Μέσα στον Ιούλιο η συνήθης πολυκοσμία, τα ανοιχτά μαγαζιά, οι κουλουρτζήδες και το πολύ γνωστό τραμ στην Ιστικλάλ έδιναν την εντύπωση πως η ηρεμία είχε επιστρέψει - τα επεισόδια όμως δεν είχαν ξεχαστεί. Την πρώτη μέρα του Ραμαζανίου ο δήμος του Μπέιογλου οργάνωσε ιφτάρ , επίσημο γεύμα για τη λήξη της νηστείας, ενώ οι αντικυβερνητικοί διαδηλωτές οργάνωσαν ξεχωριστό ιφτάρ, εκατοντάδες μέτρα μακριά. Σε άλλα μέρη, όπως στο νησί της Πρώτης, το ιφτάρ είχε οργανωθεί από το AKP, το κόμμα του Ερντογάν. Όσο η θρησκεία εισχωρεί στην πολιτική, τόσο και η πολιτική «χρωματίζει» τις θρησκευτικές δραστηριότητες.
Στο Πέρα δεν υπήρχαν εμφανή σημάδια των βίαιων περιστατικών που είχαν προηγηθεί τον προηγούμενο μήνα, ωστόσο μία μικρή λεπτομέρεια μου τράβηξε από την αρχή την προσοχή: ένα γκράφιτι που αναπαριστούσε τον Κεμάλ. Το είδα και στην Ιστικλάλ και στο πάρκο Γκεζί. Με ξένισε, γιατί το προφίλ των çapulcu, όπως χαρακτηρίστηκαν οι διαδηλωτές, δεν δικαιολογούσε κάποια σχέση με τον κεμαλισμό.
Μετά μου εξήγησαν: οι ειρηνιστές, οι αναρχικοί, οι αντιεξουσιαστές ήταν ένα τμήμα αυτών που διαδήλωσαν κατά της κυβέρνησης Ερντογάν. Οι οπαδοί του κοσμικού καθεστώτος –που ενοχλούνται από την άνοδο του πολιτικού Ισλάμ- καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα και μπορεί να είναι αριστεροί, φιλελεύθεροι, κεμαλιστές.
Επισκέφτηκα την Αγία Τριάδα, τον ναό των Εισοδείων της Θεοτόκου, το Ζάππειο και το Ζωγράφειο στην Ιστικλάλ. Δεν είχαν απειληθεί, δεν είχαν προκληθεί ζημιές, όμως από Έλληνες με τους οποίους μίλησα έμαθα πως η ομογένεια στην Πόλη στοχοποιήθηκε από τον διοικητή (muhtar) της περιοχής του Νιχωρίου (Yeniköy), ο οποίος, όταν έγινε διαδήλωση διαμαρτυρίας στο πάρκο του Νιχωρίου, δήλωσε ότι οι διαδηλωτές είχαν δράσει παρακινημένοι από τους Ρωμιούς .
Η ζωή τής κοινότητας συνεχίζεται: μπορεί να έχουν λιγοστέψει, όμως είναι αισιόδοξοι. Φέτος για πρώτη φορά λειτουργεί ελληνικό μειονοτικό σχολείο στην Ίμβρο , η κατασκήνωση του Πατριαρχείου στην Πρώτη συμπλήρωσε τα 75 χρόνια λειτουργίας (και φέτος άρχισαν οι ανακαινίσεις, αφού το επέτρεψαν οι τουρκικές αρχές) και επιστράφηκε στην ελληνική κοινότητα κτίριο το οποίο είχε κατασχεθεί παράνομα το 1985. Από τις διάφορες συζητήσεις διαπίστωσα ότι οι Έλληνες της Πόλης προσπαθούν με τις δικές τους δυνάμεις, συχνά χωρίς τη στήριξη της Ελλάδας. Για παράδειγμα, φέτος, το Υπουργείο Παιδείας της Ελλάδας, παρά την έκδοση σχετικής υπουργικής απόφασης για την εκτύπωση των σχολικών βιβλίων των μαθητών της ομογένειας, τελικά δεν μερίμνησε για τα βιβλία και αναγκάστηκαν να τα τυπώσουν οι ομογενείς με δικά τους έξοδα . Γυρνώντας στην Ελλάδα βεβαιώθηκα πως όχι μόνο δεν τυπώθηκαν τα βιβλία, αλλά πως επιπλέον δεν βρέθηκε ούτε ένας βουλευτής να κάνει σχετική ερώτηση στη Βουλή.
* O Παναγιώτης Πούτος είναι γλωσσολόγος, λεξικογράφος και μπλόγκερ.
