Η στροφή στο παρελθόν γίνεται αποκαλυπτική για το παρόν και το μέλλον μας – τώρα, την ώρα της κρίσης περισσότερο παρά ποτέ. Το συμπέρασμα δεν προκύπτει αβίαστα, αλλά μέσα από το ψύχραιμο, αιχμηρό και βαθιά ειλικρινές βιβλίο του Δημήτρη Χατζή «Το διπλό βιβλίο», που ανέβηκε στη μικρή σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών από τη θεατρική ομάδα Pequod. Πρόκειται για ένα από τα πλέον καθοριστικά βιβλία της μεταπολιτευτικής εποχής, που όμως εκφράζει συναισθήματα και καταστάσεις σαν και αυτές που βίαια ζούμε σήμερα.
Έγραφε εδώ το 1976 ο Δημήτρης Χατζής (έχοντας μόλις κλείσει ένα μακρύ κύκλο μετανάστευσης στη Γερμανία)… «Είμαι καταναλωτής, που για τους σοφούς μας σημαίνει διαλύομαι, αλλοτριώνομαι μέσα στους άλλους. Για μένα καταναλωτής σημαίνει πως υπάρχω». Διότι ο Χατζής δεν γράφει απλά για το θέμα της μετανάστευσης, το βάσανο του νόστου (που μπορεί να αποδειχθεί μάταιο, όπως στην περίπτωση ενός ήρωα που επιστρέφει στην πατρίδα για να τη βρει αγνώριστη). Ουσιαστικά μέσα από την αφήγηση αποτυπώνεται η απώλεια της ταυτότητας αλλά και του παρελθόντος, θέματα που θα αγγίξουν το κοινό της παράστασης όπως εξηγεί ο Δημήτρης Ξανθόπουλος, ιδρυτικό μέλος της ομάδας και εκ των ηθοποιών και σκηνοθετών της παράστασης. «Πληρώνουμε το γεγονός ότι δεν έχουμε σχέση με τις ρίζες μας. Εγώ μεγάλωσα στη δεκαετία του ’90 και θυμάμαι ότι έγραφα πάνω στις κασέτες με τα τραγούδια του πατέρα μου εκπομπές από το Ρόδον ή το Rock FM. Δεν έχω τη σχέση που θα έπρεπε με τη μουσική ή την ελληνική ποίηση, γιατί όπως και άλλοι κυνηγούσα την επαφή με το ξένο και όχι με το ελληνικό» σημειώνει. «Θέλαμε να ξεχάσουμε γρήγορα ποιοι είμαστε, το γεγονός ότι είχαμε βάσανα και ήμασταν φτωχοί, θέλαμε με κάθε τρόπο να αφήσουμε το παρελθόν και να πέσουμε με τα μούτρα στην κατανάλωση. Ο Δημήτρης Χατζής εντοπίζει ως πηγή των περισσότερων κακών τη φτώχεια. Δεν απέχουμε πολύ από τους υπόλοιπους βαλκάνιους λαούς, απλώς εδώ έπεσε το χρήμα της Ευρώπης και γίναμε ξαφνικά Ευρωπαίοι, κατεβάζοντας το διακόπτη του παρελθόντος».
Η ομάδα Pequod επέλεξε να μη μετατρέψει το έργο σε θεατρικό, αλλά να το αφηγηθεί. Δεν υπάρχουν ρόλοι στην παράσταση, δεν υπάρχει μοιρασμένο κείμενο. Η αφήγηση κυριαρχεί στη σκηνή, όπου ερμηνεύουν οι Γ. Κλίνης, Χ. Μωρόγιαννη, Ν. Ντρίζη, Δ. Ξανθόπουλος και Α. Παπαθεμελή. Ξεπερνώντας το θεατρικό κώδικα, η επιστροφή της αφήγησης γενικότερα στη ζωή μας έχει σημασία. Θα θυμηθεί ο Έλληνας τις αφηγήσεις του παρελθόντος αλλά και θα δημιουργήσει νέες, δικές του.
Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Λ. Συγγρού 107-109, 210 9005.800
13°
