Κέντρο Αθήνας, Ασκληπιού, λίγο πριν από τη Σόλωνος, 1 τη νύχτα, θερμοκρασία στους 0. Ήταν στην έξω πλευρά του πεζοδρομίου, μισό μέτρο από εκεί που πέρναγαν τα αυτοκίνητα, τυλιγμένος και κουκουλωμένος με τρεις κουβέρτες. Στάση. Ήταν ο πρώτος άστεγος που συναντούσε αυτή η βάρδια της ομάδας street work του Κέντρου Υποδοχής Αστέγων.
Η ψυχολόγος επιφυλακτικά: «Κύριε. Κύριε». Παρέμενε ακίνητος. «Κύριε. Με ακούτε; Κοιμάστε;». Κοιμόταν αλλά ξύπνησε, φάνηκε το πρόσωπό του. Νεαρός. Τον ενημέρωσε ότι υπάρχουν 4 χώροι προσωρινής φιλοξενίας του Δήμου κι ότι, αν ήθελε, θα μπορούσε να πάει εκεί, ακόμα και να τον μεταφέρει το βανάκι του street work. Ή αν χρειαζόταν μερικές κουβέρτες ακόμα ή ένα σάντουιτς. «Όχι, παιδιά, καλά είμαι». Δεν ήταν. Ζούσε 3 χρόνια στο δρόμο, από τότε που η οικογένεια έμαθε πως ήταν οροθετικός και τον έδιωξε. Και χρήστης. «Τι σκοπεύεις να κάνεις;» «Έχω κάποιες εξετάσεις στον Ευαγγελισμό, να δούμε πώς προχωράει». Επόμενη στάση στον Άγιο Αρτέμιο, στη Φιλολάου, υπήρχε «σήμα» ότι μια κοπέλα βρισκόταν στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας. Αλλά δεν ήταν εκεί.
Στην Πειραιώς 35
Λίγες ώρες νωρίτερα, είχε προηγηθεί η συνεννόηση με το ΚΥΑΔΑ: «Κάνετε σήμερα street work; Μπορώ να έρθω μαζί σας»; «Ναι. Να είστε στην Πειραιώς 35 στις 19.45». Μια στοίβα από κουβέρτες, εκατοντάδες πρέπει να ήταν, μαζί με διάφορα ρούχα, στην είσοδο του κτιρίου. Όλα προσφορές ανθρώπων που περνούσαν και άφηναν ό,τι μπορούσαν. Τα τηλέφωνα ανάγκης, 24ωρης λειτουργίας (210 5246.515, 210 5239.465), και το τετραψήφιο 1960 χτυπούσαν συνέχεια. Στην άλλη γραμμή πολίτες ενημέρωναν ότι στο τάδε σημείο υπάρχει κάποιος άστεγος. Κοινωνικά και ηλικιακά χαρακτηριστικά, δηλαδή εάν πρόκειται για ανήλικο, υπερήλικο, άρρωστο άνθρωπο ή ολόκληρη οικογένεια, έπαιρναν το χαρακτήρα του επείγοντος για την ομάδα του street work, που τώρα με τα κρύα βγαίνει δυο φορές την ημέρα ενημερώνοντας για τους χώρους προσωρινής φιλοξενίας και προσφέροντας κουβέρτες και σάντουιτς – και χυμούς ή γλυκά όποτε υπάρχουν. Η ώρα είχε πάει 9 όταν είχαν συγκεντρωθεί κάποια κανάλια και ο πρόεδρος του ΚΥΑΔΑ, Γιώργος Αποστολόπουλος, δήλωνε ότι ο αριθμός των αστέγων αφενός δεν μπορεί να προσδιοριστεί ούτε κατά προσέγγιση και αφετέρου ότι έχει αυξηθεί και θα αυξηθεί κι άλλο με την κρίση.
Το βαν του street work ήταν έτοιμο να φύγει. Με κουβέρτες, κεσεδάκια με φακές και σάντουιτς και πρώτο προορισμό τούς 4 χώρους προσωρινής φιλοξενίας. Αλλά πριν απ’ όλα μια στάση στη γωνία Ακαδημίας & Κοραή για να πάρουν κι άλλα πλάνα τα κανάλια. Ο τύπος που βρισκόταν εκεί, ένας ακόμα άστεγος, σάστισε με τόση δημοσιότητα. «Δεν θέλω!» επέμενε, όταν ένας φωτογράφος γονάτισε στο ένα μέτρο απέναντί του για να τον τραβήξει με το στανιό. Δυο πιτσιρικάδες με ποδήλατα είδαν τι γινόταν και απειλήθηκε σύρραξη.
Επόμενος προορισμός ο Πολιτιστικός Χώρος 4ης Δημοτικής Κοινότητας, στη Λένορμαν & Αλεξανδρείας, ένας από τους 4 προσωρινούς χώρους φιλοξενίας αστέγων.
Στην είσοδο η υπεύθυνη του χώρου, χαμογελαστή βλέποντας τις φακές, επιφυλακτική απέναντι στα 3 πρόσωπα. «Ποιοι είστε»; «Εμείς οι δύο από το ΚΥΑΔΑ και ο κύριος είναι δημοσιογράφος. «Ο δημοσιογράφος να μην μπει. Οι άνθρωποι μέσα δεν έχουν καμία όρεξη να βλέπουν τα πρόσωπά τους στις εφημερίδες». Δεν υπήρχε τέτοια πρόθεση, αλλά το επιχείρημα ήταν αφοπλιστικό. Στη διαδρομή για τους επόμενους χώρους φιλοξενίας, όπου το φαγητό θα ήταν σκέτες φακές γιατί τελειώσανε τα σάντουιτς, οι παρούσες κυρίες αναρωτιόνταν γιατί δεν ειδοποιήθηκαν εγκαίρως για να αγοράσουν με δικά τους χρήματα ψωμί. O ψυχολόγος, πάλι, που δεν ήθελε να αναφερθεί το όνομά του, προσπαθούσε να εξηγήσει πώς μπορεί να μείνει κάποιος στο δρόμο: «Το πρόβλημα είναι σύνθετο και οι αιτίες πολλές. Μπορεί να υπάρχει μια ψυχιατρική διαταραχή, μία εξάρτηση, έλλειψη στήριξης από την οικογένεια, κάποια από αυτά ή και όλα μαζί. Και, βέβαια, οικονομικοί λόγοι».
Τελευταία στάση το κλειστό γυμναστήριο του Ρουφ, Πειραιώς & Εχελιδών 69. Εδώ είχε τον περισσότερο κόσμο, γύρω στους 40 ανθρώπους. Ένας πιτσιρικάς με ράστα («έξω μένεις, φίλε;», «άσε με, ρε φίλε»), ένας παππούς με στρογγυλό καπέλο, μεγάλο άσπρο μουστάκι και κόκκινο πρόσωπο, μία κυρία γύρω στα 60, με παράξενη έκφραση, λίγο χαμογελαστή, λίγο σαν κάτι να ήθελε να πει, στεκόταν 4-5 μέτρα από εκεί που μοιράζανε κουβέρτες. Κάποιος άλλος, που περίμενε στην ουρά, της πέταξε μία, έπεσε κάτω, δίπλα της, έσκυψε με δυσκολία, τη μάζεψε και γέλασε σαν παιδί. Φαινόταν να μην καταλαβαίνει τη φασαρία που είχαν ξεκινήσει 3 μέλη του Δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης της πλατείας Συντάγματος, επειδή μοιράστηκαν αργά οι κουβέρτες και άργησε να φτάσει το φαγητό. Η αντιδήμαρχος έπαιρνε τον πρόεδρο κι ο πρόεδρος την αντιδήμαρχο για να μάθουν τι φταίει. Έφταιγε το ραντεβού του βαν με τις ειδήσεις των 8.
20 λεπτά μετά τα μεσάνυχτα άρχισε τελικά το «κανονικό» street work. Με τα σημεία που είχαν υποδείξει τηλεφωνικά οι πολίτες να περιμένουν για ώρες το ένα και μοναδικό βανάκι του Δήμου να τα προσεγγίσει. Στην Ορφέως & Βουτσαρά στον Βοτανικό, απέναντι από το Καλλιμάρμαρο, στο μετρό στο Μέγαρο Μουσικής, στην Πατησίων 181 δεν είχε μείνει πια κανείς για να ενημερωθεί για τους χώρους φιλοξενίας. Οι οποίοι είναι φιλόξενοι μόνο όταν ο καιρός το πάει για χιόνι. Αυτοί που είχαν απομείνει χύμα στους δρόμους μάλλον ήταν εκείνοι που μετακινούνταν με τη μεγαλύτερη δυσκολία. Στη Βαλτετσίου, στην Πανεπιστημίου, στην Ακαδημίας. Ενημερώθηκαν κι αυτοί ότι για όσες μέρες θα «επικρατούν ακραία καιρικά φαινόμενα» θα έχουν δικαίωμα στέγης. Και σκεπτόμενοι τι είναι προτιμότερο, να μείνουν εκεί που είναι ή να μετακομίσουν για λίγο, μέχρι η ΕΜΥ να ανακοινώσει «αίθριο καιρό», ξανακοιμήθηκαν.
Αν έχεις στη γειτονιά σου ή κοντά στη δουλειά σου κάποιον άστεγο, ενημέρωσέ τον για τα παρακάτω:
21°
