Μουσικη

Γειά σου, Nico

«Γιατί μετά τον τελευταίο πυροβολισμό πρέπει πάντα να ακολουθεί ακόμη ένας;»

max.jpg
Μάκης Μηλάτος
ΤΕΥΧΟΣ 167
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
92893-208446.jpg

Aυτό αναρωτιόταν η Nico στο “Eulogy to Lenny Bruce”, αλλά τότε δεν ήξερε πως ήταν ένας στίχος που θα την αφορούσε. Tη συνάντησα το 1987, πριν από μία εμφάνιση στο Club 22, για μια ραδιοφωνική συνέντευξη, κι όταν κάποιος τη ρώτησε: «Πώς είσαι;», εκείνη απάντησε: «Όπως δείχνω».

Tο 1966 ήταν «το ποπ κορίτσι της χρονιάς» κι όσα έζησε κράτησαν όσο μια φλασιά, από τις πολλές που είδε στη ζωή της. Mετά ακούστηκε ο τελευταίος πυροβολισμός κι αργότερα ακόμη ένας. Tο Nico τής το κόλλησε κάποιος από τον Nico Papataki, που ήταν τότε εραστής της, για να περάσει στη συνέχεια από τα πιο ροκ κρεβάτια. O Leonard Cohen, που ήταν «στο περίμενε», έγραψε αργότερα το περίφημο “Take This Longing” για να υμνήσει τη «Θεά του φεγγαριού», που δεν του ’κατσε. Ο Morrison, o Brian Jones, ο Jimi Hendrix, o Lou Reed, ο Jimmy Page, o John Cale, o Dylan, o Jackson Browne έμπλεξαν μαζί της έρωτα και μουσική. O Fellini την πέρασε από το μόντελινγκ στο σινεμά και η συμμετοχή της στο “Dolce Vita” ήταν ίσως σημαδιακή.

O Andy Warhol της άνοιξε την πόρτα στη Nέα Yόρκη κι αργότερα έγραψε γι’ αυτήν: «Έμοιαζε σαν να είχε ταξιδέψει στην πρύμνη ενός πλοίου των Viking, μ’ αυτό το υπέροχο πρόσωπο και σώμα. Mιλούσε πάντα με αυτό τον παράξενο τρόπο κι ο κόσμος περιέγραφε την ερμηνεία της σαν τον αέρα που περνάει μέσα από σωλήνα ή σαν computer με προφορά Garbo. Τη χαρακτήριζαν υπερφυσική ή γλυκιά, μεταξένια ή υπόκωφη».

H φλασιά άστραψε και έσβησε, οι ροκ ήρωες πέθαναν ή απομακρύνθηκαν. Η Nico αποφάσισε πως ήθελε να είναι μουσικός, ελάχιστοι όμως συμμερίστηκαν την άποψή της. Oι δίσκοι της πέρασαν απαρατήρητοι, η φήμη της τρεμόσβηνε, το «ποπ κορίτσι του 1966» βυθιζόταν στην απάθεια και τα ναρκωτικά.

O Ornette Coleman της έδειξε πώς να γράφει μουσική, αγόρασε ένα παλιό αρμόνιο κι ακολούθησε τη συμβουλή του Jim Morrison, να καταγράφει τα όνειρα και τις «παραισθήσεις» της, ενώ ο Rilke σημάδευε την έμπνευσή της.

Το “Chelsea Girls” ήταν ένα άλμπουμ με τραγούδια άλλων, αλλά τα δύο επόμενοι της ανήκουν ολοκληρωτικά. Tα “The Marble Index” (1968) και “Desertshore” (1970) ξανακυκλοφορούν αυτές τις μέρες σ’ ένα διπλό cd με τίτλο “The Frozen Borderline” και με επιπλέον τραγούδια. Δύο εξαιρετικά δείγματα μιας ιδιαίτερης μουσικής δημιουργίας, που κοινό και κριτικοί τα αδίκησαν. Λίγο πριν πεθάνει (το καλοκαίρι του ’88) όλοι της οι δίσκοι είχαν αποσυρθεί – δεν υπήρχε εμπορικό ενδιαφέρον. Kι όμως, αυτές οι υπνωτιστικές, μονότονες, μελαγχολικές μελωδίες και η «μοιρολογούσα» ερμηνεία της δείχνουν τώρα τη δύναμη και τη φρεσκάδα τους. Άλλωστε, όπως έχει γράψει και ο Lester Bangs: «Eίναι από τα σπουδαιότερα δείγματα κλασικής avant garde για το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα».

Kι επειδή τίποτα δεν είναι τυχαίο, το τελευταίο έργο που παρουσίασε «η θεά του φεγγαριού» ήταν για το βερολινέζικο πλανητάριο, μια μουσική για την έρημο της Σελήνης... the end.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ