Η μάστιγα των διακαναλικών. Χθες, σήμερα, αύριο. Θέλεις, δε θέλεις, θα τους δεις! Ζούμε τις μέρες της ίδιας «μονόχρωμης» τηλεόρασης. Τα ίδια φωνασκούντα πολιτικοποιημένα άτομα, οι ίδιες δηλώσεις και συζητήσεις-διαδηλώσεις. Υποψήφιοι σε Τουρ ντε Φρανς από στούντιο σε στούντιο. Πρωινές, μεσημεριανές, βραδινές χοροεσπερίδες. Επικοινωνιακά ντέρμπι, συνεχή ντιμπέιτ. Κι αν είσαι και πολιτικός, θα τεστάρεσαι διαρκώς.
Επιτελεία εν εξάρσει, αρχηγοί, υπαρχηγοί και απλοί στρατιώτες στα θρανία. Εντατικοποίηση της μελέτης, ιδιαίτερα μαθήματα, ξενύχτια. Αν μας ρωτήσουν αυτό, απαντάμε αυτό, όχι αυτοσχεδιασμοί! Βέβαια, πάντα υπάρχουν και οι απείθαρχοι μαθητές, αυτοί που δεν μπαίνουν σε καλούπι.
Οι κατασκευαστές εικόνων διαλογίζονται πάνω στην κανονικότητα. Νέα ήθη, ο αρχηγός πρέπει να μοιάζει συνηθισμένος, όχι όπως παλιά, που έμοιαζε απρόσιτος. Τώρα μπορεί να κάνει γκάφες, να μην ξέρει καλά αγγλικά, να αστειεύεται, να μιλάει ακόμα και για σεξ. Τον ντύνουν, τον χτενίζουν, τον ξυρίζουν, τον κουρδίζουν, του σκαρώνουν μαντινάδες, του γράφουν κωμικά νούμερα (εντάξει, δεν ξεκαρδιζόμαστε κιόλας!). Η γραφειοκρατική γραβάτα πρέπει να φύγει, λέει ο στιλίστας ψεκάζοντας με Μέριτο το γιακά του πουκάμισου. Ο επικοινωνιολόγος ουρλιάζει τα δικά του για θείες εικόνες.
«Εκλογές 2015 με το κύρος του… (προσθέστε κανάλι»): Ίσως πιο αστείο και από τα μεγαλόπνοα σλόγκαν του υποψήφιου βουλευτή Καλοχαιρέτα, «και ποτάμι θα σας φτιάξουμε». «Αντικειμενικοί» δημοσιογράφοι ταμένοι σε κόμματα. Ποιος έψαξε άλλωστε ποτέ το κύρος σε τηλεοπτικούς διαύλους;
Υποψήφιοι σε πάνελ συζητήσεων: Επεκτατικοί σαν διοξείδιο του άνθρακα. Η ακούραστη βουή των όπλων, ο χείμαρρος των καταγγελιών, ο πέλεκυς της ακύρωσης, η αλαζονεία των επιδέξιων λεκτικών χειρισμών. Επαγγελματίες του ανεπαγγελματισμού που την είδαν σωτήρες και αγωνίζονται να ξαναχτίσουν το είδωλό τους με λέξεις αχαλίνωτες, χωρίς ιδιαίτερο νόημα.
Κάμερες, μικρόφωνα, στριμωξίδι. Έξω από συνεδριακά κέντρα, μέσα σε θέατρα, καφενεία, σπίτια, όπου μιλούν τέλος πάντων οι εθνοσωτήρες. Τέλος στη μάχη της πλατείας. Η μόνη διαφορά με το κάποτε. Κατά τα άλλα, σκηνές γνώριμες, τοπία οικεία, επώνυμα όμοια, ρητορική ολόιδια, επιστροφή στη δεκαετία του ’80. Μια ακόμα διαφορά από το κάποτε: Νέα ήθη από αριστερά και δεξιά, θείες δωροδοκίες και τάματα από όλους, σε μια χώρα που τη ζωή κυβερνά η ελληνοχριστιανική φυσιογνωμία.
Βήματα πίσω, βήματα μπρος, δεν έχει σημασία, ένας είναι ο προσανατολισμός: η εξουσία. Που περνάει από την οθόνη όπως ο έρωτας περνάει από το στομάχι. Μια οθόνη κρατά με τα πελώρια χέρια της το χρόνο μας, τον χειραγωγεί. Κι εμείς; Ο κόσμος; Ο κόσμος μεθυσμένος από την έξαψη. Χαιρέκακος βαθμολογητής που με τον κόκκινο μαρκαδόρο στο χέρι περιμένει το λάθος για να καρατομήσει τον εξεταζόμενο, όχι στην κάλπη, αλλά στο twitter και το facebook. Και οι υποψήφιοι κρέμονται οικειοθελώς από τα μικρόφωνα σαν σφαχτάρια σε τσιγκέλια κρεοπωλείου. Το αίμα στάζει ζεστό, τι επιθυμεί ο πελάτης; Το κράξιμο, την αποδόμηση, -γιατί όχι;- και την εκδίκηση!
Κλισέ, το σουξέ της εποχής! Εκτελεστικά γραφεία, δρομολογημένες εξελίξεις, διαδοχές, κομματικές βάσεις, δημόσιες δηλώσεις στήριξης, χειρισμοί που προκαλούν ικανοποίηση, αναλυτικές συζητήσεις, κινήσεις και πρωτοβουλίες, μετωπικές επιθέσεις και… η κοινοτοπία προελαύνει ακάθεκτη! Το κοφτερό μαχαίρι των κλισέ πέφτει ανελέητο, για να κατακρεουργήσει τον περιβόητο ελληνικό λεξιλογικό πλούτο. Από τη στιγμή που η πολιτική γίνεται (κυρίως) στην τηλεόραση, τα κλισέ των εκλογών δεν ξεπερνούν τις 300 λέξεις. Απολαύστε υπεύθυνα.
Πολιτικός πολιτισμός: «Εγώ δε σας διέκοψα, εσείς γιατί με διακόπτετε;», «Αφήστε με επιτέλους να ολοκληρώσω», «Παρακαλώ ολοκληρώστε», «Αφήσατε τον κύριο Τάδε να μιλήσει 3 ολόκληρα λεπτά κι εμένα δε μου δίνετε ούτε ένα», «Δε θα μου πείτε εμένα πώς θα συντονίσω την κουβέντα», «Δε θα σας ακολουθήσω στο παιχνίδι της προσωπικής αντιπαράθεσης», «Με τη στάση σας δείχνετε το επίπεδό σας, αφήστε και κανέναν άλλο να μιλήσει!», «Εσείς δημιουργείτε την πόλωση», «Είστε υπεύθυνοι για την κακή ποιότητα της πολιτικής ζωής», «Πείτε μας το πρόγραμμά σας, αν έχετε πρόγραμμα», «Η πολιτική αντιπαράθεση διεξάγεται σε ήπιο κλίμα κι εμείς έχουμε συμβάλλει αποφασιστικά σε αυτό», «Πού θα βρείτε τα λεφτά».
Λαϊκή κυριαρχία: «Πρέπει να σκύψουμε στα προβλήματα του κοσμάκη», «Ας μάθει επιτέλους ο ελληνικός λαός την αλήθεια», «Μην υποτιμάτε τη νοημοσύνη του λαού!», «Ο ψηφοφόρος έχει και το νου και τη γνώση για να λάβει τη σωστή απόφαση», «Κάποτε ο ελληνικός λαός πρέπει να ακούσει τα πράγματα με το όνομά τους», «Υποσχόμαστε να οικοδομήσουμε με το λαό μια σχέση εμπιστοσύνης», «Έχουμε επίγνωση της λαϊκής αποστολής μας».
Χτυπήματα κάτω από τη μέση: «Θα πρέπει να αντιληφθείτε πως το ποτάμι δε γυρίζει πίσω», «Είναι γνωστό τοις πάσι ότι πρόκειται για πάγια θέση του δικού μας κόμματος, την οποία ενστερνίζεστε καθυστερημένα», «Είναι φανερό ότι οι κύριοι αντιγράφουν το πρόγραμμά μας», «Ο βουλευτής του κόμματός σας δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του το ακριβώς αντίθετο», «Αρκείστε σε αμυντική συσπείρωση», «Δεν αντιλαμβάνεστε το κλίμα ηττοπάθειας που υπάρχει διάχυτο ανάμεσα στους ψηφοφόρους σας;», «Άλλα λέγατε στις προηγούμενες εκλογές», «Τα στοιχεία της Eurostat σας διαψεύδουν», «Δεν έχω κάτι προσωπικό μαζί σας, εσάς ειδικά σας εκτιμώ πολύ».
Αταξινόμητα, κλισέ-πασπαρτού: «Θέση ευθύνης», «διάλογος με τους νέους», «διεισδυτικότητα στους νέους», «παράσταση νίκης», «μηχανισμοί ενημέρωσης», «Όχι στην ψηφοθηρία», «παγκόσμια οικονομία», «σκληρή πραγματικότητα», «εξυγίανση του δημόσιου τομέα», «πολιτική κάθαρση», «ιστορική δήλωση», «κορυφαίο στέλεχος», «θετική αποδοχή», «απαίτηση ανανέωσης», «κυρίαρχα ήθη», «πολιτική προσφορά», «επικοινωνιακά τρικ», «παραδοσιακός ηγέτης», «ανάδειξη καθημερινών προβλημάτων», «αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων», «σύμφωνα με δημοσκόπηση της…», «αναστροφή κλίματος», «πρόθεση ψήφου», «η ψαλίδα της διαφοράς», «ποσοστιαίες μονάδες», «αλλαγές και τομές».
Τα κόμματα μονολογούν: «Έχουμε κάνει την αυτοκριτική μας», «Υποστηρίζουμε πάντα τα δίκαια των εργαζομένων», «Καιρός να σπάσουμε το δικομματισμό», «Πρέπει να αντισταθούμε στους κληρονόμους χρεοκοπημένων πολιτικών παραδόσεων», «Πρέπει να συνειδητοποιήσει ο πολίτης ότι…».
Η κατακλείδα: «Το σίγουρο είναι πως όποιος και να βγει, θα πρέπει από την επόμενη μέρα να σηκώσει ψηλά τα μανίκια και να στρωθεί στη δουλειά, για να λύσει τα προβλήματα του ελληνικού λαού».
22°
