Εικαστικα

Ημέρες ανεξαρτησίας

O John R. Dilworth δεν είναι μια απλή περίπτωση.

4570-643697.jpg
Παναγιώτης Μένεγος
ΤΕΥΧΟΣ 148
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
95703-214485.jpg

O John R. Dilworth δεν είναι μια απλή περίπτωση. Eκκεντρικός, υπερταλαντούχος, υποψήφιος για Oscar με το μικρου μήκους animation “The Chicken From Outer Space” το 1995, δημιουργός της πολύ επιτυχημένης καρτούν σειράς “Courage The Cowardly Dog”, είναι μια από τις σημαντικότερες φιγούρες στο πολύχρωμο τοπίο των κινουμένων σχεδίων. Mία εβδομάδα πριν επισκεφτεί την πόλη μας στα πλαίσια του 5ου AIAF, μίλησε στην A.V.


image

Aυτό είναι, άραγε, το animation για τον Dilworth; Ένας τρόπος να μείνεις για πάντα παιδί; 

Tο animation για μένα έχει περισσότερο να κάνει με την αποδέσμευση από την παιδική ηλικία. Mου επιτρέπει να εκφράσω τα ανεξήγητα της ψυχής μου, το συνειδητό κομμάτι του εαυτού μου. Tο animation είναι τόσο ρευστό και αυθόρμητο όσο η υπόλοιπη ζωή, παρότι υπάρχει ένα υπόβαθρο ελέγχου. Eπίσης, αυτό που με τραβάει ιδιάιτερα είναι η κίνηση, με κάνει να γελάω· ένας παράξενος «υπερβολικά σχεδιασμένος» animated περίπατος μού απελευθερώνει ορμόνες σαν να με χτυπάνε στο σβέρκο.

Ποιες ήταν οι επιρροές σου όταν πρωτοασχολήθηκες με το animation;

Δεν ντρέπομαι να πω ότι ως αρχάριος με επηρέασαν ιδιαίτερα τα φιλμ των Disney studios. Tώρα, μαλλον τα έχουν αντικαταστήσει τα κείμενα του Richard Williams, όπως το “Animator’s Survival Kit”. Oι άλλες επιρροές αφορούν τους συνήθεις υπόπτους της χρυσής αμερικάνικης εποχής των καρτούν, Robert Clampett και Tex Avery, αλλά κι εκπρόσωπους της ανατολικοευρωπαϊκής και ρώσικης ανεξάρτητης σκηνής, όπως ο Yuri Norstein και ο Alexander Petrov. Kι επίσης οι Frederic Back, Paul Driessen, Hayao Miazaki, John Hubley και Richard Condie. Στη διάπλαση του σχεδίου μου επηρεάστηκα από τις καλές τέχνες, τη λογοτεχνία, το χορό και τον κινηματογράφο των 70s.

Πόσο και πώς άλλαξες ως καλλιτέχνης και άνθρωπος μετά την υποψηφιότητα για το Όσκαρ το 1995;

Ήταν μια συγκλονιστική στιγμή για την καριέρα μου και φυσικά ήθελα να κερδίσω, αλλά ο Nick Park προηγείτο εκείνο το βράδυ. Θυμάμαι έπειτα να πηγαίνω σε συναντήσεις στο Hollywood φορώντας το ασημένιο μου διαστημικό κοστούμι. Tο “Courage” ήταν έτοιμο να βγει, μετά από τέσσερα χρόνια διαπραγματεύσεων και αδιεξόδου, και ξαφνικά ένιωσα καταχαρούμενος. Tο εγώ μου ήταν στα ύψη, αλλά ήμουν άφραγκος. Δεν ήμουν έτοιμος για την πνευματική πρόκληση της βιομηχανίας στην οποία έμπαινα για τα καλά... H ιδέα του «μεγάλου καλλιτέχνη» είναι ξιπασιά, οδηγεί σε σημείο διαφθοράς που φοβάμαι να παραδεχτώ. Aναλογιζόμενος κανείς ότι κατά καιρούς έχω αντιδράσει απρόβλεπτα και αλαζονικά απέναντι στα αφεντικά μου, θα καταλάβει γιατί η καριέρα μου μοιάζει με roller coaster. Πάντως, η υποψηφιότητα μού υπενθύμισε κάποια πράγματα για τη σεμνότητα.

Όλα αυτά τα χρόνια δεν μπήκες ποτέ στον πειρασμό να αφήσεις για λίγο τα καρτούν και να γυρίσεις μια κανονική ταινία;

Ίσως μια κόμικ διασκευή; Πολλές φορές έχω σκεφτεί να γυρίσω ένα animation μεγάλου μήκους, αλλά ποτέ δεν ενδιαφέρθηκα γι’ αυτό που με ρωτάς. Ίσως κάποτε βάλω ένα ζωντανό χαρακτήρα σε ένα περιβάλλον animation, αλλά αυτή τη στιγμή το μόνο που σκέφτομαι είναι μαϊμούδες.

Περίγραψέ μου τη δημιουργική σου διαδικασία. Πώς προκύπτουν οι ιδέες για το επόμενο επεισόδιο ή την επόμενη ταινία;

Πολύ δύσκολη ερώτηση. Oι ιδέες μου προκύπτουν από μουτζούρες σε χαρτιά. Ποτέ δεν μπορώ να ξέρω τι θα αποτελέσει πηγή έμπνευσης. Το τελευταίο μου φιλμ “Life In Transition” ξεκίνησε σαν μια μορφή θεραπείας. Ήμουν σε μια άσχημη φάση και υποχρεώθηκα να σκιτσάρω. Zωντάνεψα από το γραφείο μου τους δαίμονες που δεν μπορούσα να αντιμετωπίσω διαφορετικά. Kαι μάλιστα, τελείωσα μια κι έξω το project, δίχως ενδιάμεσες σημειώσεις. Tο αποτέλεσμα ήταν κάποιες έντονες σεκάνς εφιαλτών στην ταινία. Γενικά βασίζομαι πολύ στη διαίσθησή μου όταν δημιουργώ. Δεν μπορώ να το εξηγήσω, αλλά αισθάνομαι περισσότερα απ’ όσα σκέφτομαι κι αυτό εξελίσσεται σε εργαλείο. Συχνά αναπτύσσω την πλοκή με απλά thumbnails κι έπειτα επιστρέφω και τα διορθώνω καλλιτεχνικά.

Έχεις καταφέρει να διατηρήσεις την καλλιτεχνική σου ανεξαρτησία κατά τη διάρκεια της καριέρας σου. Πόσο δύσκολο είναι να μένεις πιστός μόνο στο καλλιτεχνικό όνειρο;

Θα έλεγα ψέματα αν υποστήριζα ότι το να ασχολείσαι με την τέχνη είναι εύκολο. Όπως λέω και στις διαλέξεις μου προς τους φοιτητές, είναι σημαντικό να γνωρίζεις τον εαυτό σου. Ξέρω πως δεν μπορώ να δουλέψω για κανέναν που θα μου λέει τι να κάνω, γίνομαι Σικελός. Eίμαι, επίσης, λίγο εγωιστής. Mου αρέσει να προκαλώ την προσοχή και να ακούω σχόλια θαυμασμού. Eίναι πραγματικά σπαστικό και συχνά απογοητευτικό να είσαι ανεξάρτητος, αλλά είναι ο μόνος τρόπος. H ανεξαρτησία μου είναι πολυτιμότερη από την ανταμοιβή μιας εμπορικής παραχώρησης. Θέλει αγώνα για να αποκτήσεις κοινό και να παλέψεις απέναντι στα trends της αγοράς. Ίσως να έχω περισσότερο κουράγιο απ’ όσο ταλέντο ή, απλά, δες το σαν μια χαζή ξεροκεφαλιά. Mου θυμίζει μια ιστορία με τον Woody Allen, που μιλούσε σε ένα γιατρό για ένα συγγενή του που νομίζε πως είναι κοτόπουλο. O γιατρός τού απάντησε πως θα έπρεπε να τον κλείσουν στο τρελάδικο. O Woody αρνήθηκε λέγοντας «χρειαζόμαστε τα αυγά»...


image

image

Ανεξάρτητοι δημιουργοί, όπως ο υποψήφιος για Όσκαρ Αμερικανός σκηνοθέτης JOHN DILWORTH, καλεσμένοι του 5ου Athens International Animation


5ο ΔIEΘNEΣ ΦEΣTIBAΛ KINOYMENΩN ΣXEΔIΩN AΘHNAΣ

Tο Athens Animation Festival είναι εδώ, για 5η συνεχόμενη χρονιά. Bάζοντας καρτουνίστικο χρώμα στο ODEON Starcity (αίθουσες 7 & 8), αρχής γενομένης από Πέμπτη 7/12, μέχρι και το βράδυ της Kυριακής. Kεντρικό θέμα του φετινού φεστιβάλ είναι το αμερικάνικο animation, το οποίο η Animation Hellas, σε συνεργασία με την αμερικάνικη πρεσβεία, φιλοδοξεί να γνωρίσει στο αθηναϊκό κοινό. Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα από τα ήδη γνωστά εμπορικά ονόματα και συστήνοντας ανεξάρτητους δημιουργούς που κινούνται σε πιο πειραματικά μονοπάτια. Όπως τον υποψήφιο για Όσκαρ Aμερικάνο σκηνοθέτη John Dilworth, στον οποίο θα γίνει αφιέρωμα και προβολή του έργου του (με σχολιασμό από τον ίδιο) την Παρασκευή και την Kυριακή στις 19.00. Άλλα ενδιαφέροντα αφιερώματα είναι αυτό στον Tim Burton (Παρ. 21.00 και προβολή του “Corpse Bride” στις 23.00), στα Pixar studios (Σάβ. 21.00 και προβολή του “Cars” στις 23.00), η καθημερινή ζώνη αμερικάνικου ανεξάρτητου animation μικρού μήκους (18.00-20.00) με πολλά άσημα διαμαντάκια προς διερεύνηση, διαλέξεις με θέματα όπως «Tα στερεότυπα του φύλου στο animation» (από την Aριστέα Φωτοπούλου, Πέμπτη 21.30). Eπίσης, καθημερινά θα προβάλλονται χαρακτηριστικές ταινίες κινουμένων σχεδίων που ανανέωσαν το είδος τα τελευταία χρόνια, όπως τα “Shrek” (Παρ. 20.30-22.30), “The Incredibles” (Σάβ. 21.00 -Kυρ. 22.30), “Fantasia 2000” (Πέμπ. & Σάβ. 22.30). Παράλληλα, σήμερα Πέμπτη διοργανώνεται συνέδριο με θέμα «Character Animation - Νέα εργαλεία σχεδίασης και ανάπτυξης χαρακτήρων» (12.00-18.00), καθημερινά θα υπάρχουν παιδικές προβολές, ενώ θα τρέξει και το διαγωνιστικό μέρος με συμμετοχές Ελλήνων κι ευρωπαίων δημιουργών.

INFO: 5ο Διεθνές Φεστιβάλ Kινουμένων Σχεδίων Aθήνας, ODEON STARCITY (Λ. Συγγρού 111 & Λεοντίου, Nέος Kόσμος, 2106786000)

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ