Εικαστικα

Ντίκος Βυζάντιος: Παρισινός αέρας στην Άνδρο

Η ATHENS VOICE βρέθηκε στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή και είδε την έκθεση ενός από τους μεγαλύτερους Έλληνες ζωγράφους της διασποράς

img-2444_1.jpg
Έρρικα Ρούσσου
ΤΕΥΧΟΣ 709
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Ντίκος (Κωνσταντίνος) Βυζάντιος: Ανεικονισμός και Παραστατικότητα. Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή. Άνδρος

Σημαντικά έργα των τριών περιόδων του Ντίκου Βυζάντιου φιλοξενούνται στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Άνδρου μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου.

Σε μία ηλικία που δεν μπορούσε καλά καλά να διαχειριστεί τα χέρια του, ξεκίνησε να ζωγραφίζει. Δεν έβρισκε εύκολα κανείς τότε λευκές κόλλες γι’ αυτό και ζωγράφιζε πάνω σε οτιδήποτε έβρισκε. Από τις ιστορίες του νονού του, που δούλευε στο Εθνικό Θέατρο, έδινε στα πρόσωπα των χαρακτήρων του χρώματα έντονα και φανταχτερά. Στα 16 του έγινε δεκτός στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Χωρίς εξετάσεις.

Το ατελιέ του Περικλή Βυζάντιου, 1945 Λάδι σε ξύλο Ιδιωτική συλλογή © Χρήστος Σιμάτος
Το ατελιέ του Περικλή Βυζάντιου, 1945 Λάδι σε ξύλο Ιδιωτική συλλογή © Χρήστος Σιμάτος

Μιλώντας για τον Ντίκο Βυζάντιο, ο Κυριάκος Κουτσομάλλης, επιμελητής της έκθεσης και διευθυντής του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, έκανε αρκετές παύσεις. Το δέος απέναντι στο ταλέντο αλλά και το μυαλό του καλλιτέχνη που σήμερα θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες ζωγράφους της διασποράς, ήταν εμφανές καθ’ όλη τη διάρκεια της παρουσίασης.   

Ντίκος (Κωνσταντίνος) Βυζάντιος: Χωρίς τίτλο, 1965 Λάδι σε καμβά. Ιδιωτική συλλογή © Χρήστος Σιμάτος
Ντίκος (Κωνσταντίνος) Βυζάντιος: Χωρίς τίτλο, 1965 Λάδι σε καμβά. Ιδιωτική συλλογή © Χρήστος Σιμάτος

Ο Ντίκος Βυζάντιος, ως ο γιος του ζωγράφου Περικλή Βυζαντίου, ήταν ένα παιδί που από νωρίς συνειδητοποίησε το ταλέντο του. Ωστόσο χρειάστηκε χρόνο μέχρι να το αφουγκραστεί και να το εξελίξει. Ο χρόνος αυτός χωρίζεται σε τρεις μεγάλες περιόδους. Την αφαιρετική, η οποία διήρκησε μέχρι το 1972 όποτε και έκλεισε με μια αναδρομική έκθεση στο Μουσείο Galliera. Την περίοδο των μαυρόασπρων σχεδίων (1972-1981) –που αποτελεί και την πιο dark φάση του– κατά την οποία ξεκινά να αποτυπώνει σε χαρτί σχέδια τα οποία εγκωμίασε με ένα διορατικό κείμενο ο φιλόσοφος Michel Foucault. Και τέλος, την ανθρωποκεντρική, η οποία άρχισε από το 1981 και διήρκεσε μέχρι το τέλος της ζωής του (1981-2007). Το φως επιστρέφει σε αυτή την τελευταία περίοδο ενώ τα πρόσωπα αποκτούν μία πιο τετράγωνη και θεόρατη μορφή.

Ντίκος (Κωνσταντίνος) Βυζάντιος: Αφαιρετικό κόκκινο, 1971 Λάδι σε καμβά. Συλλογή Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή © Γιάννης Βαχαρίδης
Ντίκος (Κωνσταντίνος) Βυζάντιος: Αφαιρετικό κόκκινο, 1971 Λάδι σε καμβά. Συλλογή Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή © Γιάννης Βαχαρίδης

Χάρη στον ανιψιό του, Αλέξανδρο Λιακόπουλο, ο οποίος βρέθηκε στα εγκαίνια της έκθεσης χαρίζοντας το πλατύ του χαμόγελο στους πιστούς και τους φαν του θείου του, σημαντικά έργα των τριών περιόδων του Βυζάντιου φιλοξενούνται στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Άνδρου και θα βρίσκονται εκεί μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου. Τρεις όροφοι αφιερωμένοι στις τρεις προαναφερθείσες περιόδους του καλλιτέχνη. Τρεις φάσεις που ουσιαστικά απεικονίζουν την ανάγκη του να ξεφύγει από τον πατρικό καμβά και να ακολουθήσει το δικό του καλλιτεχνικό δρόμο, κάνοντας στάσεις στον κυβισμό και σταθμεύσεις στην αφαιρετικότητα.

Ντίκος (Κωνσταντίνος) Βυζάντιος: Αφαιρετικό σχέδιο, 1972 Κάρβουνο σε χαρτί. Συλλογή Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή © Γιάννης Βαχαρίδης
Ντίκος (Κωνσταντίνος) Βυζάντιος: Αφαιρετικό σχέδιο, 1972 Κάρβουνο σε χαρτί. Συλλογή Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή © Γιάννης Βαχαρίδης

Η «Ύδρα», το πορτρέτο του «Φερνάντο Πεσσόα», τα σκίτσα της μαυρόασπρης περιόδου αλλά και αυτά της πρώιμης εφηβικής του έκφρασης είναι μόνο κάποια από τα highlights μίας έκθεσης που αποτίει φόρο τιμής στον διακεκριμένο ζωγράφο, ο οποίος επί μισό και πλέον αιώνα διέπρεψε στο εικαστικό καλλιτεχνικό προσκήνιο του Παρισιού.

Ντίκος (Κωνσταντίνος) Βυζάντιος: Πίσω από το τζάμι, 1976 Pierre noir σε χαρτί. Συλλογή Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή © Γιάννης Βαχαρίδης
Ντίκος (Κωνσταντίνος) Βυζάντιος: Πίσω από το τζάμι, 1976 Pierre noir σε χαρτί. Συλλογή Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή © Γιάννης Βαχαρίδης

Στις 29 Ιουνίου, τα 7 μποφόρ της Άνδρου μάς έφεραν ακόμη πιο κοντά στον παρισινό αέρα του μεγάλου ζωγράφου, ενώ η δεξίωση που ακολούθησε της ξενάγησης στο δώμα του Μουσείου μάς υπενθύμισαν μερικούς από τους λόγους για τους οποίους η Άνδρος είναι δικαίως ένα από τα πιο φιλότεχνα νησιά της Ελλάδας.

Ντίκος (Κωνσταντίνος) Βυζάντιος: Τα χαρτιά, 1992 Λάδι σε καμβά. Συλλογή Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή © Γιάννης Βαχαρίδης
Ντίκος (Κωνσταντίνος) Βυζάντιος: Τα χαρτιά, 1992 Λάδι σε καμβά. Συλλογή Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή © Γιάννης Βαχαρίδης

Υ. Γ. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Πρέσβης της Ιαπωνίας Yasuhiro Shimizu με τη σύζυγό του, ο απερχόμενος δήμαρχος Άνδρου κύριος Θεοδόσης Σουσούδης, αλλά και ο νεοεκλεγείς Δημήτρης Λοτσάρης, η διευθύντρια του Βυζαντινού Μουσείου Κατερίνα Δελλαπόρτα, οι καλλιτέχνες Αλεξάνδρα Αθανασιάδη, Αλέξης Βερούκας, Άννα Γρηγόρα, Στέφανος Δασκαλάκης, Κώστας Δικέφαλος, Μιχάλης Καραΐσκος, Μιχάλης Κατζουράκης, Ανδρέας Κοντέλλης, Αφροδίτη Λίτη, Ασπασία Παπαδοπεράκη, Αριστείδης Πατσόγλου, Παύλος Σάμιος, Έφη Σούτογλου, Ειρήνη Τατάκη, Μαρία Φιλοπούλου, Ανδρονίκη Χειλά, ο συλλέκτης Σωτήρης Φέλιος, οι εκδότες Νίκος Καρατζάς, Γιώργος Δαρδανός, Γιάννης Μαμάης και Παρασκευάς Καρασούλος, η ιστορικός τέχνης Λουίζα Καραπιδάκη, η συγγραφέας Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, η Αικατερίνη Καΐρη, η Ειρήνη Βασιλοπούλου και πολλοί άλλοι.

Ντίκος (Κωνσταντίνος) Βυζάντιος: Τα χαρτιά, 1992 Λάδι σε καμβά. Συλλογή Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή © Χρήστος Σιμάτος
Ντίκος (Κωνσταντίνος) Βυζάντιος: Τα χαρτιά, 1992 Λάδι σε καμβά. Συλλογή Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή © Γιάννης Βαχαρίδης

Info: Ντίκος (Κωνσταντίνος) Βυζάντιος: Ανεικονισμός και Παραστατικότητα. Άνδρος, 30 Ιουνίου - 22 Σεπτεμβρίου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ