Κάθε φορά ζητάμε από τον καλεσμένο μας να γυρίσει πίσω στη «μουσική ζωή του». Να θυμηθεί τι μουσική άκουγε στα 5, στα 10 κ.ο.κ. μέχρι σήμερα και να μας διηγηθεί μια σχετική ιστορία/ ανάμνηση.
Γίνεται 40 χρονών φέτος. Αφορμή για αιώνιες αγάπες. Οι φίλοι μας είναι η μουσική μας, λέει, και λίγο πριν ξεκινήσει τις φετινές του εμφανίσεις στο Passport μετράει τη ζωή του ανά πενταετίες και στέλνει στην A.V. την κασέτα της ζωής του. Ο γιος του είναι σήμερα 50 ημερών.
Στα 5
Μίκης Θεοδωράκης, «Ένα το Χελιδόνι»
Έξω απ’ τα δίχτυα του μικρού «πάρκου» στην τραπεζαρία –όπου έκανα τη βασική μου εκπαίδευση στη μοναξιά– έκανε Μεταπολίτευση. Κάποια στιγμή, είδα τη μάνα μου γιγάντια να έρχεται από την κουζίνα – απ’ το παράθυρο έμπαινε η σκόνη του ήλιου και το μικρό ραδιόφωνό μας μου μίλησε: «Θέλει κι οι ζωντανοί-να δίνουν το αίμα τους». «Ποια είναι η Ζωντανίνα;» ρώτησα τη μάνα μου. Θα μάθαινα πολύ αργότερα.
Κανείς δεν με πιστεύει, αλλά όταν ήμουν 10 ετών ήξερα απέξω τα «Τραπεζάκια έξω» και ήξερα και ακριβώς τι εννοούν. Δεν άκουγα ακόμα δίσκους. Ένας συμμαθητής μου, όμως, μου είπε πως ο Σαββό έλεγε στο πρώτο τραγούδι του δίσκου τη λέξη «μαλάκας» κι έτσι, κρυφά τα μεσημέρια, τον έπαιρνα από τη δισκοθήκη του πατέρα μου και τον έλιωνα. Κάποια μέρα, έδωσα βάση και στις υπόλοιπες λέξεις. Είδα αμέσως το δρόμο της ζωής μου ανοιχτό.
4 φίλους συναγωνιζόμουν στις εξορμήσεις στα δισκάδικα. Τον Γιώργο Κανάκη, τον Χρήστο Μπουκάλα, τον Μιχάλη Αργυρόπουλο και τον Μάρκο Καλεώδη. Από τον πρώτο έμαθα τους Talking Heads, τους Housemartins, όλο το νέο ροκ του ’80. Από τον δεύτερο όλα τα 60s (ήξερε μέχρι και τον τελευταίο Βρετανό ψυχεδελά), από τον τρίτο την Kate Bush, τη Suzanne Vega, τον Prince (ως τη νέα, συνειδητή ποπ) και από τον τέταρτο όλη (μα όλη) την κλασική μουσική. Ακόμα αυτούς συναγωνίζομαι – κι ας μην τους βλέπω τόσο συχνά. Αυτό το τραγούδι άρεσε τότε και στους 4.
Στα 20
Tom Waits, 'Christmas card from a hooker in Minneapolis'
Μου δίνει τα βινύλια του Waits ο γλύπτης Κωστής Θωμαΐδης και βλέπω το τραγούδι ανάποδα. Όχι μόνο στον ήχο, αλλά και στην αφήγηση. Να, αυτό, ας πούμε: Η κάρτα που μια πουτάνα στέλνει σ’ έναν παλιό της γκόμενο. Στο μισό τραγούδι του περιγράφει μια λουσαρισμένη πραγματικότητα για να του κάνει εντύπωση. Στο άλλο μισό τού λέει την αλήθεια. Ο Γουέιτς είναι ο Κάρβερ του τραγουδιού. Ο πιο ωραίος storyteller της νέας Αμερικής, βαθύς μα καθόλου διανοητικός. Τι κρίμα που τελευταία κάνει (με εξαίρεση το «Real Gone») συνέχεια τον ίδιο δίσκο. «Η γυναίκα του φταίει», λέμε όταν συναντιόμαστε με τον Μανώλη Αγγελάκη.
Ξαφνικά ήμουν γνωστός. Με το γνωστό μείγμα καβαλήματος και υπερανασφάλειας. Άξιζα τίποτα; Με έσωσε από το ανούσιο ερώτημα ο Δημήτρης Καράμπελας. Ατέλειωτες συζητήσεις για την ποίηση, για τον Λορεντζάτο, τον Βακαλόπουλο, τα «Κεφάλαια» του Νίκου Παναγιωτόπουλου, το σπουδαίο βιβλίο που έγραφε εκείνος για τον Σαββόπουλο. Άκουσα όλους τους τραγουδοποιούς με άλλο τελείως μάτι. Τον Ντίλαν, τον Κοέν, την Μίτσελ, τον Νιούμαν, τον Κέιβ, τους Γάλλους, τους Ιταλούς. Αισθάνθηκα ελάχιστος σ’ ένα τεράστιο χωράφι. Κι ήταν τρομερά λυτρωτικό αυτό.
Στα 30
Brad Mehldau, 'Day is done (Nick Drake cover)'
Jazz συνεχώς. Kι εδώ άλλος έφταιγε, ο Φωτάκης. Γενικά, αν η μουσική δεν ταιριάζεται και με μια φιλία, δεν έχει περιεχόμενο για μένα. Πάντα ήθελα, ακούγοντας, να σκέφτομαι νοερά έναν άνθρωπο που να την ενσαρκώνει.
Στα 35
David Byrne & St. Vincent, 'Who'
Γνωρίζω τη Ροκοπαρέα, την παρέα δηλαδή του Στέφανου Ρόκου. Επίσης ένα σωρό «παιδικούς» φίλους, που ήξερα πως θα συναντούσα κάποτε: Αργύρη Μπακιρτζή, Σωτήρη Κακίση, Τζίμη Πανούση. Έχω και φοβερό γείτονα: τον Μάνο Βουλαρίνο. Η παρέα έχει ανοίξει, η μουσική επίσης, ακούω ξανά –σαν έφηβος– όλες τις καινούργιες κυκλοφορίες και ταυτόχρονα παλιά λαϊκά, μπαρόκ, πέρσικα, αβάν γκαρντ του 20ού αιώνα. Και ξαφνικά, σαν μια λεπτομέρεια που δεν την είχαμε προσέξει ή σαν κάτι που το περιμέναμε από πάντα, η Ελλάδα φεύγει κάτω από τα πόδια μας. Παιχνίδι των τραπεζών, διεφθαρμένες κυβερνήσεις, οι επιθανάτιοι ρόγχοι της νεοφιλελεύθερης φάσης του καπιταλισμού; Μπαίνουν στη ζωή μας ανάλγητοι οικονομολόγοι και νεοτραμπούκοι που ρίχνουν ξύλο σ’ όποιον –πιο αδύναμο– διαφωνεί. Ξανασκέφτομαι τη Ζωντανίνα. Κι αναρωτιέμαι κι εγώ, αυτό που αναρωτιούνται οι δύο παραπάνω καλλιτέχνες και μας φέρνει στο…
Σήμερα
Δεν θα κλείσω με φόβο. Γίνομαι 40 φέτος. Κι όλοι αυτοί οι φίλοι είναι παρόντες, ίδιοι κι απαράλλακτοι, εμπνευστικοί και χωρίς να έχουν χάσει ίχνος της δύναμής τους. Η Ελλάδα είναι, έτσι κι αλλιώς, αυτοί. Όπως και οι δικοί σας φίλοι. Δεν είναι ούτε οι γενικότητες των αριθμών ούτε οι παραμορφώσεις του τρόμου. Θα μαζευτούμε. Και θ’ ανεβάσουμε την καινούργια μας μουσική.
Το «Καλοριφέρ» του Φοίβου Δεληβοριά θα ζεσταίνει για έξι συνεχόμενα Σάββατα το Pass Port (από 19/1 έως 23/2, Καραΐσκου 119, πλατεία Κοραή, Πειραιάς, 210 4296.401/ κρατήσεις 694 0558558, € 12 στο μπαρ, € 20 σε τραπέζι). Πώς θα είναι; «Ένα ηλεκτρισμένο best-of που ξαναφαντάζεται τις ιστορίες των τραγουδιών από το 1989 κι έπειτα».
19°
