Το ρήγμα στη σχέση εμπιστοσύνης πολιτών-Ευρωπαϊκής Ένωσης διευρύνεται. Η διαχείριση της Κυπριακής περίπτωσης φαίνεται ότι έχει παίξει καταλυτικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση. Οι αλλαγές που παρατηρούνται στη στάση της κοινής γνώμης απέναντι στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα τον τελευταίο μήνα είναι αποκαλυπτικές.
Σύμφωνα με τo βαρόμετρο της Public Issue, οι θετικές γνώμες για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μόλις 31% (από 50% τον Μάρτιο) και μόνο το 34% «βλέπει» μέλλον για την ΟΝΕ (από 53% τον Μάρτιο). Μέσα σε ένα μήνα δηλαδή περίπου 2 εκατομμύρια Έλληνες άλλαξαν άποψη. Την ίδια στιγμή στο ισοζύγιο θετικών-αρνητικών απόψεων για το ευρώ παρατηρούμε μείωση της ψαλίδας κατά 28% σε σχέση με τον Φεβρουάριο (από 70% θετικές / 28% αρνητικές σε 56% θετικές / 42% αρνητικές). Είναι δε χαρακτηριστικό ότι η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα δεν αποτελεί πλέον ταμπού για το 41,3% των Ελλήνων (δημοσκόπηση ΜARC για τον Alpha), με το 39% να δηλώνει ότι σε ένα ενδεχόμενο δημοψήφισμα θα ψήφιζε υπέρ της δραχμής (Public Issue).
Αξιοσημείωτο επίσης το εύρημα της τελευταίας έρευνας της Metron Analysis για την Ελευθεροτυπία, όπου το 40% των πολιτών φαίνεται να προτιμά τη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε αντίθεση με το 38% που επιθυμεί την πολιτική της ενοποίηση (τα αντίστοιχα ποσοστά ένα μήνα πριν ήταν 26% υπέρ της διάλυσης και 46% υπέρ της ενοποίησης).
Τι σημαίνουν τα παραπάνω; Ότι ενώ η ευρωπαϊκή ιδέα –σε βάθος δεκαετιών– προσέφερε ένα σταθερό πολιτικό προσανατολισμό και ταυτόχρονα λειτούργησε ως μηχανισμός εξορθολογισμού της κοινωνίας, σήμερα αμφισβητείται έντονα. Γίνεται δηλαδή κατανοητό ότι όσο αυξάνεται το πολιτικό έλλειμμα που χαρακτηρίζει την ΕΕ και οι αποφάσεις των ηγετών της δεν λαμβάνουν υπόψη τους τα νέα δεδομένα που χαρακτηρίζουν πολλές ευρωπαϊκές κοινωνίες, τόσο ολοένα και περισσότεροι πολίτες θα αμφισβητούν αυτή την ιδέα ως κεντρική εθνική στρατηγική.
Τελικά, ένα από τα βασικά ερωτήματα που θα τεθούν επιτακτικά τους επόμενους μήνες είναι το πώς θα συμπεριφερθεί το εκλογικό σώμα στις ευρωεκλογές του Μαΐου 2014, ίσως τις πιο ουσιαστικές και κρίσιμες μέχρι σήμερα. Όχι, οι Έλληνες δεν έγιναν ξαφνικά αντί-Ευρωπαίοι. Πιθανότατα όμως –αν δεν αλλάξει κάτι ως τότε– θα χρησιμοποιήσουν την ψήφο τους ως εργαλείο προκειμένου να στείλουν σαφές μήνυμα διαφωνίας για την πορεία που έχει πάρει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
16°
