Σε μια χώρα όπου η ρήση «Διαφωνώ με όσα λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να τα λες» ακούγεται ως ανέκδοτο, ένας επιχειρηματίας της γενιάς των τριαντάρηδων αποφάσισε να φέρει στην Ελλάδα το θεσμό των debates τύπου Οξφόρδης (στα ελληνικά: αγχιμαχία) μέσα από το θεσμό Intelligence Squared. Στόχος η προβολή σοβαρού λόγου, προσβάσιμου στο ευρύ κοινό. Λίγες μέρες πριν την πρεμιέρα του θεσμού, στις 15 /11, με συνεργασία του Megaron Plus στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και πρώτο θέμα στο τραπέζι το επίκαιρο «Το ευρωπαϊκό όραμα έχει χρεοκοπήσει» (αλλιώς: Ευρω-ρεφορμιστές VS Ευρω-σκεπτικιστές), μιλήσαμε με τον εμπνευστή του Ερρίκο Αρώνες.
Πώς σκεφτήκατε να προχωρήσετε στη δημιουργία της Intelligence Squared Greece; Ως νέος πολίτης, προσπαθώντας να διαμορφώσω άποψη για τα επίκαιρα θέματα που με αφορούν, έβλεπα πως το επίπεδο της συζήτησης στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης είναι ιδιαίτερα χαμηλό και μη αντικειμενικό. Από τα τηλεπαράθυρα των ειδήσεων εως τις πολιτικές εφημερίδες, η πληροφορία που φτάνει στο κοινό προωθεί τη μία μόνο άποψη, παρουσιασμένη με συνθηματικό και υπεραπλουστευμένο τρόπο. Κάποια στιγμή ένας φίλος μού μίλησε για την ύπαρξη της Intelligence Squared στο Λονδίνο και θεώρησα πως ένας τέτοιος οργανισμός θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμος σε ανθρώπους που αναζητούν την ευρύτερη ανάλυση των λογικών επιχειρημάτων ενός θέματος που τους αφορά με σκοπό να διαμορφώσουν μια εμπεριστατωμένη άποψη.
Πόσο χρήσιμα είναι; Γιατί υπάρχει και η άποψη ότι τα debates περιορίζουν τη συζήτηση σε ένα ασφυκτικό πλαίσιο, το οποίο θυμίζει αγώνα τένις και όχι γόνιμο διάλογο… Τα debates, όπως θέλουμε να τα εφαρμόσουμε εμείς, είναι ανταγωνιστικά αλλά όχι επιθετικά. Είναι δομημένα ώστε να παράγουν αποτέλεσμα – στο τέλος το κοινό ψηφίζει υπέρ, κατά ή ουδέτερα και τα αποτελέσματα ανακοινώνονται. Η συζήτηση έχει πλαίσιο – δύο τριμελείς ομάδες, η μία υπέρ της πρότασης και η άλλη κατά. Στα δικά μας o κάθε ομιλητής θα έχει από 7-10 λεπτά και εδώ έγκειται η ικανότητά του να συμπτύξει τα επιχειρήματά του μέσα στο δοσμένο χρόνο. Ακόμα όμως κι αν δεν προλάβει, στο δεύτερο μέρος όπου το κοινό εκφράζει τις απορίες του, οι ομιλητές έχουν την ευκαιρία να προσθέσουν κι άλλες σκέψεις.
Θα μιλάνε επιστήμονες; Αυτό εξαρτάται από το θέμα του εκάστοτε debate. Στόχος μας είναι οι ομιλητές να προσφέρουν στο κοινό μια συζήτηση προσεγγίζοντας το θέμα σφαιρικά, προκειμένου το κοινό να διαμορφώσει μια εμπεριστατωμένη άποψη. Γι’ αυτό οι ομιλητές θα πρέπει να προέρχονται από διαφορετικούς τομείς. Οι ακαδημαϊκοί προσεγγίζουν τα θέματα σύμφωνα με τα κριτήρια της θέσης και του ρόλου τους στην ακαδημαϊκή κοινότητα, ενώ κάποιος ο οποίος βιώνει καθημερινά τις συνέπειες ενός προβλήματος θα μας εισάγει με τελείως διαφορετικό τρόπο στη δική του οπτική επί του θέματος.
Θα είναι όλα τα ντιμπέιτ ζωντανά; Τα debates χωρίζονται σε γραπτά και ζωντανά. Τα γραπτά τα οποία θα δημοσιοποιούνται στην ιστοσελίδα μας μία φορά την εβδομάδα θα είναι πιο βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα και συνήθως θα ασχολούνται με θέματα της επικαιρότητας. Στα ζωντανά, θα πραγματευόμαστε θέματα πιο σημαντικά και μακροπρόθεσμα που θα αφορούν άμεσα το κοινό και την κοινωνία.
Μπορείτε να μας πείτε κάποια από τα θέματα που σκέφτεστε; Ένα ζήτημα αρκετά φλέγον το οποίο θεωρώ ότι δεν έχει συζητηθεί αρκετά είναι το μουσουλμανικό τέμενος στον Βοτανικό. Εδώ κρύβονται πολλά ζητήματα, όπως ο ρατσισμός, το μεταναστευτικό, η ανοχή και οι αξίες μας ως κοινωνία.
Είναι ώριμο το ελληνικό κοινό για θέματα με διισταμένες απόψεις; Το ελληνικό κοινό, συνέπεια των χαμηλού επιπέδου συναισθηματικά φορτισμένων τηλεοπτικών συζητήσεων, δεν είναι συνηθισμένο να αναλύει και να επεξεργάζεται τα επιχειρήματα που παραθέτονται. Αυτό που φιλοδοξούμε είναι να εισάγουμε το κοινό μας στη λογική πως δεν πρέπει να μας ενδιαφέρει πόσο ηχηρά υποστηρίζει κανείς την άποψή του, αλλά ποια είναι αυτή και με ποια επιχειρήματα τη στηρίζει. Στο επικείμενο θέμα του τεμένους, π.χ., το οποίο είναι και συναισθηματικά φορτισμένο, πολλοί έχουν μια διαμορφωμένη άποψη και δεν είναι διατεθειμένοι να επιχειρηματολογήσουν, κυρίως γιατί η άλλη άποψη κατά την κρίση τους «δεν νοείται». Η αλήθεια όμως είναι πως πάντα υπάρχουν επιχειρήματα και για τις δύο πλευρές.
Πώς λειτουργείτε; Έχουμε συστήσει μια Συντακτική Ομάδα για την ανάλυση και την ανεύρεση θεμάτων. Η ομάδα αυτή θα τα υποβάλλει θέματα στο ΔΣ, το οποίο ανά τακτά χρονικά διαστήματα θα προχωρά στην επιλογή με γνώμονα τα πιο επίκαιρα και αυτά με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το κοινό. Σύντομα θα υπάρχει στην ιστοσελίδα μας και η επιλογή πρότασης θεμάτων από το κοινό μας.
Με τι συχνότητα θα πραγματοποιούνται τα ντιμπέιτ; Όσον αφορά τα ζωντανά debates, τουλάχιστον ένα κάθε δύο μήνες. Ήδη όμως δεχόμαστε προτάσεις από ιδρύματα και οργανισμούς, πανεπιστήμια και συλλόγους αποφοίτων για συνδιοργανώσεις, ειδικά όπου ήδη υπάρχουν σύλλογοι debates. Η πορεία μας, πάντως, θα στραφεί προς το νεότερο κοινό, κυρίως σε πανεπιστήμια και σχολεία, ώστε να καλλιεργηθεί η κριτική ανάλυση και να υπάρξει συμμετοχή των νέων γενιών στα δρώμενα της κοινωνίας και τα επίκαιρα θέματα.
Είστε επιχειρηματίας. Πώς μπήκατε σε αυτό το εγχείρημα; Ανήκω στους 30άρηδες, μια γενιά με το ένα πόδι έξω από τη χώρα. Η γενιά μου θυμώνει, στεναχωριέται, αλλά τελικά αποστασιοποιείται. Έχω φίλους που σκέφτονται να φύγουν στο εξωτερικό ή το έχουν κάνει ήδη. Θα ήθελα από τη μεριά μου να δώσω ένα παράδειγμα «αντίδρασης». Αυτός είναι βασικός μας στόχος: Να μην περάσουμε απαρατήρητοι. Να συμβάλουμε στη δημιουργία ενός νέου κύματος δράσης.
Λέτε ότι σκοπεύετε να γίνετε «ο μεγαλύτερος κόμβος πνευματικού υλικού στο διαδίκτυο». Συμπληρωματικά με τα debates και σύμφωνα με το κάθε θέμα, κάνουμε επιλογές αρχειακού υλικού (συνετεύξεις, άρθρα, video) που θεωρούμε πως βοηθά στην ενημέρωση του κοινού επί του θέματος που έρχεται να ακούσει, αλλά κάνουμε και παραγωγή δικού μας υλικού με πρωτότυπες συνετεύξεις. Στόχος είναι να βοηθήσουμε κάποιον που θέλει πριν ή μετά το debate να εμβαθύνει στο θέμα το οποίο συζητήθηκε. Το σύνολο του υλικού θα παραμένει στην ιστοσελίδα μας και θα μπορεί κανείς να το αναζητήσει με θεματικά κριτήρια (π.χ. αναζητώντας όλα τα video σχετικά με το Περιβάλλον).
INFO • Ξεκίνησε από τους John Gordon και Jeremy O’ Grady στο Λονδίνο το 2002. Ακολούθησαν Ν.Υόρκη, Χονγκ Κονγκ, Μόσχα, Σίδνεϊ. Στην Ελλάδα έχει τη μορφή αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας. • Τα θέματα χωρίζονται σε 5 κατηγορίες: κοινωνία/ πολιτική & οικονομία/ τέχνες & πολιτισμός/ τεχνολογία & επιστήμες/ περιβάλλον/ επίκαιρα. • Στο πρώτο debate οι ομιλητές υπέρ της πρότασης θα είναι οι καθηγητές: Αντώνης Μανιτάκης (Νομική Σχολή ΑΠΘ), Γιώργος Σταθάκης (Πολιτική Οικονομία, Πανεπιστήμιο Κρήτης) Γεράσιμος Μοσχονάς (Πάντειο Πανεπιστήμιο). Κατά θα είναι οι: Ξενοφών Γιαταγάνας (ειδικός σύμβουλος στο Υπουργείο Οικονομικών) και οι καθηγητές Μάνθος Ντελής (Οικονομικά, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων), Μαρία Μενδρινού (Πολιτική επιστήμη, Πανεπιστήμιο Κρήτης). Συντονίζει ο δημοσιογράφος Κώστας Αυγερινός.
Δες τα θέματα και ψήφισέ υπέρ/ κατά ή ουδέτερα στο www.1q2.gr. Η AthensVoice είναι χορηγός επικοινωνίας.
