Life

Μαμά, τι είναι γκέι;

Γράφει ο Γιώργος Πανόπουλος

50502-112024.jpg
Γιώργος Πανόπουλος
ΤΕΥΧΟΣ 407
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
26953-59152.jpg

Εδώ και δύο δεκαετίες τουλάχιστον ζούμε ένα αέναο τέλος των πάντων – ΤΕΛΟΣ του κομμουνισμού, της ιστορίας, της μόδας, της φιλοσοφίας, του νεοφιλελευθερισμού, της τέχνης, του βιβλίου, του Χόλιγουντ, της ιδιωτικότητας… (συνέχισε)… της γκέι κουλτούρας. Ή, πιο απλά, οι γκέις δεν είναι μόδα. Ή, ακόμα απλούστερα, οι γκέις είναι τόσο στρέιτ και θύματα της κατανάλωσης που στην καλύτερη περίπτωση είναι τόσο βαρετοί όσο και οι περισσότεροι ετερoφυλόφιλοι και στη χειρότερη τόσο αντιδραστικοί και συντηρητικοί (και ανόητοι) όσο κι αυτοί που φλερτάρουν με τη Χρυσή Αυγή.

Ω ναι. Οι γκέις βγάζουν τα φρύδια τους, ξυρίζουν τα πόδια τους, πηγαίνουν στα γυμναστήρια, αγοράζουν γκάτζετ, διασκεδάζουν σε μπαρ, κλαμπ, συναυλίες κ.λπ. κ.λπ., γίνονται δήμαρχοι, στρατηγοί, πρωταθλητές, υπουργοί, πρωθυπουργοί, παντρεύονται, υιοθετούν παιδιά, όπως ακριβώς και οι στρέιτ. Γάμος: Σαν να πηγαίνεις σε ένα πάρτι την ώρα που οι καλεσμένοι είναι λιώμα, το ποτό έχει τελειώσει, η μουσική παίζει αηδίες και τα τασάκια είναι γεμάτα αποτσίγαρα. The party is over.

Κι όμως οι γκέις, που στα «παλιά κακά χρόνια» ήταν ανεξάρτητοι και αιχμηροί, οι par excellence «party goers» με πείσμα και ανυπομονησία που αγγίζει την παθολογία, θέλουν να συμμετέχουν ολόψυχα σ’ αυτό το πάρτι-κρεμάλα. Σε εποχές μάλιστα που οι στατιστικές ανεβάζουν κάθε χρόνο τα διαζύγια σε νέα ρεκόρ, το ηλικιακό όριο του γάμου συμπιέζεται προς τα πάνω, οι γάμοι μεταξύ ετεροφυλόφιλων αντιμετωπίζουν απανωτά Περλ Χάρμπορ, ενώ η συνέχισή τους από κεκτημένη ταχύτητα αποτελεί Πύρρειο νίκη του θεσμού. Είναι περίεργο που οι αντισυμβατικοί κάποτε φύσει και θέσει γκέις μένουν οι μοναδικοί υπερασπιστές του μικροαστικού ιδεώδους του γάμου.

«Η νομιμοποίηση της αγάπης μέσω του γάμου έχει εξελιχθεί σε ακρογωνιαίο λίθο της κοινωνίας μας» έλεγε ο διάσημος Αμερικανός συγγραφέας Γκορ Βιντάλ. «Ποτέ δεν κατάλαβα τι εννοούν οι άνθρωποι όταν λένε αγάπη. Η ρομαντική αγάπη με την έννοια της μονογαμικής σταθερότητας είναι ένα φαινόμενο που ξεκινάει μόλις το 19ο αιώνα. Και ο θεσμός του γάμου υπήρξε πάντα μια καλοστημένη χριστιανική παγίδα». Δεν μπορώ να κατανοήσω γιατί δύο γκέις θέλουν να παντρευτούν. Για πρακτικούς λόγους, φωνάζουν. Μα υπάρχουν νομικές λύσεις, αν θέλεις να ορίσεις ή να οριστείς κληρονόμος μιας περιουσίας κ.λπ.

Καμιά διαφορά. Ερώτηση: Γιατί θα ’πρεπε να υπάρχει διαφορά; Αυτό δεν ήταν το επιθυμητό ζητούμενο; Σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στους «NY Times» (14/9/12) με τίτλο «Style and the Meaning of Gay Culture λέει: «Οι γκέι άντρες που παίζουν με τους κανόνες της ετεροφυλοφιλικής κοινωνίας και της αποδεκτής αρρενωπότητας και δεν φιλοδοξούν να ανήκουν σε κανέναν άλλο τρόπο ζωής είναι περισσότερο αποδεκτοί στους εαυτούς τους και τους άλλους. Το τελευταίο εμπόδιο για να ολοκληρώσουν την ενσωμάτωσή τους δεν είναι πλέον η γκέι σεξουαλικότητα, ή η γκέι ταυτότητα, αλλά η γκέι κουλτούρα». Οι γκέις δηλαδή καλούνται και προσπαθούν να απαλείψουν εντελώς τη διαφορετικότητά τους σε ό,τι τους εκφράζει, ενθουσιάζει, εμπνέει, σε ό,τι τους κάνει να γελάνε, να κοροϊδεύουν, να ειρωνεύονται. Σαν να τρως χωρίς να μασάς. Ως γκέι συμφωνείς να γίνεις κάποιος χωρίς δόντια που καταπίνει μόνο παιδική τροφή, ξεχνώντας αυτό που έλεγε η Σούζαν Σόνταγκ το 1965: «Κάθε φορά που ένας λόγος, ένα κίνημα, μια συμπεριφορά ή ένα αντικείμενο εκφράζει μια απόκλιση από έναν άμεσο, χρήσιμο και χωρίς αίσθημα τρόπο έκφρασης ή ύπαρξης στον κόσμο, θα πρέπει να το βλέπουμε ως “στιλ”». Το στιλ, που είναι το άλλο όνομα της Δημιουργικότητας, υπάρχει ως παρέκκλιση από το τετριμμένο. Οι γκέις βαρέθηκαν να είναι Δημιουργικοί; Εδώ είμαστε.

Η αρχή της πτώσης της δημιουργικότητας των γκέις ξεκίνησε ήδη από τη δεκαετία του ’70, όταν οι άντρες ομοφυλόφιλοι ξερίζωσαν όλα τα θηλυκά στοιχεία τους και υιοθέτησαν σε σημείο υπερβολής ό,τι θεωρείται αρσενικό χαρακτηριστικό. Είναι ακριβώς από αυτή την περίοδο που η δημιουργικότητα των γκέις έφτασε στο χαμηλότερο σημείο όλων των εποχών. Είναι πολύ πιθανό ότι οι θηλυκές και δημιουργικές πλευρές των ομοφυλόφιλων είναι τόσο στενά συνδεδεμένες, που όταν ξαφνικά αφαιρείς τον ένα στύλο ταυτόχρονα υποχωρεί και ο άλλος – και για να γίνει πιο σαφές, είναι σαν να απαλείφεις την ευφυΐα από το γονίδιο. Το δεικτικό κοριτσίστικο ανέκδοτο που κυκλοφορούσε τη δεκαετία του ’70 έλεγε ότι «όλοι οι άντρες έχουν θηλυκή πλευρά, εκτός από τους ομοφυλόφιλους που είναι μόνο άντρες».

Η επανάσταση που μεταμόρφωσε τις «αδελφές» σε γκέις υπερασπιστές ενός Φανταστικού Αντρικού Προτύπου και που στένευε πλέον και τους ίδιους τους στρέιτ, σκότωσε τη δημιουργικότητά τους κι αυτό για τον ουσιαστικό λόγο ότι αποφάσισαν ότι δεν είχαν τίποτα να κρύψουν, τίποτα να τους καταπιέζει, όλα στη φόρα, όλα υπό διαπραγμάτευση, τίποτα ιδιαίτερο, εμπρός στην ομοιομορφία, εξαφανίστε τη διαφορετικότητα. Αυτό το στάδιο το πέρασαν και οι γυναίκες και τι κατάφεραν; Εκατομμύρια γυναίκες συμπεριφέρονται σαν τον Αττίλα και αισθάνονται σαν την Κοκκινοσκουφίτσα. Οι γκέις ήταν –ακούμε για εκείνη την εποχή– «οργισμένοι», αλλά η συμβουλή «μην τρελαίνεσαι, αλλά σάρκασε» σπάνια υπήρξε πιο χρήσιμη και πιο αγνοημένη. Έτσι οι οργισμένοι γκέις άρχισαν να φτύνουν την οργή τους. Εντάξει… Και τι μένει στο τέλος; Απομονώνεσαι, τρομάζεις τα άλογα και χαραμίζεις το θυμό σου, την οργή σου, το ταλέντο σου, την τρέλα σου, τη θλίψη σου, την επαναστατικότητά σου, όλα αυτά που μπορούν να μεταλλαχθούν κάτω από την επιφάνεια σε χρυσό. Στο τέλος της ημέρας δεν έχεις να πεις κάτι, αφού άφησες την οργή σου να εκτονωθεί. Κι ύστερα καταφέρνεις να παντρευτείς και να υιοθετήσεις παιδιά και το καταφέρνεις. Και ύστερα είσαι άλλος ένας. Αν αυτό θέλεις. Αυτό έχεις.

Όσο για τους ίδιους τους ομοφυλόφιλους, το σίγουρο είναι ότι δεν είναι αυτό που ήταν κάποτε. Κι αυτό είναι το ενδιαφέρον. Οι «απελευθερωμένες» γενιές γκέις σε σχέση με τις παλιές απέχουν μίλια. Υπάρχει μεταξύ τους δημιουργικό χάσμα. Φυσικά και δεν μπορείς να κρεμάσεις έναν άνθρωπο αν είναι ατάλαντος, αλλά είναι ωραίο να έχεις κάτι που σε κάνει να τρέχεις. Καληνύχτα, Τζορτζ Κιούκορ. Καλώς ήρθες, Ντέρεκ Τζάρμαν. Αντίο, Κόουλ Πότερ. Γεια σου, Μπόι Τζορτζ. Γεια σου, Λέοναρντ Μπερνστάιν. Καλώς τον Έλτον Τζον. Αντίο, Τρούμαν Καπότε, Τένεσι Γουίλιαμς, Όσκαρ Ουάιλντ. Καλή νύχτα, Ρόμπερτ Μέιπλθορπ, καλημέρα Πιερ και Ζιλ. Μα σοβαρολογούμε; Τι όνειρα μπορεί να κάνει ένας γκέι τινέιτζερ στα πόδια της Λέιντι Γκάγκα;

Υ.Γ. Όταν η διαφορετικότητα εξαντλείται σε ξεθυμασμένες γκέι παρελάσεις, η επαναστατικότητα πίνεται ως ποτό και θέλεις να είσαι ίδιος με κάτι άλλο, τότε κάτι πηγαίνει πολύ στραβά.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ