Πολιτισμος

Θάλασσα στο Μεταξουργείο

Μια ανακαινισμένη μονοκατοικία του 1900, γλυπτά που αναπαριστούν ψάρια και ένα οικιστικό σύνολο στην Τήνο. Eίσαι στο Μεταξουργείο, Γερμανικού & Κυναιγείρου γωνία

4662-35212.jpg
Δήμητρα Τριανταφύλλου
ΤΕΥΧΟΣ 302
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
10.jpg

Το παλιό αρχοντικό που αγόρασε και αποκατέστησε ο Γιάννης Τσεκλένης είναι το μοναδικό διατηρητέο στην περιοχή και αντιπροσωπευτικό δείγμα της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής της. Μετά την αποκατάστασή του, αποφασισμένη σπιθαμή προς σπιθαμή από το σχεδιαστή, το κτίριο μοιάζει πραγματικά με ένα στολίδι στο μπερδεμένο αρχιτεκτονικό τοπίο του Μεταξουργείου. Βέβαια, η Πινακοθήκη Αθηνών στην οδό Μυλλέρου –θα παραδοθεί μέχρι τέλος Μαΐου– στο επίσης ανακαινισμένο διατηρητέο του 19ου αιώνα με την υπογραφή του Θεόφιλου Χάνσεν, σε κοντινή και ορατή απόσταση, θα εγκαινιάσει μια ενδιαφέρουσα συνομιλία ανάμεσα στα δύο κτίρια και θα προσθέσει αίγλη στην περιοχή. 

«Το κτίριο ήταν κυριολεκτικά  ένα ερείπιο» περιγράφει ο Γιάννης Τσεκλένης. «Το εσωτερικό του ήταν έτοιμο να καταρρεύσει, γι’ αυτό και το γκρεμίσαμε ολόκληρο, αφήνοντας μόνο την πρόσοψη». Ύστερα από τη μοντέρνα διαμόρφωση, το κτίριο αποκάλυψε δύο ευρύχωρες αίθουσες, μία υπόγεια και μία στον πρώτο όροφο, με ένα μικρό εσωτερικό «μπαλκόνι» στο οποίο οδηγούν 2-3 σκαλοπάτια. To skylight στην οροφή επιτρέπει στο φως να περνάει ανεμπόδιστα στο εσωτερικό, κάνοντας ευήλιο ένα κτίριο βορινό. 

Πρώτος «φιλοξενούμενος» του αρχοντικού… δύο εκθέσεις. Αυτή λοιπόν θα είναι και η λειτουργία του; Χώρος τέχνης; Όχι απαραίτητα. «Θα αποφασίσει αυτός που θα το αγοράσει. Ο χώρος είναι ιδανικός για εστιατόριο, αλλά υπάρχει και η δυνατότητα των γραφείων», λέει ο ιδιοκτήτης του. 

Μέχρι να αποφασιστεί πάντως η τελική χρήση, το νεοκλασικό φιλοξενεί τα ιδιόμορφα γλυπτά του Αργύρη Φόρτωμα, ο οποίος εδώ και 8 χρόνια  συλλέγει πέτρες και κροκάλες από τις εκβολές θαλασσών και ποταμών. Το στρογγυλεμένο σχήμα που έχουν οι κροκάλες οδήγησαν την έμπνευσή του στα… «Ανθρωπόψαρα».

«Στην αρχή ήταν ένα μικρό ματάκι, ύστερα ήρθαν τα  ανοιχτά στόματα και ανάλογα με το σχήμα και το μέγεθος τα λέπια ή ο σκελετός» εξηγεί ο ίδιος ο γλύπτης και ο επ. καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μάνος Στεφανίδης σημειώνει στο κείμενό του για την έκθεση: «Ψάρια - ανθρώπινες μάσκες, ψάρια με εκφράσεις απόγνωσης, τρόμου ή ηδονής, ψάρια που κουβαλάνε όλα τα πάθη και τις χαρές των ανθρώπων, ψαράνθρωποι δηλαδή».

Ο ήχος της θάλασσας που ακούγεται στην αίθουσα επιτείνει την αίσθηση πως τα γλυπτά είναι ψάρια στη στεριά. Μια ψαριά από… αυτά μάλιστα είναι πιασμένα σε δίχτυα. Ο δημιουργός τους, πάντως, μου λέει χαριτολογώντας ότι δεν είναι λίγες οι φορές που σκέφτηκε να τα κατεβάσει σε μια παραλία και να στήσει την πραμάτεια του δίπλα από τα καΐκια των ψαράδων. 

Το… θαλάσσιο θέμα των έργων οφείλεται εν μέρει και στη νησιώτικη καταγωγή του γλύπτη. Πριν από μερικά χρόνια, μαζί με το γιο του Βαγγέλη –σε συνεργασία και με τον Γιάννη Τσεκλένη– δημιούργησαν ένα οικιστικό σύνολο στην ιδιαίτερη πατρίδα τους, την Τήνο, στην ευρύτερη περιοχή του δήμου Εξωμβούργου πάνω από την παραλία των Κιονίων. Ο οικισμός αποτελείται από είκοσι κατοικίες – 17 προς πώληση–, χτισμένες με παραδοσιακούς τρόπους δόμήσης, ένα μικρό ταβερνείο και ένα εκκλησάκι με το πανηγυρόσπιτο. Το όνομά τους, «Κελιά», το έχουν πάρει από τα κελιά των ερημιτών στο παλιό αντρικό μοναστήρι της Τήνου, Αγία Ανυπακοή. Μια παρέμβαση πλήρως εναρμονισμένη με το περιβάλλον όπως φαίνεται και στο video και στις μεγάλες φωτογραφίες που εκτίθενται στο υπόγειομε τον οικισμό με τα παλιά αλώνια και τις αυλές απλωμένο σε μια έκταση με «γλυπτά» χρηστικής γης και με θέα προνομιακή στο «κυκλαδίτικο» Αιγαίο . 

 * Η έκθεση με τα «Ανθρωπόψαρα» διαρκεί μέχρι 30/5. Γερμανικού 13 & Κυναιγείρου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ