Υποψιάζομαι πως μια πρώτη ανάγνωση του γλυπτού μιας γυναίκας χωρίς μήτρα, χωρίς μαστούς και με μικροκεφαλία, θα ήταν η διαμαρτυρία της μητριαρχίας απέναντι στην παράδοξα επικρατούσα πατριαρχία που ακρωτηριάζει το μόνο φύλο που γεννά και γεννιέται, ακόμα και χωρίς τη συνουσία (σήμερα είναι απολύτως εφικτό μια μήτρα να γεννά ζωή με λίγες δανεικές σταγόνες σπέρματος), δημιουργώντας έμβρυα εκτός του βιολογικού και μεταφυσικού παραδείσου που θα αποκτήσουν ανθρώπινη μορφή, εάν και εφόσον κοινωνικά γίνουν αποδεκτά ως ιδεατά και ιδανικά και όχι ως απλά αρτιμελή ζώα.
Το αρυτίδωτο όμως της σκέψης του Π. Γιαταγαντζίδη, νομίζω, γίνεται σχεδόν στιλπνότητα της όρασης και αφή της μνήμης και ξεπερνά αυτή τη φαινομενολογικά πολιτικά ορθή κριτική.
Κάποτε ο Ελύτης, υπερασπιζόμενος τον υπερρεαλισμό, είχε πει: «Μη μου μιλάτε για τους αρχαίους που έκαναν φορμαλισμό σεβόμενοι τις μαθηματικές αναλογίες, γιατί αυτοί είχαν ακόμα αρυτίδωτα χέρια».
Το χέρι του Π.Γ. είναι εκτός από αρυτίδωτο και ασεβές, γιατί καταργεί την ιερή αντίληψη πως το γυναικείο σώμα έχει όρια όπου συντελείται η σύλληψη του εμβρύου.
Αν ισχύει η φράση του σοφού και τυφλού Μπόρχες πως τα κείμενα δεν γράφονται από τους συγγραφείς, αλλά από το πνεύμα, που υπονοεί με σεμνότητα πως η αρχετυπική πρώτη ύλη για να γεννηθεί το έργο τέχνης ήδη υπάρχει κάπου κρυμμένη και ο συγγραφέας απλά την αναδεικνύει γράφοντας, αλλά και συγγράφοντας με το κοινό που τον διαβάζει...
Αν ισχύει λοιπόν αυτή η βαθυστόχαστη κριτική στη λογοτεχνία, ίσως να μπορεί να εξηγήσει γιατί ένα γλυπτό που απεικονίζει τη γυναίκα με μεγάλη και γόνιμη λεία λεκάνη, με μια μήτρα μαύρη τρύπα άπειρης ενέργειας, όπως αυτή που υποψιάζονταν ο μεγάλος φυσικός Hawking σαν πιθανή γενεσιουργό αιτία της γέννησης του σύμπαντος.
Η μήτρα στη γυναίκα είναι το μυστικό της ζωής, είναι μια σκοτεινή ύλη, ένα σβησμένο ηφαίστειο που ξυπνά ελάχιστες φορές στη ζωή της για να ξεράσει την ζωοφόρο λάβα που θα σπείρει μια νέα ζωή.
Ο Ηράκλειτος θεωρούσε πως το σύμπαν αναγεννάται μέσω της φωτιάς και ο Εμπεδοκλής για να θεοποιηθεί ρίχτηκε μέσα στην Αίτνα. Η ιερότητα της πυράς εξαγνίζει, τιμωρώντας και αποδομώντας την ανθρώπινη μορφή, σε αντίθεση με το χέρι του καλλιτέχνη που αναδομεί σχεδόν θεϊκά, δίνοντας πνοή σε μια ψυχρή μάζα μαρμάρου.
Δίνοντας όμως μορφή, άρα και ζωή, ο καλλιτέχνης σε ένα άμορφο όγκο πέτρας, μιμείται σχεδόν δαρβινικά την θεϊκή Γένεση του κόσμου. («…καὶ ἔπλασεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, χοῦν ἀπὸ τῆς γῆς, καὶ ἐνεφύσησεν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ πνοὴν ζωῆς, καὶ ἐγένετο ὁ ἄνθρωπος εἰς ψυχὴν ζῶσαν»).
Το πρωταρχικό ερώτημα το βάζει ήδη ο Θωμάς ο Ακινάτης: «Πότε γίνεται το σώμα ανώτερο πνεύμα για να δημιουργηθεί το ανθρώπινο πλάσμα με τη θεϊκή του ιδιότητα;», να σκέφτεται δηλαδή ακόμα και τον θάνατο του και να μην ψοφά όπως τα υπόλοιπα πλάσματα της ζωής, που γεννιούνται όμως με τον ίδιο τρόπο, από μια γονιμοποίηση μέσα σε μια κατασκευή που λέγεται μήτρα, δηλαδή μητέρα της ζωής.
Άρα αν η μήτρα δεν έχει όρια, δεν είναι ορατή, αλλά είναι μια προέκταση του απείρου του σύμπαντος, ένα μεγάλο μηδέν, δηλαδή μια μαύρη ύλη που θα έδινε άπειρο χρόνο στη ζωή του ανθρώπου και θα τον εξομοίωνε με το σύμπαν που διαστέλλεται απλά, αλλά δε διαλύεται ποτέ, άρα μένει αθάνατο απορρίπτοντας το απειλητικό τέλος που απειλεί την ανθρώπινη ύπαρξη με το μαύρο πέπλο του ορατού τέλους.
Το «χοῦς εἶ καί εἰς χοῦν ἀπελεύσει» εξαφανίζεται ως δια μαγείας με τη διανοητική θρασύτητα του καλλιτέχνη, στη θέση βιολογικού αιτίου γένεσης του εμβρύου να βάλει το απόλυτο μηδέν που θα καγχάζει προς πάσα κατεύθυνση πως ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας, δεν είναι αυτός που σκέφτομαι αλλά αυτός που δεν βλέπω ..
Ο φιλόσοφος μας διδάσκει ότι το έμβρυο είναι πρώτα ζώο και μετά άνθρωπος, εκτός και αν ένα πνεύμα εμφυσήσει τη ζωή χωρίς τη διαμεσολάβηση της συνουσίας, που υπενθυμίζει στη διανοητική περιέργεια το ερώτημα πώς διαφέρουν και σε τι υπερέχουν τα ζώντα είδη του πλανήτη .
Η υψηλής ευφυΐας σύλληψη του ανθρώπινου νου πως η ζωή μπορεί να εμφυσηθεί χωρίς ανταλλαγή σωματικών εκκρίσεων, με παράδειγμα το μονογενή και μοναδικό άνθρωπο που γεννήθηκε έτσι, έδωσε εδώ και αιώνες μια απάντηση που ηρέμησε τις ψυχές των ανθρώπων από τις ανησυχίες για την συγγένεια τους με τα ζώα και τα φυτά...
Η κατάργηση των γεννητικών οργάνων, μήτρας και μαστών, αλλά και του εγκεφάλου στο έργο του Π.Γ. κάνει ένα βήμα παραπάνω σε αυτήν την αποκαλυπτικού και θρησκευτικού τύπου θεώρηση της ζωής που επικρατεί ως ουράνια δικτατορία στα μυαλά των πιστών.
Αν το πνεύμα εμφυσεί τη ζωή, δημιουργώντας υπεράνθρωπους που πεθαίνουν και ανασταίνονται, τότε και Εγώ, ο μικρός Θεός, δημιουργός της μοίρας μου, θα φωνάξω με θράσος πως η ζωή δεν είναι αυτή που ξεκινά από ένα σπέρμα, ένα ωάριο και μια συσκευή επώασης της, αλλά αντίθετα είναι αυτή που έρχεται από το μηδέν του σύμπαντος, δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά με έναν εκκωφαντικό θόρυβο που δυστυχώς τα αισθητήρια όργανα του εμβρύου που έγινε άνθρωπος, είναι αδύνατο να ακούσουν.
Γιατί ο άνθρωπος δεν θέλει να ακούσει, ούτε να κατανοήσει πως τα πυροβόλα όλων των μεγάλων κοσμοθεωριών παθαίνουν αφλογιστία «όταν ο ήλιος ανεβαίνει την ράχη της Σέριφος», όπως θα έλεγε ο μέγας μας Ελύτης.
Ο Π.Γ. με αυτό το ιερόσυλο βλέμμα, μάλλον κάτι θα άκουσε για να δει τον κόσμο όπως θα έπρεπε να τον βλέπουμε: μυστήριο ανεξερεύνητο και αθάνατο. Και ευτυχώς δηλαδή, γιατί έχουμε πάντα την τέχνη για να μη μας σκοτώνει η αλήθεια της ζωής...
23°
