι της αλληλεγγύης.
Ο δρόμος της Τζουμχουριέτ αποκλεισμένος και υπό φύλαξη
Κάποια στιγμή ο Ντουντάρ θα πάρει ένα γράμμα από τον 20χρονο γιο του, Έγκε.
Μου λείπεις τρομερά αλλά και καθόλου. Γιατί υπάρχεις μες στην περηφάνια που πλημμυρίζει το στήθος μου, μες στα είκοσι χρόνια μνήμες από τη φιλία μας και μες στον χάρτη στην καρδιά μου σε τούτον τον μακρύ δρόμο που είναι η ζωή. Μη σε νοιάζουν εκείνοι που πνίγονται στο ίδιο τους το φαρμάκι… Εμείς, η οικογένειά μας, είμαστε πιο δεμένοι από ποτέ, πιο ασφαλείς από ποτέ, στον ναό του χαμόγελού μας…
Αγαπημένε μου μπαμπά, είμαι περήφανος που είμαι γιος σου και θεωρώ τιμή να είμαι φίλος σου…
Το «Μας Συνέλαβαν!» είναι το ημερολόγιο ενός δεσμώτη της δημοκρατίας και μια μαρτυρία για την καταπίεση στη γείτονα χώρα. Μιλάει με τη δύναμη της αθωότητας και της αλήθειας. Η αγαπημένη του γυναίκα Ντιλέκ, φίλοι, συνάδελφοί του, διεθνείς οργανισμοί, ξένοι πολιτικοί (διαβάζουμε μεταξύ άλλων ονομάτων τους Γιώργο Παπανδρέου και τον Μίκη Θεοδωράκη), απλοί πολίτες, τα μεγαλύτερα μέσα ενημέρωσης του κόσμου θα σταθούν στο πλευρό του.
Σε αυτό το «ανοιχτό γράμμα» που στέλνει από το «ερημονήσι που τον έστειλε ο Σουλτάνος», ο γενναίος και σκεπτόμενος δημοσιογράφος θέτει μερικά καίρια ερωτήματα. Τι είναι η «πατρίδα» μας, τι είναι αυτό που συνδέει τους ανθρώπους, αναρωτιέται. Ο τόπος και το έθνος ή οι αρχές; Μας συνδέουν οι ιδέες, η συνείδηση, η τάξη, οι δεσμοί συνειδητής δικαιοσύνης ή γενετικά και εγγενή χαρακτηριστικά όπως η φυλή, το χρώμα, η υπηκοότητα; Όταν αιχμαλωτιστήκαμε, σκάψαμε σήραγγες προς τον ελεύθερο κόσμο από το «τοπικό» μας μπουντρούμι, σημειώνει.
Μπορείς να φιμώσεις την αλήθεια; Η Τουρκία, γράφει, ζει στην «εποχή του φόβου». Ο φόβος ήταν μια αυτοκρατορία που φοβόταν την αμφισβήτηση. Όμως η ελευθερία του Τύπου είναι αδιαπραγμάτευτη. Ο στόχος ήταν να τους κλείσουν μέσα για να φοβίσουν αυτούς που είναι έξω.
Η περίπτωση Ντουντάρ/ Γκιούλ και η αποφυλάκισή τους τελικά αποδεικνύει: Υπάρχουν ακόμα δικαστές. Δεν είναι όλοι οι δημοσιογράφοι πουλημένοι. Ούτε όλοι υποτάσσονται στον φόβο, τον αυταρχισμό, την ανομία.
Αυτό το βιβλίο δίνει σε μας ένα επιπλέον μάθημα. Πόσο επικίνδυνη μπορεί να είναι η πολιτικοποίηση και κομματικοποίηση της δικαιοσύνης και της ελευθεροτυπίας. Πού μπορεί να οδηγήσει η ανοχή απέναντι σε ανθρώπους που αμφισβητούν τους θεσμούς, τη δημοκρατία και το κράτους δικαίου.
«Μην κλαψουρίζετε, μιλήστε» γράφει. Μην μουρμουράτε, αντιδράστε. Μην γκρινιάζετε, παλέψτε. Ο ίδιος το έκανε. Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τουρκίας πήρε τελικά μια ιστορική απόφαση πάρα τις αφόρητες πιέσεις. Έκρινε την προφυλάκισή τους παράνομη. Τα φιλοκυβερνητικά Μέσα, οι υπάλληλοι του καθεστώτος, λυσσάξανε. Στις 26 Φεβρουαρίου, ο Τζαν και ο Ερντέμ αποφυλακίστηκαν.
Σήμερα ο Τζαν Ντουντάρ ζει στο αυτοεξόριστος στη Γερμανία με ένα ένταλμα σύλληψης να εκκρεμεί σε βάρος του. Άλλοι συνάδελφοί του όμως βρίσκονται ακόμα μέσα.
Πριν μερικές μέρες ολοκληρώθηκε η «Πορεία για τη δικαιοσύνη» υπέρ του βουλευτή Ενίς Μπερμπέρογλου, ο οποίος βρίσκεται ακόμα στη φυλακή με καταδίκη σε 25 χρόνια κάθειρξη επειδή έδωσε στην Cumhuriyet αυτές τις απόρρητες πληροφορίες. Η πορεία 450 χιλιομέτρων από την Άγκυρα ως την Κωνσταντινούπολη που οργάνωσε ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου τελείωσε με μια τεράστια συγκέντρωση μπροστά από τη φυλακή που κρατείται.
Το να διαβάσεις το συγκινητικό βιβλίο του δεν είναι μόνο ευχαρίστηση. Είναι και μια πράξη αλληλεγγύης προς όλους τους διωκόμενους, φιμωμένους, φυλακισμένους Τούρκους δημοσιογράφους και απλούς πολίτες που αγωνίζονται για μια εκκοσμικευμένη, δημοκρατική Τουρκία. Είναι μια δήλωση: Δεν είσαστε μόνοι.
«Μας Συνέλαβαν! –Μια μαρτυρία από τη φυλακή», Can Dundar, εκδ. Κριτική, μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, επμλ. Μάγγη Μινόγλου, σελ. 322
Διαβάστε εδώ τη συνέντευξη που έδωσε στην Athens Voice και στην δημοσιογράφο Τέτα Παπαδοπούλου
18°
Το να διαβάσεις το συγκινητικό βιβλίο του δεν είναι μόνο ευχαρίστηση. Είναι και μια πράξη αλληλεγγύης προς όλους τους διωκόμενους, φιμωμένους, φυλακισμένους Τούρκους δημοσιογράφους και απλούς πολίτες που αγωνίζονται για μια εκκοσμικευμένη, δημοκρατική Τουρκία. Είναι μια δήλωση: Δεν είσαστε μόνοι.
