«Το Υπόγειο» του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι ζωντανεύει στη σκηνή του Θεάτρου Βρετάνια

"Γεννιόμαστε από γονείς. Σύντομα θα επινοήσουμε έναν τρόπο να γεννιόμαστε από μια ιδέα."
— Φιόντορ Ντοστογιέφσκι

«Το Υπόγειο» , είναι  το πιο τολμηρό έργο του Ντοστογιέφσκι και αποτυπώνει την εσωτερική αναταραχή και την ψυχική απομόνωση του ήρωά του, ενός αβέβαιου και μελαγχολικού ανθρώπου που αποσύρεται από την κοινωνία. Μέσα από μια έντονη εσωτερική μονολογία, ο  άνθρωπος του υπογείου, έρχεται σε σύγκρουση με την κοινωνία, την ηθική και τις ίδιες του τις επιθυμίες. Η αφήγηση είναι γεμάτη από αμφιβολία και ειρωνεία, εκφράζοντας τη βαθιά απογοήτευση του ήρωα για τον κόσμο γύρω του, αλλά και την αδυναμία του να διαφύγει από τη σαγήνη της αυτοκαταστροφής.

Η σχέση του ήρωα με τη νεαρή πόρνη Λίζα αποτελεί ένα από τα πιο καίρια σημεία της αφήγησης και φωτίζει τις αντιφάσεις του χαρακτήρα του. Η Λίζα, μια γυναίκα περιθωριοποιημένη από την κοινωνία, γίνεται το αντικείμενο του αδύναμου και συγχυσμένου συναισθηματισμού του υπογείου ανθρώπου. Παρά την περιφρόνηση και την απομόνωση που τη βιώνει, η Λίζα φέρνει στο φως μια τρυφερότητα στον ήρωα, ο οποίος προσπαθεί να την σώσει από τον κόσμο της πορνείας και της απελπισίας.

Η γραφή του Ντοστογιέφσκι, με τις έντονες υπαρξιακές του ανησυχίες, φέρνει στην επιφάνεια τα πιο σκοτεινά ένστικτα του ανθρώπου και την ακατάσχετη ανάγκη για αυτογνωσία, αλλά και αποδοχή. Κάθε σκέψη και αντίφαση του ήρωα καθιστά το έργο μία μοναδική ψυχολογική μελέτη, που ταξιδεύει τον αναγνώστη σε  ένταση, αλλά και σε μια υπαρξιακή αναζήτηση.

Ο μέγας περιφρονητής των καθιερωμένων εννοιών και αξιών ο Νίτσε, όταν διάβασε «Το Υπόγειο», ανοιγμένο στην τύχη πάνω σε ένα εκθετήριο βιβλιοπωλείου, ένιωσε να ταυτίζεται αφού είπε “Μήτε στο παρόν, μήτε στο παρελθόν βρίσκω κάποιον που να μου μοιάζει”.

Έτσι συναντήθηκαν τα δύο μεγάλα πνεύματα. Τυχαία.

Στον πάγκο ενός βιβλιοπωλείου. Το βάθος της ψυχής του ενός, άγγιξε το βάθος της ψυχής του άλλου για πάντα.

Δύο μέρη. Το πρώτο, ένα διήγημα, κάτι σαν άγνωστη μουσική.

Το δεύτερο μια μεγαλοφυής τομή, ένας άθλος ψυχολόγου. Ένας φοβερά σκληρός σαρκασμός, χαραγμένος με μια τόλμη γεμάτη ελαφράδα. Είμαι καταγοητευμένος. είπε ο Νίτσε.